Erdogan fitoi, po tani?

Recep Tayyip Erdogan konsolidoi dominimin e tij mbi politikën turke pas dy dekadash në pushtet.

Pyetja me të cilën përballet tani Turqia – dhe e gjithë bota – është se çfarë do të bëjë tani lideri i fortë.

Si kreu i një fuqie strategjike jetike të NATO-s, që bashkon Evropën në Lindjen e Mesme, ndikimi ndërkombëtar i Erdoganit është kritik.

Në vend, me një ekonomi që lufton për të përballuar inflacionin e shfrenuar, sfidat e tij të brendshme janë të frikshme.

Zgjedhjet e së dielës përfaqësonin një nga kërcënimet më të mëdha për qeverisjen e Erdoganit deri më tani.

Ai është udhëheqësi më komandues i Turqisë që nga Mustafa Kemal Ataturku, i cili themeloi vendin 100 vjet më parë – dhe ai fitoi, me 52 për qind në 48 për qind, me një fushatë që përforcoi besimin e tij autoritar.

“Rezultatet tregojnë se presidenti mund të vendosë politikën e identitetit për të nxjerrë një fitore pavarësisht kushteve më të këqija ekonomike që nga kriza financiare e vitit 2001”, i tha prestigjiozes “Politico” Emre Peker, drejtor për Evropën në konsulencën “Eurasia Group”.

Kritikët e presidentit thonë se fitorja e tij pasqyron komandën e tij mbi burimet shtetërore.

Ata thonë se ai po e bën vendin në një shtet më autoritar, përmes ndikimit të tij në shumicën e mediave dhe burgosjes së figurave kryesore të opozitës dhe shoqërisë civile.

Frika e shprehur nga shumë grupe opozitare është se edhe pesë vite të tjera të Erdoganit në pushtet mund t’i japin një goditje shkatërruese demokracisë turke.

Mbështetësit e Erdogan-it kundërshtojnë se votimi pasqyron vlerësimin e turqve për 20 vitet e tij në detyrë, fillimisht si kryeministër dhe më pas si president.

Ata thonë se vendi është shumë më i fortë se 20 vjet më parë, për shkak të rritjes ekonomike, infrastrukturës së përmirësuar dhe një roli më aktiv në çështjet botërore – dhe se presidenti nuk ka frikë të marrë një linjë të pavarur nga perëndimi, pavarësisht statusit të Turqisë si anëtare e NATO-s.

Duke vënë në dukje polarizimin ekstrem midis kampeve pro dhe anti-Erdogan, Peker tha se fitorja e rizgjedhjes së presidentit “do të tregojë se sa e konsoliduar është baza e tij”.

Ai shtoi se në çdo zgjedhje të njëpasnjëshme, Erdogan ka mbajtur një qëndrim më të ashpër për çështjet nacionaliste dhe konservatore.

Në fjalimin e tij të fitores në Ankara, vetë Erdogan sinjalizoi se nuk ka gjasa të bëjë kompromis për stilin e tij të fortë në pesë vitet e ardhshme.

Ai u zotua se politikani kurd i burgosur Selahattin Demirtaş – një ish-udhëheqës partie dhe kandidat presidencial – duhet të qëndrojë në burg.

Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut ka thënë se ai duhet të lirohet.

Por ka një sfidë që nuk është plotësisht në kontrollin e tij: ekonomia e Turqisë.

Turqia ka vuajtur nga inflacioni shumë i lartë – i cili në një moment vitin e kaluar arriti në 85 për qind – dhe një monedhë e dobët, e cila të premten arriti në nivelin më të ulët historik kundrejt dollarit.

Banka Qendrore e vendit gjithashtu ka pasur pak rezerva përpara votimit.

Një çështje e madhe është nëse Turqia do ta lërë lirën të dobësohet më tej tani që zgjedhjet kanë përfunduar apo do të detyrohet ta bëjë këtë nga tregjet.

Erdogan po refuzon të lëvizë.

Në fjalimin e tij të fitores në Ankara, ai premtoi të mbante normat e interesit të ulëta, të cilat sipas tij do të reduktonin inflacionin – një argument që shumë ekonomistë të zakonshëm e refuzojnë si absurd.

Ndoshta fokusi më i madh për vendet e tjera është ajo që do të thotë rizgjedhja e Erdoganit për qëndrimin e Turqisë në çështjet botërore.

Nën sundimin e tij, Turqia është bërë një aktor vendimtar dhe një aleat sfidues për shumë çështje jetike, jo më pak luftën e Rusisë në Ukrainë.

Ankaraja refuzoi t’i bashkohej sanksioneve ndaj Rusisë pas pushtimit të Ukrainës nga Vladimir Putin, por luajti një rol jetik në negocimin e një marrëveshjeje për të lejuar eksportin e grurit ukrainas përmes Detit të Zi.

Si një anëtare e NATO-s, Turqia ka miratuar hyrjen e Finlandës në aleancë, por ende po bllokon anëtarësimin e Suedisë.

Marrë nga “Politico”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.