Eliminimi i Haniyeh, çfarë do të thotë situata për Gazën tani?

Rrethanat mbeten të paqarta por është zyrtare.

Mediat iraniane e njoftuan pak para orës 6 të mëngjesit dhe Hamasi e konfirmoi shpejt.

Kreu i degës politike të Hamasit, Ismaïl Haniye, u vra së bashku me një nga truprojat e tij në një sulm për të cilin fajësohet Izraeli, në vendbanimin e tij në Teheran, ku ai sapo kishte takuar liderin suprem Ali Khamenei dhe mori pjesë në ceremoninë e inaugurimit të Presidentit të ri iranian, Massoud Pezeshkian.

Njoftimi vjen vetëm pak orë pas vrasjes nga shteti hebre të Fuad Shukr, komandant i lartë i Hezbollahut, në periferinë jugore të Bejrutit – vdekja e të cilit ende nuk është konfirmuar nga partia shiite.

Një përgjigje ndaj goditjes në Majdel Shams që vrau 12 fëmijë dhe adoleshentë në Golanin e aneksuar të shtunën më 27 korrik, e cila i kapërceu të gjitha rregullat e angazhimit dhe vijat e kuqe të dekretuara më parë, nga “boshti i rezistencës” si dhe nga aleatët amerikanë.

Në këtë kontekst, vrasja e liderit palestinez në kryeqytetin e Republikës Islamike duket se i shërben më pak një objektivi strategjik sesa një mesazh drejtuar Iranit dhe “boshtit të rezistencës” në tërësi.

Po bisedimet për një armëpushim në Gaza?

Ismaïl Haniye, i vendosur kryesisht në Katar, sigurisht që kishte një ndikim të rëndësishëm brenda lëvizjes palestineze, të cilën ai e përfaqësoi veçanërisht me ndërmjetësit gjatë negociatave rreth një armëpushimi të mundshëm në Gaza dhe lirimin e pengjeve të mbajtura ende në brezin e Gazës.

Dhe ai është lideri më i rëndësishëm i grupit, i listuar si terrorist nga Izraeli, Shtetet e Bashkuara dhe shumë vende evropiane, që është eliminuar gjatë kësaj lufte.

Por, që nga 7 tetori, ai që merr vendimet dhe ka fjalën e fundit në këtë çështje, thuhet se është në tunelet e Gazës.

Asnjë kusht nuk mund të lëshohet, asnjë marrëveshje nuk mund të nënshkruhet pa miratimin e Yahya Sinouar, udhëheqës i lëvizjes në enklavë nga dega e saj ushtarake.

Një zyrtar dhe ish-zëdhënës i Hamasit, Sami Abu Zuhri, i tha Reuters se vrasja e Ismaïl Haniye përfaqësonte “një përshkallëzim serioz, i cili nuk do t’i arrijë objektivat e tij”.

Çfarë sugjeron që bisedimet për një armëpushim do të vazhdojnë pavarësisht gjithçkaje?

Aktualisht, fati i negociatave mbetet i panjohur, si dhe reagimet e mundshme të lëvizjes, e cila mund të lëshojë një breshëri raketash në disa qytete të Izraelit në shenjë hakmarrjeje.

Strategjikisht, një armëpushim megjithatë duket se është i dëshiruar prej disa javësh nga grupi palestinez, ndërkohë që operacionet izraelite në Rripin e Gazës nuk janë dobësuar.

Pasi bëri lëshime në fillim të korrikut, Hamasi vazhdoi diskutimet pavarësisht kërkesave të reja të imponuara nga izraelitët gjatë diskutimeve, madje së fundmi duke akuzuar kryeministrin Benjamin Netanyahu për “zvarritje”.

Irani ndikohet drejtpërdrejt

Fakti mbetet se goditja goditi Republikën Islamike në zemër të saj.

Sigurisht, kjo nuk është hera e parë që Tel Avivi qëndron pas atentateve të shënjestruara që synojnë kryeqytetin iranian.

Në vitin 2022, një oficer i lartë në Korpusin e Gardës Revolucionare u vra në makinën e tij në zemër të Teheranit, dhe para tij Mohsen Fakhrizadeh, një menaxher shkencor i programit bërthamor iranian, dy vjet më parë.

Por ky incident i fundit vjen pas një shkëmbimi të tensionuar përgjigjesh që ndodhi prillin e kaluar, si pjesë e luftës në Gaza, duke ngritur frikën për një zjarrvënie të zgjeruar rajonale të konfliktit.

Në përgjigje të një sulmi në aneksin e tij konsullor në Damask që vrau një zyrtar të lartë të Pasdaranit, Mohammad Reza Zahedi, Teherani dërgoi më shumë se 300 predha kundër Izraelit më 13 prill, shumica e të cilave u kapën, përpara se të dërgoheshin disa raketa që synonin zonën përreth Isfahan, jo shumë larg një termocentrali bërthamor.

Duke synuar të tregojë muskujt e saj, Republika Islamike kishte premtuar se do të reagonte me forcë kundër çdo agresioni të ardhshëm kundër territorit dhe interesave të saj, madje duke lënë të kuptojë si kërcënim ndryshimin në doktrinën e tij bërthamore për të autorizuar zyrtarisht përdorimin e atomit në fushën ushtarake.

Gjithsesi sekuenca ishte qetësuar veçanërisht për shkak të kontakteve diplomatike të bëra nga të dyja palët për të kalibruar përgjigjet me synimin për të shmangur shpërthimin e një konfrontimi të drejtpërdrejtë midis dy armiqve.

Një realitet i mundësuar nga fakti se Irani nuk dëshiron një luftë rajonale që mund të dobësojë rrjetin e filialeve të tij dhe të shkundë regjimin e tij, dhe as Shtetet e Bashkuara.

Nëse Uashingtoni mbetet në të njëjtën linjë, duke synuar ende të shmangë një luftë totale, ai megjithatë duket se i ka rishikuar disi llogaritjet e tij duke pasur parasysh kokëfortësinë e Izraelit për të rivendosur forcën e tij për parandalim rajonal.

Amerikanët do të ishin informuar paraprakisht nga aleati i tyre se ky i fundit do të godiste periferitë jugore të Bejrutit, të cilat megjithatë ata i kishin ngritur si vijë të kuqe.

Në vazhdën e sulmit izraelit, një bazë e milicisë pro-iraniane në Irak u vu në shënjestër të forcave amerikane.

Sekuenca e goditjeve mund të tregojë një përpjekje të koordinuar nga dy aleatët për të dërguar një sinjal të fortë për “boshtin e rezistencës” në tërësi: askush nuk do të jetë i sigurt askund.

A do të rezonojë më në fund fjalimi i Benjamin Netanyahu në Kongresin Amerikan në Kongresin Amerikan më 24 korrik, ku ai e portretizoi kërcënimin iranian si ekzistencial edhe për Shtetet e Bashkuara të Amerikës?

“Mohimi i besueshëm” i Izraelit

Pyetja që shtrohet tani është se cila do të jetë përgjigja ndaj vrasjes së Ismaïl Haniye?

Sipas New York Times, Irani mblodhi Këshillin e Lartë të Sigurisë Kombëtare për një takim urgjent të mërkurën në mëngjes, i cili do të përfshijë gjithashtu gjeneralin Hossein Salami, komandant i Forcave Quds, krahu paraushtarak i Gardës Revolucionare përgjegjëse për marrëdhëniet me aleatët e Teheranit.

Disa orë pas njoftimit të vdekjes së Ismaïl Haniye lideri suprem iranian i premtoi “dënim të ashpër” ndaj Izraelit.

Presidenti i saj i sapo inauguruar, Massoud Pezeshkian, pohoi se Irani “do të mbrojë integritetin e tij territorial, nderin, krenarinë dhe dinjitetin e tij dhe do t’i bëjë pushtuesit terroristë të pendohen për aktin e tyre frikacak”.

Duke pasur parasysh afërsinë e përkohshme me sulmin në periferitë jugore të Bejrutit, Republika Islamike mund ta lejojë Hezbollahun t’u përgjigjet të dy incidenteve menjëherë.

Aq më tepër që në shënjestër nuk ishte një zyrtar iranian.

Në rast se hipoteza e një rakete izraelite konfirmohet nga autoritetet iraniane, megjithatë do të jetë më e vështirë për Teheranin të mos përgjigjet drejtpërdrejt.

Megjithatë, pas precedentit të janarit, kur numri dy i Hamasit, Saleh el-Arouri u vra në periferinë jugore të Bejrutit, përgjigja e Hezbollahut nuk i tejkaloi rregullat e angazhimit me Izraelin.

Nëse shteti hebre ka marrë përgjegjësinë për vrasjen e Fuad Shukr, thotë Haxhi Mohsen, për momentin po përmbahet nga çdo koment për goditjen në Teheran.

Një mënyrë për të përdorur konceptin e “mohimit të besueshëm” kaq të dashur për Iranin për të shmangur luftën e gjithanshme?

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.