Kur Lori Weiss u diagnostikua me dëmtim të lehtë njohës për shkak të sëmundjes së Alzheimerit, ajo mendoi se ishte një dënim me vdekje, duke qenë se nuk kishte trajtime të miratuara që mund të ngadalësonin përparimin e sëmundjes.
Por pasi u regjistrua në një provë të një terapie eksperimentale të zhvilluar nga Eli Lilly, ish-mësuesja 65-vjeçare thotë se kujtesa e saj është përmirësuar dhe ajo është në gjendje të bëjë gjëra që më parë i kishte të vështira.
Këtë javë prodhuesi amerikan i barnave Lilly publikoi rezultate pozitive nga testimi, duke rritur shpresat te pacientët dhe mjekët për një klasë të re ilaçesh që po zhvillohen për të trajtuar Alzheimerin.
Gjithashtu krijoi emocione në të gjithë industrinë farmaceutike, e cila është joshur nga perspektiva e shitjes së ilaçeve për më shumë se 50 milionë njerëz në mbarë botën që vuajnë nga sëmundja.
Testi tregoi se donanemabi ngadalësoi përparimin e sëmundjes me 35 për qind krahasuar me një placebo gjatë një periudhe 18-mujore.
Edhe pse nuk ka prova që ilaçi mund të ndryshojë simptomat e Alzheimerit, testi tregoi se rënia në aftësinë e pacientëve për të kryer detyrat e përditshme ishte 40 për qind më e ulët për ata që merrnin donanemab.
Lilly tha se parashikonte që rregullatorët amerikanë të miratonin ilaçin më vonë këtë vit bazuar në rezultatet e suksesshme të provës.
Rezultatet shënojnë përparimin e dytë të rëndësishëm në një vit për një klasë barnash që synojnë një sëmundje që është shkaku më i zakonshëm i demencës dhe për të cilin nuk ka kurë.
Ajo vjen pasi një gjeneratë e re e testeve të gjakut për Alzheimer janë duke u zhvilluar, të cilat ofrojnë perspektivën tërheqëse të zbulimit dhe trajtimit të hershëm të gjendjes për herë të parë.
Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave miratoi në janar lecanemab, një ilaç i bashkë-zhvilluar nga prodhuesi japonez i barnave Eisai dhe bioteknologjia amerikane Biogen, sipas një procesi të përshpejtuar.
Në një provë në fazën e vonë, ilaçi ngadalësoi shkallën e rënies njohëse te pacientët me 27 për qind në krahasim me placebo.
Të dy ilaçet funksionojnë duke reduktuar akumulimin e pllakave ngjitëse amiloide në tru të njohura si beta-amiloide, të cilat janë në qendër të një debati të ashpër shkencor rreth asaj që shkakton Alzheimerin.
Thuajse dy duzina prova klinike mbi ilaçet që kërkojnë të trajtojnë Alzheimerin duke reduktuar këto pllaka kanë dështuar që nga viti 2003, duke nxitur skepticizëm midis disa ekspertëve se heqja e amiloidit mund të ngadalësojë përparimin e sëmundjes.
Miratimi i diskutueshëm nga FDA i një ilaçi tjetër reduktues të amiloidit të quajtur aducanumab në vitin 2021, pavarësisht provave kontradiktore që ngadalësoi shkallën e rënies njohëse, ndezi më tej debatin.
Donanemab tregoi efikasitet të fortë në heqjen e pllakave në provë, me pak më shumë se gjysmën e pjesëmarrësve të provës në gjendje të përfundonin kursin e tyre të trajtimit brenda një viti pasi arritën objektivin për pastrimin e amiloidit.
Shumë ekspertë i mirëpritën të dhënat e Lilly si një hap të rëndësishëm përpara, por paralajmëruan se donanemabi nuk ishte një kurë dhe rezultatet e plota të provës nuk janë publikuar ende dhe duhet të studiohen nga afër.
Shkencëtarët po ndjekin objektiva të tjerë përtej pllakave ngjitëse në ndjekjen e terapive të Alzheimerit, duke përfshirë inflamacionin në tru. Por asnjëra nga këto nuk është aq e avancuar sa lecanemab dhe donanemab.
Sidoqoftë, ka shqetësime nëse ngadalësimi i rënies njohëse të arritur nga të dy ilaçet është klinikisht domethënës dhe rreziqet që vijnë nga efektet anësore janë potencialisht të rrezikshme.
Si lecanemab ashtu edhe donanemabi mund të shkaktojnë efekte anësore të rënda si ënjtje dhe gjakderdhje në tru, të cilat mund të jenë fatale.
Kjo do të vendosë një barrë të rëndë për mjekët kur ata rekomandojnë trajtim, megjithëse mungesa e alternativave sugjeron kërkesë të lartë të pacientëve për barna.
Çmimi i lartë i barnave dhe kufizimet e ashpra të vendosura nga qeveria amerikane për rimbursimin nga skemat shëndetësore të financuara nga publiku për trajtimet e reduktimit të amiloidit janë pengesa të tjera.
Në vazhdën e polemikave mbi miratimin e FDA të aducanumab të Biogen, Qendrat e SHBA për Shërbimet Medicare dhe Medicaid thanë se vetëm pacientët që marrin pjesë në një provë klinike do të përfitonin nga rimbursimi.
Marrë nga “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
