Brenda ‘qytetit fantazmë’ të ndërtuar nga Kina në Malajzi

“Kam arritur të largohem nga ai vend”, thotë Nazmi Hanafiah, paksa i nervozuar.

Një vit më parë, inxhinieri 30-vjeçar i IT-së u zhvendos në Forest City, një kompleks banesash i ndërtuar nga Kina në Johor, në majë të Malajzisë jugore.

Ai mori me qira një apartament me një dhomë gjumi në një kullë me pamje nga deti.

Pas gjashtë muajsh, ai nuk donte të vazhdonte të jetonte në atë që ai e quan “një qytet fantazmë”.

“Nuk më interesonte depozitimi im, nuk më interesonin paratë. Thjesht duhej të dilja jashtë”, thotë ai.

“Është vetmi këtu – jeni vetëm ju dhe mendimet tuaja”.

Zhvilluesi më i madh i pronave në Kinë Country Garden zbuloi Forest City – një megaprojekt prej 100 miliardë dollarësh në vitin 2016.

Asokohe ishte bumi kinez i pronave.

Zhvilluesit po huazonin shuma kolosale parash për të ndërtuar si brenda ashtu edhe jashtë vendit për blerësit e klasës së mesme.

Në Malajzi, plani i Country Garden ishte të ndërtonte një metropol miqësor ndaj mjedisit, me një fushë golfi, park ujor, zyra, bare dhe restorante.

Kompania ka thënë se Forest City do të jetë shtëpia e gati një milion njerëzve.

Tetë vjet më vonë, ajo qëndron si një kujtesë shterpë se nuk keni nevojë të jeni në Kinë për të ndjerë efektet e krizës së saj pronësore.

Aktualisht, vetëm 15% e të gjithë projektit është ndërtuar dhe, sipas vlerësimeve të fundit, pak më shumë se 1% e zhvillimit të përgjithshëm është e zënë.

Pavarësisht përballjes me borxhe prej afro 200 miliardë dollarësh, Country Garden është “optimist” se plani i plotë do të përfundojë.

Forest City u cilësua si “një parajsë ëndrrash për të gjithë njerëzimin”.

Por në realitet, synonte drejtpërdrejt tregun vendas kinez, duke u ofruar njerëzve aspirues mundësinë për të zotëruar një shtëpi të dytë jashtë vendit.

Çmimet e shitjes ishin të paarritshme për shumicën e malajzianëve të zakonshëm.

Për blerësit kinezë, prona do të ishte një investim që mund t’u jepej malajzianëve vendas, si Nazmi, ose të përdoret si një shtëpi pushimi.

​ Në realitet, vendndodhja e izoluar e Forest City – e ndërtuar në ishuj të rikuperuar larg nga qyteti më i afërt i madh Johor Bahru – ka larguar qiramarrësit e mundshëm dhe ka fituar pseudonimin e tij lokal “Qyteti fantazmë”.

“Të jem i sinqertë, është rrëqethëse”, thotë Nazmi.

“Kisha pritshmëri të mëdha për këtë vend, por ishte një përvojë kaq e keqe. Nuk ka asgjë për të bërë këtu”.

Forest City me siguri jep një atmosferë të çuditshme – ndjehet si një vendpushim i braktisur pushimi.

Në plazhin e shkretë, ka një shesh lojërash për fëmijë, një makinë të vjetër të ndryshkur dhe një “shkallë për askund” prej betoni të bardhë.

Pranë ujit ka shenja që paralajmërojnë të mos notoni për shkak të krokodilëve.

Në qendrën tregtare, shumë nga dyqanet dhe restorantet janë të mbyllura – disa njësi ishin vetëm kantiere të lira ndërtimi.

Në një prekje surrealiste, është një tren i zbrazët për fëmijë që bën xhiro pafund nëpër qendrën tregtare.

Në vendin fqinj, në sallonin e Country Garden, ekziston një qytet i madh model që tregon se si do të dukej një qytet pyjor i përfunduar. Të ulur në sallën e shitjeve, janë disa punonjës që duken të mërzitur.

Barazimi më i madh këtu është statusi pa doganë i zonës.

Kur bie nata, Forest City errësohet plotësisht. Blloqet e mëdha të apartamenteve që shfaqen mbi kompleks përmbajnë secila qindra apartamente, por jo më shumë se gjysmë duzine kanë dritat e tyre të ndriçuara. Është e vështirë të besosh se dikush jeton në të vërtetë këtu.

“Ky vend është i frikshëm”, thotë Joanne Kaur, një nga banorët e paktë aty. “Edhe gjatë ditës, kur dilni nga dera e përparme, korridori është i errët”.

Ajo dhe burri i saj jetojnë në katin e 28-të të një prej blloqeve të kullave – ata janë të vetmit në të gjithë katin. Ashtu si Nazmi, ata janë qiramarrës.

“Më vjen keq për njerëzit që investuan dhe blenë një vend këtu. Nuk është projekti që u është premtuar njerëzve”.

Ky lloj zhgënjimi po ndihet në të gjithë Kinën, ku tregu i pronave është në rrëmujë.

Pas viteve të huamarrjes së shfrenuar nga zhvilluesit, qeveria kishte frikë se po formohej një flluskë dhe vendosi kufizime të rrepta në vitin 2021.

Si pasojë e këtyre masave, kompanive të mëdha kanë mbetur pa para për të përfunduar projekte të mëdha.

Në tetor, Country Garden u detyrua të braktiste dy projekte në Australi, duke shitur një zhvillim të papërfunduar në Melburn dhe një tjetër në Sydney.

​ Faktorët politikë lokalë kanë kontribuar gjithashtu në situatën aktuale në Forest City.

Në vitin 2018, kryeministri i atëhershëm i Malajzisë Mahathir Mohamad kufizoi vizat për blerësit kinezë, duke përmendur kundërshtimin e tij për një “qytet të ndërtuar për të huajt”.

Disa analistë kanë vënë në pikëpyetje gjithashtu mençurinë e ndërtimit të një mega-zhvillimi në një vend mjedisi politik dhe ekonomik i të cilit është i paqëndrueshëm.

Qeveria aktuale e Malajzisë është mbështetëse e projektit Forest City, por, për një blerës të mundshëm, është e paqartë se sa do të zgjasë dhe në çfarë mase.

Çështje të tjera të papritura, të tilla si kufizimet e udhëtimit dhe kontrollet se sa para mund të shpenzojnë qytetarët kinezë jashtë vendit, kanë penguar veçanërisht projektet jashtë shtetit të nisura nga gjigantë të tillë si Country Garden.

Këtë javë, kompania më me borxhe në botë e pasurive të paluajtshme, Evergrande, u përball me një seancë likuidimi në një gjykatë në Hong Kong.

Në fund, kompanisë kineze iu dha një afat prej gjashtë javësh për të rënë dakord mbi një plan shlyerjeje me kreditorët e saj, pasi gjyqtari shtyu seancën për herë të shtatë.

Country Garden këmbëngul se situata aktuale në tregun kinez të pronave është thjesht ‘zhurmë’ dhe se operacioni i saj në Malajzi “drejton biznesin si zakonisht”.

Po ashtu ka thënë se planet për të përfshirë Forest City në një zonë të re të veçantë ekonomike midis Malajzisë dhe Singaporit fqinjë treguan se projekti ishte “i sigurt dhe i qëndrueshëm”.

Por pa akses në para, është e vështirë të shihet se si mund të përfundojnë projekte të tilla si Forest City ose si do të tërheqë njerëzit të jetojnë atje së shpejti.

Për momentin, prona e ndërtuar nga kinezët është një shitje e vështirë.

Kur bëhet fjalë për krizën e pronave në Kinë, Forest City është një rast klasik i ambicies kundrejt realitetit.

Disa faktorë lokalë mund të kenë kontribuar në situatën aktuale, por kjo është dëshmi se ndërtimi i dhjetëra mijëra apartamenteve në mes të askundit nuk mjafton për të bindur njerëzit të jetojnë atje.

Në fund të fundit, fati i Forest City varet nga qeveria kineze.

Muajin e kaluar, pati raporte se Country Garden ishte vendosur në një listë paraprake të zhvilluesve që do të merrnin mbështetje financiare nga qeveria kineze – megjithëse shtrirja e kësaj mbështetjeje ende nuk është e qartë.

Marrë nga “BBC”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com