“Kjo që po ndodh do të ketë pasoja shumë të rënda, por nuk më pëlqen të flas për krizë bankare. Unë shoh dy dallime thelbësore në krahasim me atë të vitit 2008: një ekonomik dhe një politik”.
Ian Bremmer, ekspert i rreziqeve ndërkombëtare, nuk e sheh Amerikën dhe Evropën ekonomikisht në litar siç e shihnin pesëmbëdhjetë vjet më parë.
Por ndjen erërat e recesionit dhe një sezoni vështirësitë e vazhdueshme financiare.
Presidenti rus Vladimir Putin do të përfitojë ndërsa Kina e Xi Jinping, e cila preferon stabilitetin ekonomik dhe tregjet ndërkombëtare të lulëzuara, është në çdo rast gati të shfrytëzojë këtë dobësi për të marrë avantazhe gjeopolitike.
Ai nuk beson se do të ketë katastrofa në horizont.
“Do të jetë e vështirë të dalësh prej saj, por jo si në vitin 2008. Kemi mësuar leksionin e falimentimit të Lehman Brothers: janë bërë reforma reale financiare dhe sot institucionet e mëdha të kreditit janë shumë më solide”.
‘Në Evropë dhe gjithashtu në SHBA. Problemet vijnë nga rastet e keqmenaxhimit, të tilla si për Credit Suisse, ose përjashtimi i bankave të vogla dhe të mesme amerikane nga kjo rregullore: probleme serioze, por jo sistematike”.
Sipas tij, politikisht është një gjendje më e keqe.
“Në nivel ndërkombëtar, sepse atëherë SHBA dhe Kina punonin së bashku për të shmangur një depresion ekonomik global, ndërsa sot të gjithë po shkojnë në rrugën e tyre. Dhe në Amerikë: në vitin 2008, Bushi në largim dhe Obama i ardhshëm bashkëpunuan, ndërsa sot demokratët dhe republikanët akuzojnë njëri-tjetrin edhe në banka”.
Politikanët, sipas Bremmer, po luftojnë sepse e dinë që situata është e vështirë, por jo ekstreme, nëse do të kishte një emergjencë të vërtetë, ata do të binin dakord.
“Siç ndodhi me pandeminë: kur u kuptua se ekonomia rrezikonte të ndalej, Donald Trump dhe Nancy Pelosi ranë dakord shpejt për një plan mbështetës për bizneset dhe familjet”.
Por kush e ka fajin për këtë krizë në Amerikë? Është politika apo mungesa e mbikëqyrjes së autoriteteve?
“Demokratët thonë se është faji i Trump-it që hoqi kufizimet e vendosura pas vitit 2008. Republikanët janë të zemëruar me presidentin aktual, duke pretenduar se bankat po vuajnë nga rritja e normës së vendosur për të kundërshtuar atë që ata e quajnë inflacion Biden. Ata të dy kanë pjesërisht të drejtë. Dhe pastaj sigurisht që ka pasur dështime të mbikëqyrjes nga ana e Rezervës Federale”.
“Tani rezulton se në vitin 2021 mbikëqyrësit e tij e kishin paralajmëruar gjashtë herë Bankën e Silicon Valley se po bënte zgjedhje të gabuara për sa i përket investimeve dhe ruajtjes së likuiditetit adekuat në perspektivën e rritjes së kostos së parasë. Por SVB nuk ndryshoi kurs dhe rregullatori nuk ndërhyri me fuqitë e tij shtrënguese”.
Sipas Bremmer, politika përfundoi duke deleguar vendimet politike tek autoritetet teknike. Por politikanët dhe teknikët, liderët e zgjedhur, Fed dhe BQE, janë të bashkuar nga një pasiguri e përbashkët: ata nuk e dinë se sa e thellë është kriza dhe sa larg mund të shkojnë paketat e shpëtimit.
“Askush nuk mendon se ka mbaruar këtu. Situata shqetësuese veçanërisht për politikanët: ata do të duhet të pranojnë një recesion për të luftuar rritjen e çmimeve dhe kanë mbetur pak mjete për të mbështetur ekonominë pas gjithë asaj që është shpenzuar gjatë periudhës së pandemisë”.
Përveç Trump-it, Xi Jinping do të jetë i kënaqur me tezën e tij për brishtësinë politiko-ekonomike të Perëndimit.
“Ai preferon stabilitetin që Kina të rritet, por sigurisht që është gati të përfitojë nga këto dobësi. Këtu, megjithatë, lehtësohet nga Zvicra, madje edhe para SHBA-ve: kur shkojnë në Riad për të promovuar marrëveshjet midis Arabisë dhe Iranit, kinezët i gjejnë sauditët të zemëruar me mënyrën sesi kapitalizmi zviceran ka shkatërruar bankën në të cilën ata kishin investuar miliarda, Credit Suisse”.
Po ashtu edhe për mënyrën katastrofike në të cilën një qeveri demokratike evropiane, edhe nëse Zvicra nuk është në BE, e ka menaxhuar krizën.
Marrë nga “Corriere della Sera”, përshtatur për “Albanian Post”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
