“Konsultimet e djeshme në Këshillin e Sigurisë të Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Bosnjen dhe Hercegovinën ishin vetëm se një manifestim i konkurrencës së drejtpërdrejtë midis Federatës Ruse dhe Perëndimit mbi kontrollin e Ballkanit Perëndimor”.

Kështu konsideron Denis Beqiroviç, nënkryetar i SDP-së dhe delegat në Dhomën e Popullit të Asamblesë Parlamentare të Bosnjë-Hercegovinës

“Në këtë drejtim dhe në këtë kontekst duhet parë edhe debati për zgjatjen e mandatit ekzekutiv të EUFOR-it”.

Denis Beqiroviç, para së gjithash, beson në faktin që Marrëveshja e Paqes së Dejtonit është një marrëveshje ndërkombëtare dhe se ajo ka gjashtë dëshmitarë – ShBA-në, BE-në, Mbretërinë e Bashkuar, Francën, Gjermaninë dhe Rusinë.

“Në aneksin 10, të gjitha palët që e kanë nënshkruar janë zotuar të zbatojnë ndër të tjera edhe aneksin 10 dhe cili është thelbi dhe detyra e Përfaqësueses së Lartë? Kjo është, siç u tha, para së gjithash, për të monitoruar zbatimin e Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit, për të koordinuar aktivitetet, për të lehtësuar, kur Përfaqësuesi i Lartë vlerëson, nevojën për zgjidhjen e çdo vështirësie që lind në lidhje me zbatimin e Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit”, vazhdoi ai.

“Ajo që është shumë e rëndësishme, Aneksi 10 thotë se palët do të bashkëpunojnë plotësisht me Përfaqësuesin e Lartë dhe stafin e tij,” tha Beqiroviç për NAP.

“Dispozita”, thotë ai, “është shumë e qartë, e përcaktuar me marrëveshje ndërkombëtare dhe askush nuk mund të interpretojë arbitrarisht diçka që është shkronjë e pastër e Dejtonit”.

“Në fund të fundit, në Aneksin 10 thuhet se Përfaqësuesi i Lartë është organi përfundimtar në bazë që vendos dhe interpreton se çfarë është dhe çfarë nuk ka të bëjë me Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit. Përveç kësaj, shumë harrojnë ose nuk përmendin, dhe unë dua të theksoj këtë, në Marrëveshjen e Përgjithshme Kornizë për Paqe në BeH, të nënshkruar nga tre shtete, Republika e BeH, Republika e Kroacisë dhe Republika Federale e atëhershme e Jugosllavisë, shkruhet shumë qartë se marrëveshjet e këtyre tri palëve mirëpresin dhe pranoni të gjitha aranzhimet e përcaktuara në Aneksin 10”, tha Beqiroviç.

Nënkryetari i SDP-së nënvizon se nuk ka lojë me këtë.

“Më në fund, në vitin 1997, Këshilli i Zbatimit të Paqes specifikoi autoritetin shtesë të Përfaqësuesit të Lartë dhe deklaroi se kjo përfshinte marrjen e vendimeve detyruese për masat që hyjnë në fuqi.

Pikërisht ajo që përfundoi Këshilli i Zbatimit të Paqes në vitin 1997 u konfirmua drejtpërdrejt me Rezolutën 1144 të Këshillit të Sigurimit të miratuar më 19 dhjetor 1997.

“Prandaj, ajo që po ndodh në New York nuk është aspak shfuqizimi i rezolutës ekzistuese të Këshillit të Sigurimit të OKB-së dhe është e rëndësishme të theksohet kjo”, tha Beqiroviç.

Ai shton se Përfaqësuesit të Lartë, në bashkëpunim me fuqitë më të mëdha të botës, iu dha një detyrë e qartë në 2004 se çfarë duhet bërë në BeH.

“Dy detyra kryesore janë: një BeH paqësore dhe një BeH e qëndrueshme. Kjo do të thotë forcimi i shtetit të së drejtës dhe mundësimi ose pamundësimi i çdo ekstremisti që të rrezikojë paqen në BiH. Ky është thelbi, prandaj ne nuk duhet të keqinterpretojmë disa lojëra gjeopolitike, duhet t’i përmbahemi aktet juridike dhe marrëveshjen ndërkombëtare”, shtoi Beqiroviç.

Ndërsa Ambasadori i Bosnjes dhe Hercegovinës në Kombe të Bashkuara, Sven Alclay tha për televizionin N1 se debati përbrenda OKB-së po mbahet ende brenda dyerve të mbyllura.

“Është ende e paqartë, po zhvillohen debate dhe çështja është se si do të përfundojnë këto debate”, tha ambasadori i BeH-së.

“Nuk mundem, por dhe nuk duhet që në këtë moment të pohoj, ose dhe të mendoj konkretisht për kahjen e këtyre bisedave. Le të presim deri nesër, kur t’i dimë me siguri të gjitha hollësitë”.

Alclay gjithashtu shtoi se “Raporti i bërë nga Përfaqësuesja e Lartë ka ardhur, po diskutohet. Mendoj se është një raport i mirë dhe pasqyron gjendjen reale të punëve në Bosnje dhe Hercegovinë”.

Ambasadori Alclay shpjegoi edhe arsyet pse debati për BeH u shty për nesër.

“Sesioni është zgjatur sepse vazhdojnë konsultimet, të cilat zgjasin për disa ditë, dhe në këtë kuptim, gjërat që duhet të jenë në atë seancë po bien dakord. Kjo është kryesisht një zgjatje e mandatit të EUFOR dhe diskutimet mbi situatën në BeH bazuar në raportin e Përfaqësuesit të Lartë”, tha ai në prononcimin e tij.

“Debati më i madh është për statusin e Përfaqësuesit të Lartë”, tregon ambasadori boshnjak në OKB, dhe thotë se “në çdo rezolutë për rinovimin e mandatit përmendej kjo pozitë, dhe tani është temë diskutimi, sepse Rusia dhe Kina e bëjnë këtë. Ata nuk e njohin atë si të tillë”

“Ka, si të thuash, një “luftë në rova” dhe është shumë, shumë e ashpër. Bosnja dhe Hercegovina nuk merr pjesë në këtë, ne nuk kërkojmë asgjë. Vetë teksti i Rezolutës dhe po diskutohet edhe për formatin e të gjithë seancës”, theksoi Alclay.

Alclay thotë se diskutimi u zhvillua edhe mbrëmë vonë, dhe se gjërat nuk janë larg një marrëveshjeje dhe se ka disa detaje në lidhje me Përfaqësuesen e Lartë, të cilat duhet të bien dakord nga vendet anëtare të Këshillit të Sigurimit.

Ndërkaq të marten Rusia si Anëtare i Përhershëm i Këshillit të Sigurisë në Kombe të Bashkuara ka kërcënuar me vërjen e vetos ndaj rinovimit të mandatit të misionit paqeruajtës EUFOR në Bosnje dhe Hercegovinë lidhur me emërimin e Christian Schmidt si Përfaqësues të Lartë të vendit, njofton agjencia gjermane e lajmeve “dpa”, duke cituar burimet e saj.

EUFOR është forcë ushtarake e udhëhequr nga Bashkimi Evropian, e cila mbikëqyr zbatimin e seksionit ushtarak të Marrëveshjes së Dejtonit.

Votimi për zgjatjen e mandatit ishte planifikuar të mbahej në Këshillin e Sigurimit të martën, por u shty për të mërkurën pasdite.

Autorizimi i mëparshëm i Këshillit të Sigurimit skadon të premten.

“Heqja e përmendjes së Përfaqësuesit të Lartë”, tregojnë burimet e “dpa”-së, “është çfarë ka kërkuar Rusia”.

Rusia dhe Kina u përpoqën të shfuqizojnë Zyrën e Përfaqësuesit të Lartë në Këshillin e Sigurimit disa muaj më parë, me argumentin se ajo “nuk ishte më e nevojshme”.

Diplomatët perëndimorë në New York theksojnë se Këshilli i Sigurimit nuk mund të vendosë për fatin e Përfaqësuesit të Lartë, i cili emërohet nga Këshilli për Zbatimin e Paqes (PIC).

Përfaqësuesi i ri i Schmidt u konfirmua nga të gjithë anëtarët e Bordit Drejtues të PIC, përveç Rusisë.

Një burim diplomatik, sipas agjensisë gjermane të lajmeve, tha se “Moska në negociatat e vazhdueshme për miratimin e misionit të EUFOR-it bëri thirrje për heqjen e çdo përmendjeje të Përfaqësuesit të Lartë nga Marrëveshja”.

Përndryshe të marten ishte caktuar që në Këshilli e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të diskutohet situata në Bosnje dhe Hercegovinë dhe raporti i Zyrës së Përfaqësuesit të Lartë në BeH të shqyrtohet në seancë. Kjo ishte publikuar në faqen zyrtare online të KS-së.

Banka Botërore duhej të votonte gjithashtu për zgjatjen e misionit ushtarak të Bashkimit Evropian në BeH, mandati i të cilit përfundon më 5 nëntor.

Anëtari serb i Presidencës së BeH-së, Milorad Dodik, ka deklaruar më herët se raporti i Përfaqësuesit të Lartë Christian Schmidt për situatën në BeH nuk do të miratohet në Këshillin e Sigurimit të OKB-së dhe vlerësoi se “ai është një pamflet propagandistik”.

Kur është fjala për misionin ushtaraj në BeH, Dodik tha se ai dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, mendojnë se mandati i saj duhet të zgjatet, transmeton RTRS.