Adriatiku po bëhet tropikal

Pothuajse çdo mëngjes, Daniele Montini dhe gruaja e tij, Alfreda, bëjnë një shëtitje në ujërat e cekëta të detit Adriatik.

Rituali, i ndjekur nga shumë banorë në Fano, një qytet bregdetar në rajonin qendror Marche të Italisë, këshillohet nga mjekët për të stimuluar qarkullimin e gjakut dhe për të mbajtur një sistem të shëndetshëm të frymëmarrjes.

Është ora 7:30 e mëngjesit dhe temperatura e jashtme është tashmë 29 gradë Celsius.

Çifti i lindur në Fano e dinë se verërat dhe dimrat e tyre po transformohen nga ngrohja globale.

Ajo me të cilën ata nuk janë mësuar është deti i ndenjur dhe shumë më i ngrohtë.

Në disa ditë në korrik, temperatura e detit përgjatë vijës bregdetare të Adriatikut arriti një rekord 30C dhe në disa zona e tejkaloi pak këtë shifër.

“Uji ndihet shumë i nxehtë, pothuajse si një banjë”, tha Daniele ndërsa çifti përfundonte shëtitjen e tyre.

“Shumë ka ndryshuar në 50 vjet. Mbaj mend që deti ishte shumë më i valëzuar, tani është kryesisht i sheshtë”.

Alfreda shtoi se “sasia e peshqve ka ndryshuar gjithashtu, dhe speciet, disa as që ekzistojnë më”.

Për më tepër, nxehtësia e detit dhe rrymat e dobëta kanë kontribuar në përhapjen e gjerë të kësaj vere, veçanërisht në zonat veriore dhe qendrore të Adriatikut të një substancë të trashë, e formuar nga mikroalga të ndryshme që grumbullohet në shtratin e detit ose sipërfaqe.

Lënda është relativisht unike për Adriatikun dhe tenton të grumbullohet më shumë kur deti nuk merr mjaftueshëm lëndë ushqyese nga Po, lumi më i gjatë i vendit, i cili shtrihet nga Alpet përpara se të derdhet në Adriatik në veri.

Hera e fundit që substanca bëri një paraqitje kaq të rëndësishme ishte në vitin 1989, veçanërisht në ujërat jashtë qyteteve bregdetare në rajonin e Emilia-Romagna, duke bërë që plazhistët të largoheshin.

Por ndërsa ajo është një bezdi e shëmtuar për ata që lahen, nuk është e rrezikshme për shëndetin e tyre.

Megjithatë, është e dëmshme për peshkimin.

Duke folur në portin Fano natën vonë pas kthimit nga dy ditë në det, peshkatari Alessandro Ciavaglia tha se substanca “është kudo”.

“Shkakton probleme për motorin e varkës, por gjithashtu bllokon rrjetat e peshkimit dhe sapo të ndodhë kjo, është e pamundur të peshkosh”.

Ndërsa shumica e llojeve të peshqve mund t’i shpëtojnë, ajo mund të mbysë butakët si molusqet, të cilat janë gjithashtu nën kërcënim nga gaforret blu që lulëzojnë në Adriatikun më të ngrohtë, veçanërisht në pjesët veriore.

Ciavaglia ka qenë peshkatar në Adriatik për 40 vjet dhe tha se kurrë nuk ka përjetuar një temperaturë kaq të lartë të detit.

“Po flasim 30 gradë Celsius edhe në det të hapur”, shtoi ai.

“Adriatiku po bëhet tropikal. Ne po fillojmë të shohim lloje peshqish që nuk ishin më parë atje, si peshku shpatë, ndërsa lloje të ndryshme të peshqve të bardhë, janë pothuajse të zhdukur. Nuk ka dyshim se ndryshimi klimatik po ndodh dhe është e kotë të përpiqesh ta mohosh atë”.

Ciavaglia po arrin ta kalojë, por peshkatarët më të vegjël të pavarur më tej në bregdet në vende të tilla si Pesaro, si dhe Cattolica fqinje në Emilia-Romagna, janë shumë më keq.

Anna Franchini, e cila përfaqëson një kooperativë për peshkatarët e vegjël, tha se “peshkatarët këtu nuk kanë mundësi të punojnë për një muaj”.

“Është vërtet e trishtueshme të shohësh aktivitet kaq të reduktuar dhe ka shumë zemërim, edhe për shkak të kostove të larta dhe burokracisë së rëndë me të cilën njerëzit duhet të përballen në të njëjtën kohë”.

Luca Cavallieri, i cili punon në Pesaro, arriti të marrë një kapje të mirë brenda natës, e cila shitet e freskët në port nga nëna e tij, Stefania.

Por biznesi ka qenë një luftë.

“Temperatura është gjithnjë e më e lartë, dhe deti gjithnjë e më i ngrohtë. Unë kurrë nuk e kam përjetuar atë”, tha ai.

Shoqatat e peshkimit në rajonet më të prekura, duke përfshirë Veneto, Emilia-Romagna, Marche dhe Abruzzo, i kanë kërkuar qeverisë të shpallë një gjendje të jashtëzakonshme, e cila në thelb i jep fuqi për të nxitur shpejt politikat që do të ndihmonin për të mbështetur peshkatarët.

Adriatiku – që është pjesë e Mesdheut – dhe detet përreth Sicilisë janë prodhuesit më të mëdhenj të peshkut në Itali.

Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.