Suedia dhe Finlanda në NATO, Turqia tani ngre çmimin e kërkesave të saj

Suedia do të kërkojë të anëtarësohet në NATO. Njoftimi i kryeministres socialdemokrate Magdalena Andersson e vendos vendin skandinav drejt fundit të neutralitetit dhe politikës së mosangazhimit, të cilat kanë shënuar identitetin e tij për më shumë se dy shekuj.

Andersson shpjegoi se kandidatura suedeze do të zyrtarizohet në këto ditë dhe do të sinkronizohet me atë të qeverisë së Finlandës, e cila tashmë të dielën tha se dëshiron ta prezantojë.

E shkaktuar nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia, pika e kthesës përshkruhet nga të dy vendet si një instrument për të garantuar sovranitetin dhe sigurinë e tyre, por edhe për të forcuar politikisht NATO-n, si një aleancë vlerash.

“Është një ndryshim historik në politikën tonë të sigurisë, ne po hyjmë në një epokë të re: qeveria ka vendosur të informojë Paktin Atlantik se vendi ynë dëshiron të pranohet si anëtar i tij”, tha Andersson, duke shpjeguar se Evropa, Suedia dhe populli i saj “Tani jetojnë në një realitet të ri dhe të rrezikshëm”.

Drita e fundit jeshile për kandidaturën suedeze erdhi të dielën, kur Partia Social Demokrate pas 73 vitesh hoqi kundërshtimin e saj ndaj hyrjes së Stokholmit në NATO. Dhe gjurmët socialdemokratike janë qartësisht të dukshme në deklaratat e kryeministrit: nëse pranohet në Paktin Atlantik, Suedia nuk do të pranojë armë bërthamore apo baza ushtarake të Aleancës në territorin e saj, duke pretenduar për vete të njëjtin model si Norvegjia.

Andersson uroi për një proces të shpejtë pranimi, por tha gjithashtu se ishte e vetëdijshme se procesi i ratifikimit të 30 parlamenteve të vendeve të Atlantikut mund të zgjasë deri në një vit.

Ajo vuri në dukje se në atë periudhë Suedia do të jetë veçanërisht e ndjeshme ndaj çdo sulmi dhe provokimi, në mungesë të garancive të mbrojtjes kolektive të parashikuara në nenin 5 të Paktit Atlantik.

Në të vërtetë, Stockholmi ka pasur tashmë garanci për mbështetje nga SHBA-të, MB-ja dhe Gjermania, por asnjë garanci ligjore për ndihmë ushtarake. Atyre iu bashkuan Danimarka, Norvegjia dhe Islanda, me një deklaratë të përbashkët: “Nëse Suedia ose Finlanda do të ishin viktima të një agresioni në territorin e tyre përpara se të bëhen anëtarë të NATO-s, ne do t’i ndihmonim me të gjitha mjetet e nevojshme”.

Pengesa për t’u kapërcyer janë rezervat e Turqisë, e cila akuzon dy vendet nordike për pritjen e organizatave kurde, si PKK (Partia e Punëtorëve të Kurdistanit) dhe YPG, dega e saj në Siri, të cilën Ankaraja e konsideron për terrorizëm.

Gjatë një mbledhjeje të ministrave të jashtëm të NATO-s, kreu i diplomacisë turke, Mevlut Çavusoglu, e bëri të qartë se nuk donte t’i mbyllte derën hyrjes së tyre në Aleancë. Si Stokholmi dhe Helsinki kishin vendosur të dërgonin një grup diplomatësh në Turqi në përpjekje për të gjetur një zgjidhje.

Por të hënën, presidenti turk Erdogan i ngriu të gjithë, duke thënë se ata nuk kishin nevojë të udhëtonin, pasi ai do t’i thotë jo kërkesës për anëtarësim. Erdogan e quajti Suedinë një “inkubator terrorist”.

Me shumë gjasë Erdogani po e ngre çmimin e kërkesës së tij: Ankaraja, në fakt, përveç përfundimit të mikpritjes dhe mbështetjes për kurdët, kërkon edhe heqjen e embargos për shitjen e armëve, të vendosur disa vite më parë nga Suedia dhe Finlanda pas sulmeve të Turqisë kundër kurdëve sirianë.

Nëse objeksionet e Turqisë do të rrëzoheshin, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg mund të niste një procedurë të përshpejtuar për anëtarësim, e cila, megjithatë, nuk mund të kishte të bënte me ratifikimin në parlamente.

Ajo që lehtëson integrimin e dy vendeve në aleancën Atlantike është shkalla e lartë e ndërveprimit të sistemeve të tyre të armëve me ato të NATO-s, si edhe një traditë e stërvitjeve të përbashkëta që daton që nga viti 1994.

Pikërisht të hënën, u zhvillua në Estoni një nga manovrat më të mëdha ushtarake Atlantike të 30 vitet e fundit, me 15 mijë ushtarë nga 14 vende, të quajtur «Hedgehog» (iriqi). 3 mijë ushtarë të tjerë janë të angazhuar në Lituani, në një tjetër manovër të quajtur “Ujku i vetmuar”.

Të planifikuar shumë kohë përpara pushtimit rus të Ukrainës, stërvitja e dyfishtë përfshin edhe pjesëmarrjen e Suedisë dhe Finlandës. Në këtë kuptim, e ardhmja tashmë ka filluar.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.