Lajme

2021 – Zgjedhjet, fitorja e rënia e LVV-së dhe kriza energjetike


Objekti i Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës

Skena politike kosovare, ka qenë arenë e një sërë zhvillimesh të karaktereve krejtësisht të reja.

Tensionet në Kosovë filluan me formimin e Qeverisë Kurti, pas fitores së Lëvizjes Vetëvendosje në zgjedhjet e 2019-ës.

Albin Kurti qëndroi vetëm 50 ditë si kryeministër i vendit.

Më pas, Lidhja Demokratike e Kosovës, partia e dytë më e madhe, formoi një koalicion qeverisës me Aleancën për Ardhmërinë e Kosovës, NISMA, Aleancën Kosova e Re dhe pakicat kombëtare. Kryeministër ishte caktuar Avdullah Hoti.

Kjo lëvizje e LDK-së, solli një rebelim të ish-kryetares së Kuvendit, Vjosa Osmani, ndaj kryesisë së partisë.

Pas shumë replikash në distancë, Osmani së fundmi bashkoi forcat me Vetëvendosjen e Kurtit.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti dhe Presidentja Vjosa Osmani

Vendimi i Gjykatës Kushtetuese, bëri që Qeveria e Kosovës e cila udhëhiqej nga ish-kryeministri Avdullah Hoti, të bie dhe të shpallen zgjedhjet e reja parlamentare.

Shpallja e datës së zgjedhjeve pason publikimin e aktgjykimit të plotë të Gjykatës Kushtetuese, që konstatoi se zgjedhja e Qeverisë së Kosovës, udhëhequr nga Hoti ishte bërë në mënyrë jokushtetuse.

Kjo, për shkak se për Qeverinë Hoti, e cila ishte zgjedhur më tre qershor 2020, kishte votuar Etem Arifi, ndaj të cilit kishte një dënim të formës së prerë, për veprën penale “mashtrim me subvencione” me dënim prej më shumë se një viti.

Gjykata ka thënë se kjo qeveri ishte kundërkushtetuese, pasi vota e deputetit, Arifit, ishte përcaktuese për qeverinë.

Në vendimin e Kushtetueses, presidenti i Republikës u udhëzua që të shpall zgjedhjet e reja, të cilat u tha se duhet të mbahen jo më vonë se 40 ditë pas shpalljes së datës së tyre.

Kështu, pas zhvillimit që tronditi skenën politike në Kosovë, vakancën e ish-presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, i cili pati dhënë dorëheqje për shkak të aktakuzës në Gjykatën Speciale, e zuri Vjosa Osmani, në cilësinë e kryetares së Kuvendit.

Ajo pati shpallur zgjedhjet parlamentare, që u mbajtën më 14 shkurt të vitit 2021.

Pjesë e garës në këto zgjedhje ishin 28 subjekte politike me mbi një mijë kandidatë për deputetë, të cilët garonin për 120 ulëset e Kuvendit të Kosovës.

Fitorja e bindshme e VV-së

Lëvizja Vetëvendosje në këto zgjedhje për kandidat për kryeministër kishte, kryetarin e kësaj partie, Albin Kurtin.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti

Ani pse garonte për të parin e qeverisë, Kurti nuk ishte certifikuar që të garonte për deputet në këto zgjedhje.

Kjo pasi që më tre janar, të vitit 2018, deputetët e atëhershëm të VV-së, Albin Kurti, Albulena Haxhiu, Faton Topalli dhe Donika Kadaj-Bujupi ishin dënuar me kusht për hedhjen e gazit lotsjellës në ambientet e Kuvendit të Kosovës.

Aktgjykimi i Kushtetueses, thoshte se kandidat për deputet nuk mund të jetë një person, i cili gjatë tri vjetëve të fundit ka qenë i dënuar me vendim të formës së prerë.

Megjithatë, Kurti si kundërkandidat për kryeminsitër të vendit nga Lidhja Demokratike e Kosovës, kishte Avdullah Hotin, kurse nga Partia Demokratike e Kosovës, Enver Hoxhajn.

Avdullah Hoti, Albin Kurti dhe Enver Hoxhaj

Në zgjedhjet e 14 shkurtit, VV pati fituar 50.28 për qind të votave apo 58 ulëse të kuvendit. PDK arriti të ketë 19 ulëse për deputetë, LDK 15 dhe AAK tetë deputetë.

Nga komunitetet, Lista Serbe i ka fituar të dhjetë ulëset e garantuara, dy ulëse i ka fituar Partia Demokratike Turke e Kosovës dhe nga një ulëse kanë fituar partitë boshnjake Koalicioni Vakat, Partia e Re Demokratike, Unioni Socialdemokrat, sikurse edhe Partia Gorane, Iniciativa e Re Demokratike e Kosovës, Partia e Ashkalinjëve për Integrim, Iniciativa Rome, Lëvizja Përparimtare e Romëve të Kosovës.

Pas zgjedhjeve, krijimit të qeverisë i parapriu konsitituimi i Kuvendit të Kosovës.

Gjatë seancës së mbajtur paraditen e 22 marsit, në krye të institucionit ligjvënës u zgjodh Glauk Konjufca si dhe pesë nënkryetarë, përkatësisht Saranda Bogujevci (LVV), Bedri Hamza (PDK) dhe Kujtim Shala (LDK). Nga komuniteti serb u zgjodh, Sllavko Simiç dhe Bekim Arifi nga komunitetet joserbe.

“Unë zotohem që do ta kryej detyrën time me nder, përgjegjësi e përkushtim”, ishte shprehur Konjufca, duke shtuar se ai nuk do të bëjë dallime ndërmjet deputetëve.

Kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca

“Për mua do të ketë vetëm deputetë të barabartë të popullit të Kosovës”, shtoi ai.

Me 67 vota për, 30 kundër dhe asnjë abstenim, Kuvendi i Kosovës zgjodhi qeverinë e re, të udhëhequr nga Albin Kurti.

Ekzekutivi i ri ka tre zëvendëskryeministra dhe 15 ministri, pesë prej të cilave udhëhiqen nga gratë.

Pas zgjedhjes në postin e kryeministrit, Kurti pati deklaruar “s’ka dyshim se këto zgjedhje ishin historike, po aq historike është edhe përgjegjësia”.

Presidenti, sfida e radhës

Për këtë post, LVV kishte nominuar Vjosa Osmanin, e cila në zgjedhjet e 14 shkurtit fitoi më së shumti vota, përkatësisht mbi 300 mijë vota.

Me 71 vota për, kuvendi më katër prill, zgjodhi Vjosa Osmanin në postin e presidentes së Kosovës me mandat pesëvjeçar.

Osmani kishte fituar në raundin e tretë të votimit, ku morën pjesë 82 deputetë. Për kundërkandidat kishte ish-kandidatin për deputet nga lista e Lëvizjes Vetëvendosje, Nasuf Bejtën, i cili nuk mori asnjë votë.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani

Ndonëse në këtë seancë nuk morën pjesë deputetët e PDK-së, AAK-sëdhe ata të Listës Serbe, kuorumin për zgjedhjen e Osmanit ia mundësoi ish-partia e saj, LDK, që është në opozitë.

Në adresimin e saj të parë pas zgjedhjes, Osmani tha para deputetëve se ky post e mbushë atë me përgjegjësi të madhe.

Osmani ishte zotuar se gjatë mandatit të saj pesëvjeçar, do të jetë figurë unifikuese.

“Unë do të jem presidentja e juaj, presidentja e të gjithëve”, thoshte ajo, duke shtuar se dera e saj do të jetë e hapur për të gjithë dhe se nuk do të bëjë dallime mes pushtetit dhe opozitës.

Zgjedhjet lokale, fitoret dhe humbjet

Këto zgjedhje e gjetën Kosovën me një sërë masash kundër COVID-19. Partitë politike në Kosovë, respektivisht PDK, AAK dhe LDK kishin vendosur që fushatën në terren ta zhvillojnë për vetëm pesë ditë.

Memli Krasniqi, kryetar i PDK-së, Lumir Abdixhiku i LDK-së dhe Ramush Haradinaj i AAK, njëzëri u përkushtuan se do të respektojnë masat e qeverisë.

Ndërsa Albin Kurti i LVV, në emër të parandalimit të përhapjes së virusit Corona, ishte për shtyrje të zgjedhjeve.

Megjithatë, derisa zgjedhjet e 14 shkurtit qartazi shënuan fituesin, rezultatet e zgjedhjeve lokale të 17 tetorit dhe 14 nëntorit nuk përcaktuan gjithçka.

LVV nuk arriti të tregojë rezultate të njëjta këtë herë.

Ndërkaq, PDK dhe LDK, me kryesi të reja qendrore, premtime për reforma të brendshme, fytyra të reja në garë, një frymë entuziaste për rikthim të fuqisë elektorale, rikthyen vëmendjen kah vetja.

Përkundër fitores së thellë në zgjedhjet e përgjithshme të jashtëzakonshme në shkurt të këtij viti, LVV nuk arriti ta fitojë asnjë komunë në raundin e parë të zgjedhjeve lokale.

Nga 38 komuna gjithsejtë, 17 prej tyre arritën të fitojnë pa balotazh, ndërsa 21 vazhduan garën për në raundin e dytë.

Zgjedhjet lokale në Kosovë

Sipas rezultatit të publikuar nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, PDK arriti të fitojë tetë komuna si, Prizrenin, Vushtrrinë, Drenasin, Kaçanikun, Mitrovicën e Jugut, Ferizajn, Skenderajn dhe Hanin e Elezit.

Ndërkaq, LDK ka fituar në komunat si, Prishtina, Fushë Kosova, Vitia, Juniku, Istogu, Peja, Lipjani dhe Dragashi.

AAK ka fituar në komunat, Gjakovë, Rahovec, Klinë, Deçan dhe Suharekë.

Ndërsa, Vetëvendosje arriti të fitojë në Gjilan, Podujevë, Kamenicë dhe në Shtime.

Lista Serbe ka fituar në dhjetë komunat e banuara me shumicë serbe si, Mitrovicë e Veriut, Leposaviç, Zubin Potok, Zveçan, Graçanicë, Novobërdë, Shtërpcë, Ranillug, Partesh dhe Kllokot.

Miratimi i buxhetit për vitin 2022

Të premten e 17 dhjetorit, Kuvendi i Kosovës në mungesë të prezencës së partive opozitare me 65 vota për, ka miratuar projekt-buxhetin e vitit 2022.

Buxheti i parashikuar për vitin e ardhshëm kap vlerën e dy miliardë e 746 milionë eurove.

Kuvendi i Kosovës

Kryeministri Kurti, derisa e ka përshëndetur miratimin potencoi se buxheti në fjalë do të jetë ai i zhvillimit, mirëqenies dhe solidaritet.

Sipas tij, projektbuxheti i vitit 2022 ka për qëllim konsolidimin e ringjalljes ekonomike, sigurimin e qëndrueshmërisë së financave publike, ri-orientimin e ekonomisë drejt prodhimit dhe eksportit, si dhe përkrahjen e punësimit dhe zhvillimit ekonomik të qëndrueshëm.

Ndërkaq, partitë opozitare njëzëri e kanë kundërshtuar duke nënvizuar se buxheti shpërfaq qasjen autoritare dhe të ndarjes së thellë politike që Qeveria Kurti po ia bën qytetarëve të Kosovës.

Deputeti i PDK-së, Mërgim Lushtaku, ka thënë se në buxhet ka shumë lëshime, duke filluar nga numri i ministrive e agjencive.

Sipas tij, se është rritur borxhi publik, është ulur buxheti për ministrinë Shëndetësisë dhe është rritur ai për ministrinë e Infrastrukturës.

“Keni zvogëluar buxhetin për shëndetësi dhe keni rritur buxhetin për Ministrinë Infrastrukturës”.

Edhe deputeti i AAK-së, Pal Lekaj, ka ngritur shumë pikëpyetje për mënyrën se si janë ndarë buxhetet për dikasteret ministrore.

“A s’keni menduar fare se duket të impelmentohet ligji i pagave. Keni shkurtime buxhetore për ministritë”.

Debatet kryesore parlamentare, ligji i pagave

Seanca e 21 dhjetorit për ligjin e pagave ka bërë që të ketë akuza mes kryeministrit Kurti dhe kryetarit të AAK-së, Ramush Haradinaj.

Pas deklaratës së Kurtit i cili kritikoi ligjin e pagave që e kishte hartuar Qeveria Haradinaj, ka bërë që kreu i AAK-së të reagojë ndaj kësaj deklarate.

“Një ligj i dobët që më shumë se dobi i bëri dëm shtetit. Rritën pagat pa pasur rritje ekonomike, për pazare politike”, ka thënë Kurti.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti dhe kreu i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Ramush Haradinaj.

Ndërsa, Haradinaj teksa iu përgjigj Kurtit, ka thënë se në vend të ligjëratave, ta miratojë ligjin për paga.

“Iu siguroj që këto ligjërata janë edukuese edhe mu më ndihmojnë nganjëherë, por nuk po i zgjidhin temat”, ishte shprehur Haradinaj.

Opozita kritikon Qeverinë për “neglizhencën” ndaj Ligjit të Pagave

Shefi i Grupit Parlamentar nga radhët e AAK-së, Besnik Tahiri, e ka kritikuar Qeverinë e udhëhequr nga Kurti, për “neglizhencën” ndaj Ligjit të Pagave.

“Ka ndodhur diçka e pazakontë, e pabesueshme, një neglizhencë që nuk ka shpjegim tjetër veçse mungesë të vullnetit politik për të shtyrë këtë ligj përpara”.

Ndërkaq, deputeti i PDK-së, Bekim Haxhiu, ka akuzuar Qeverinë e Kosovës, për mos aftësi për ta rritur pagën minimale dhe pagat e sektorit publik.

“Ky ligj është domosdoshmëri e kohës, dy vite më parë e kemi përkrahur këtë ligj, edhe sot jemi të gatshëm ta ndihmojmë këtë Qeveri për ta miratuar këtë ligj”.

Kurse, Deputeti nga LDK-ja, Avdullah Hoti, ka thënë se në çdo shqyrtim të kësaj çështjeje duhet marrë për bazë barazimin mes pagave, “pagë të njëjtë për punë të njëjtë”.

“Nuk mund t’i mbajmë kirurgët këtu me 600 euro. Nuk mund t’i mbajmë policët në rrugë me nga 12 orë me nga 400 euro”.

Çështja e Projektligjit për pagat, është bërë temë e sindikalistëve të sektorëve të ndryshëm në Kosovë.

Sindikatat në protestë para Qeverisë së Kosovës

Sektori i shëndetësisë, arsimit dhe ai i zjarrfikësve kanë kërkuar nga Qeveria e Kosovës që ky projektligj të hartohet në bashkëpunim me sindikatat dhe që si ligj të zbatohet nga viti 2022.

Kryetari i Sindikatës së Bashkuar të Arsimit, Shkencës dhe Kulturës (SBASHK), Rrahman Jashari, duke i dhënë ultimatum Qeverisë së Kosovës, ka deklaruar se nëse deri në janar të vitit të ardhshëm nuk implemetohet Ligji i Pagave do të ketë bllokim të sistemit arsimor dhe greva.

Jashari kishte paralajmëruar protesta të vazhdueshme nëse Qeveria nuk diskuton me ta.

SBASHK në protestë

Në anën tjetër, Këshilli Drejtues i Federatës së Sindikatave të Shëndetësisë së Kosovës, ka kërkuar nga qeveria rritje të pagave prej 50 për qind për të gjithë të punësuarit në sistemin shëndetësor, nëse nuk miratohet Ligji i Pagave.

Ky këshill i ka bërë thirrje Qeverisë që Ligji mbi Pagat të procedohet, miratohet dhe implementohet me buxhetin e vitit 2022.

Po ashtu, FSSHK ka paralajmëruar masa radikale e sindikale, si ndërprerje të punës në të gjitha institucionet publike shëndetësore, nëse nuk procedohet Ligji për Pagat.

Protestë është paralajmëruar edhe nga Sindikata e Zjarrfikësve të Kosovës, por jo edhe grevë për shkak të pamundësive ligjore për një gjë të tillë.

Kryetari i kësaj sindikate, Muharrem Beka, deklaron për Albanian Post se po presin që ligji i pagave të hyj në fuqi dhe pastaj të shohin ndryshimet.

“Jemi duke e analizuar çështjen e protestës”.

Çështja e gazsjellësit amerikan, kriza energjetike

Çështja e gazsjellësit amerikan në Kosovë, u shndërrua në debat parlamentar me plot kritika ndaj qeverisë.

Kryeministri Kurti, deklaronte se granti i paraparë për ndërtimin e gazsjellësit, “nuk është humbur e as që ka qenë në rrezik të humbet”.

Ndërkaq Ramush Haradinaj për mos vazhdimin e projektit të gazsjellësit, thoshte se “Kryeministri po na i bën mjaftë të qartë që është largu prej këtij projekti, dhe këto fonde i ka orientuar tjetër kah”.

Madje, Haradinaj ka potencuar se me pranimin e projektit për gazin amerikan, Kosova do të kishte rrugëdaljen e vetme nga kriza energjetike.

Më 30 shtator, Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli, kishte bërë të ditur se Kosova nuk do të vazhdojë përpara me projektin për ndërtimin e infrastrukturës për gazsjellësin në Kosovë, të financuar nga Korporata e Sfidave të Mijëvjeçarit (MCC) nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA).

Kryeministri i kosovës, Albin Kurti dhe Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli

Kjo me arsyetimin se “Kosovës i duhen më shumë informata për të qenë e sigurt se ndërtimi i infrastrukturës së gazit është opsioni më i mirë për tranzicionin energjetik”.

Ndërkaq, kriza e jashtëzakonshme energjetike ka “trokitur” edhe në Kosovë.

Qytetarët në Kosovë, nga e mërkura e 22 dhjetorit, po përballen me reduktime të energjisë elektrike.

Kompania Kosovare për Distribuim të Energjisë Elektrike (KEDS) njoftoi se reduktimet pritet të zgjasin rreth dy orë në ditë, në kohë të ndryshme, dhe se do t’i prekin të gjithë konsumatorët, përveç atyre emergjentë.

Ilustrim

Qeveria e Kosovës është duke kërkuar vazhdimisht nga qytetarët që ta kursejnë rrymën, ndërsa ka bërë të ditur se do të ndajë shumën e nevojshme të mjeteve, për mbulimin e importeve.

“Do të bëjmë maksimumin që të ruajmë furnizimin e rregullt dhe të shmangim rritjen eventuale të çmimeve të energjisë elektrike”, ka thënë Kurti.

Partitë opozitare në Kosovë, në seancën e Kuvendit, kanë ngritur shqetësim për mungesën e energjisë elektrike, me të cilën kanë nisur të përballen qytetarët dhe ekonomia në përgjithësi.

Kosova, tha Haradinaj, ka hyrë në një krizë energjetike dhe për këtë ai ka kërkuar nga qeveria një strategji, si do t’i qaset këtij problemi.

“Si do ta kalojmë këtë dimër, sa i vështirë do të jetë për qytetarët për vendin për ekonominë dhe çfarë strategjie do të ndjekim në të ardhmen?”, pyeti Haradinaj.

Haradinaj tha se kriza energjetike në të cilën do të futet Kosova, është si pasojë edhe e refuzimit të projekteve energjetike nga Qeveria e kryeministrit, Albin Kurti, siç ishte projekti për ndërtimin e termocentralit ‘Kosova e Re’ dhe projekti për ndërtimin e infrastrukturës së gazit në Kosovë.

Duke iu përgjigjur Haradinajt, ministrja Rizvanolli ka thënë se termocentrali “Kosova e Re” ishte një projekt i dështuar dhe i papërshtatshëm për sistemin energjetik të Kosovës.

Kryeministri i kosovës, Albin Kurti dhe Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli

Ndërkaq, Kurti ka thënë se po punojnë bashkë me Korporatën Energjetike të Kosovës, KEDS-in dhe Zyrën e Rregullatorit për Energji (ZRRE), që të gjejnë zgjidhjen më të mirë, në mënyrë që të ketë edhe furnizim të qëndrueshme, por edhe ta zbusin krizën energjetike.

Ai, çështjen e ndërtimit të infrastrukturës së gazit e pati arsyetuar se “është gabim të mendohet se projekti duhet t’i paraprijë strategjisë”, dhe se logjika vepruese duhet të shkojë në “njëherë strategjia, pastaj projekti – jo anasjelltas”.

Mirëpo, strategjikisht ose jo, Kurti nuk ka paraqitur asnjë strategji veprimi. Kosova po përballet me reduktime elektrike.

Ndonëse kriza energjetike nuk izolohet vetëm brenda Kosovës, reduktimet elektrike, po.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore