14 milionë vende pune janë në risk gjatë 5 viteve të ardhshme, alarmi i Forumit Ekonomik Botëror

Rreth 2% e vendeve të punës në botë janë në rrezik për shkak të inflacionit, ngadalësimit ekonomik dhe mungesës së ofertës.

Digjitalizimi dhe tranzicioni i energjisë ofrojnë mundësi të reja, por nevojitet urgjentisht rikualifikimi profesional.

Inteligjenca artificiale? Ajo kërcënon detyrat nëpunëse dhe sekretare, por do të ketë një ndikim të përgjithshëm pozitiv.

Gjatë pesë viteve të ardhshme, gati një e katërta e vendeve të punës do të pësojnë ndryshime për t’u përshtatur me tranzicionin binjak, digjital dhe energjetik.

Transformimi nuk do të jetë pa dhimbje: nga tani deri në vitin 2027, 69 milionë vende të reja pune do të krijohen në botë, por 83 milionë do të zhduken. Bilanci pra do të jetë negativ me 14 milionë, i barabartë me 2% të 673 milionë vendeve të punës.

Vlerësimi është rezultat i një sondazhi të kryer nga Forumi Ekonomik Botëror midis një kampioni përfaqësues: 407 kompani ku punësojnë mbi 11.3 milionë punëtorë në 45 vende. Prandaj, ka arsye për shqetësim, edhe sepse parashikimi i zymtë për të dhënat e punësimit vjen nga një organizatë me ndikim dhe tradicionalisht optimiste.

Megjithatë, pavarësisht frikës së Elon Musk, faji nuk do të jetë inteligjenca artificiale, por inflacioni, ngadalësimi i rritjes ekonomike dhe mungesa e ofertës. Progresi teknologjik dhe digjitalizimi si pasojë do të imponojnë sigurisht një ndryshim rrënjësor në vendin e punës.

Rolet e nëpunësve dhe sekretarit – si arkëtarët e bankave, arkëtarët dhe nëpunësit e futjes së të dhënave – janë vendosur të automatizohen në mënyrë progresive.

Sistemet e reja të inteligjencës artificiale si ChatGpt kanë treguar gjithashtu se ato mund të kryejnë detyra komunikuese, që në të kaluarën dukeshin se ishin ruajtja e njerëzimit.

Megjithatë, ndikimi nuk duhet të mbivlerësohet. Sipas kompanive të anketuara, rreth një e treta e detyrave janë të automatizuara sot, vetëm 1% më shumë se tre vjet më parë. Për më tepër, krahasuar me raportin e fundit për të ardhmen e punës nga Forumi, pritjet për automatizim të mëtejshëm janë rishikuar në rënie: nëse në vitin 2020 pritej që robotët të kishin kryer 47% të detyrave tashmë në 2025, sot ato kanë rënë në 42 % deri në vitin 2027.

Në çdo rast, 50% e kompanive parashikojnë se inteligjenca artificiale do të rrisë përfundimisht punësimin, ndërsa vetëm 25% i frikësohen zëvendësimit masiv të punonjësve.

E njëjta gjë vlen edhe për tranzicionin e energjisë, i cili gjithashtu do të krijojë më shumë vende pune se sa do të shkatërrojë.

Megjithatë, në të dyja rastet, bilanci pozitiv do të varet nga aftësia e qeverive dhe bizneseve për të inkurajuar rikualifikimin e fuqisë punëtore.

Kompanitë raportojnë se boshllëqet e aftësive dhe paaftësia për të tërhequr talente janë barrierat kryesore për transformimin. Gjashtë nga 10 punëtorë do të kenë nevojë gjithashtu për trajnim para vitit 2027, por sot vetëm gjysma e punonjësve mendohet se kanë akses në mundësitë e duhura. Vendet që arrijnë t’i furnizojnë ato do të gëzojnë një avantazh të padyshimtë konkurrues.

Punët me rritje më të shpejtë në fakt janë të lidhura mbi të gjitha me inteligjencën artificiale, në anët e saj pozitive dhe negative: do të nevojiten më shumë specialistë të të dhënave për ta trajnuar atë, më shumë ekspertë të sigurisë kibernetike për t’u mbrojtur kundër përdorimit të pahijshëm të saj. Kërkesa për këta profesionistë do të rritet me 30% deri në vitin 2027, duke krijuar konkurrencë midis kompanive për të fituar aftësi që aktualisht janë të pakta në tregun e punës.

Investimet në tranzicionin e energjisë do të hapin mundësi të reja për specialistët e qëndrueshmërisë, inxhinierët e energjisë së rinovueshme, profesionistët e mbrojtjes së mjedisit.

Më shumë se 1 milion vende pune do të krijohen në këtë fushë gjatë pesë viteve të ardhshme, rritja e dytë më e madhe në përqindje pas asaj që pritet në fushën e tregtisë digjitale. Përsëri, kjo do të kërkojë rritje të trajnimit jo vetëm për brezin e ri, por edhe për stafin ekzistues.

Prandaj nuk është për t’u habitur që punësimi në arsim është i destinuar të rritet me 3 milionë, pjesërisht pikërisht për t’iu përgjigjur nevojës për rikualifikim profesional.

Gjithsesi, në përgjithësi, rritja më e madhe do të shënohet në sektorin e bujqësisë: veçanërisht operatorët e makinerive bujqësore, selektorët dhe klasifikuesit, do të regjistrojnë një rritje prej 15%-30%, me një rritje prej 4 milionë vendesh pune.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.