SHBA fillon shtytjen për t’i dhënë fund luftës midis dy “aktorëve të këqij” në Sudan

Një i dërguar i posaçëm i SHBA-ve në Sudan do të kërkojë të bindë fuqitë e huaja që të miratojnë një qasje të bashkuar për t’i dhënë fund një konflikti mes dy gjeneralëve, lufta e të cilëve për epërsi ka dëbuar 8 milionë civilë nga shtëpitë e tyre dhe ka vrarë mijëra.

Sekretari amerikan i shtetit Antony Blinken tha se Tom Perriello, një ish i dërguar i posaçëm në rajonin e Liqeneve të Mëdha, do të synonte “të nxisë angazhimin me partnerët në Afrikë dhe Lindjen e Mesme për të ndaluar këtë konflikt të pakuptimtë”.

Emërimi i SHBA-ve të hënën pason disa muaj akuzash nga qytetarët sudanezë se bota e jashtme ka harruar luftën civile, e cila shpërtheu 10 muaj më parë midis fraksioneve të udhëhequra nga Abdel Fattah al-Burhan, presidenti de facto, dhe Mohamed Hamdan Dagalo, i njohur më mirë si Hemeti, një ish-tregtar devesh që drejton Forcat e Mbështetjes së Shpejtë.

“Nuk mund të lini një popullsi prej 45 milionësh të vuajë nga çmenduria e dy gjeneralëve të çmendur”, tha Amjed Farid, ish-këshilltar special i administratës së rrëzuar civile të udhëhequr nga Abdalla Hamdok.

“Kjo është një luftë mes dy aktorëve të këqij, të dyve u mungon legjitimiteti për të drejtuar vendin.”

Luftimet kanë vrarë të paktën 13 mijë njerëz, kanë lëshuar një lumë krimesh të supozuara lufte dhe kanë krijuar një nga krizat më të këqija të refugjatëve në Afrikë në dekadat e fundit.

Nga 8 milionë të zhvendosur, gati 2 milionë njerëz janë larguar nga vendi, mes tyre Muzan Alneel, një aktivist që tani jeton në Ugandë. Menjëherë pas fillimit të luftimeve prillin e kaluar, familja e saj punësoi një autobus për t’u arratisur nga Khartoum, skena e disa prej luftimeve më të ashpra midis Forcave të Armatosura Sudaneze të Burhanit dhe RSF-së së Hemetit, një grup paraushtarak i shkëputur.

“Sulmet ajrore filluan në ditën e parë dhe Khartoum nuk është aq i madh, kështu që si parazgjedhje i gjithë kryeqyteti është një zonë lufte”, tha ajo. Ajo fillimisht udhëtoi rreth 800 km në Port Sudan në bregun e Detit të Kuq.

“Ne mbërritëm ditën kur Port Sudan u shpall si kryeqyteti i ri administrativ. Ky është niveli i privilegjit që kemi – ne e marrim kryeqytetin me vete”, tha Alneel, duke e krahasuar pozicionin e saj të klasës së mesme me atë të miliona sudanezëve më të varfër që kanë kërkuar strehim në fshat ose kanë ikur në kampe në vendet fqinje, duke përfshirë Çadin dhe Sudani i Jugut.

Ahmed Soliman, një ekspert për Sudanin në grupin e ekspertëve Chatham House në Mbretërinë e Bashkuar, tha se “fuqitë e mesme” kishin mbushur boshllëkun e lënë nga vendet perëndimore. Emiratet e Bashkuara Arabe, të cilat kanë frikë se SAF është aleate me islamistët që drejtuan vendin për dekada nën diktatorin Omar al-Bashir, po e mbështesin Hemetin, tha ai.

Një panel i pavarur ekspertësh që përpiloi një raport për OKB-në tha se kishte prova të forta që Emiratet e Bashkuara Arabe po furnizonin armë nën maskën e furnizimeve humanitare përmes Çadit. Emiratet e Bashkuara Arabe i kanë mohuar pretendimet.

Soliman tha se Egjipti, Turqia dhe, së fundmi, Irani po mbështesin SAF-in, i cili e kishte mundësuar atë të ndërmerrte një kundërofensivë pasi ishte në këmbë për muaj të tërë. Javën e kaluar forcat qeveritare rihynë në Omdurman, qyteti binjak i Khartoum-it përtej Nilit.

Mudawi Ibrahim Adam, një profesor dhe avokat i të drejtave të njeriut, i cili ishte në Omdurman kur trupat SAF arritën, tha se ata kishin fituar kontrollin e pothuajse të gjithë qytetit.

“Ne po shohim një SAF shumë më agresive, shumë më sulmuese që po përpiqet të rifitojë territorin,” tha Kholood Khair, drejtor i konsulencës me bazë në Khartoum, Confluence Advisory, i cili tha se mbështetja iraniane ka qenë e rëndësishme.

“Ata po tregojnë se janë të aftë për të fituar beteja, por do t’u duhet të bëjnë shumë më tepër për të ndryshuar valën e luftës”.

Kundërofensiva e Burhanit, të paktën përkohësisht, i ka shlyer sugjerimet se Hemeti ishte në prag të fitimit të drejtpërdrejtë të luftës. Në dhjetor, pasi trupat e RSF-së pushtuan Wad Madani, një qytet në jug të Khartoum-it, Hemeti fluturoi me një avion të Emirateve për të takuar udhëheqësit afrikanë nga Kenia, Ruanda, Afrika e Jugut dhe vende të tjera në atë që dukej të ishte një përpjekje për të portretizuar veten si udhëheqës i Sudanit në ne pritje.

Cameron Hudson, një ekspert i Sudanit në Qendrën për Studime Strategjike Ndërkombëtare, tha se Uashingtoni kishte luftuar për t’u marrë me një luftë në të cilën fitorja për secilën palë konsiderohej si e papëlqyeshme. Hemeti dhe Burhan kishin bashkuar dy herë forcat, një herë në 2019 për t’i dhënë fund sundimit 30-vjeçar të Bashirit dhe përsëri në 2021 për të rrëzuar një administratë civile në tranzicion.

Marrë nga Financial Times, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.