Shqipëria ka qenë shumë “e ngadaltë” për të përjashtuar shitësit “me rrezik të lartë” të telekomunikacionit Huawei dhe ZTE nga rrjetet e saj të brendshme të telekomunikacionit.
SHBA-të dhe disa shtete të BE-së kanë bllokuar teknologjinë kineze nga rrjetet e tyre kryesore të telekomunikacionit për shkak të shqetësimeve të spiunazhit.
I fundit në radhë është Komisioni Evropian, i cili planifikon të ndalojë pajisjet nga shitësit kinezë Huawei Technologies Co. dhe ZTE Corp, shkruan Bloomberg.
Ndalimi vjen përpara një përditësimi të parashikuar të udhëzimeve të Bashkimit Evropian për rrjetet celulare 5G brenda bllokut që pritet të inkurajojë më me forcë anëtarët të heqin dorë nga pajisjet nga kompanitë, të cilat i konsideron me rrezik të lartë.
“90 për qind e infrastrukturës së fibrave optike në Shqipëri dhe rajon është ZTE dhe Huawei”, konfirmojnë dy ekspertë shqiptarë të teknologjisë dhe informacionit në kushte anonimiteti për Albanian Post. “Huawei, ZTE, Dahua dhe Hivision janë kompani të ndaluara si nga SHBA-të dhe BE-ja të cilat operojnë në vendin tonë”.
Një marrëveshje për të mbrojtur dhe ruajtur infrastrukturën e telekomunikacionit në vendin tonë u nënshkrua mes SHBA-ve dhe Shqipërisë më 13 qershor të vitit 2021.
SHBA-të po përpiqeshin të ndalonin asokohet vendet e Ballkanit Perëndimor që të blenin infrastrukturë kineze, pasi kjo e fundit mund të kthehej në një rrezik potencial shtetëror.
Pa përmendur Kinën, kryediplomati amerikan Antony Blinken dhe Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama iu referuan ‘palëve të treta’ si kërcënim për rajonin në zinxhirin e furnizimit të telekomunikacionit.
Shtetet e Bashkuara kanë qenë një avokate e zëshme e rreziqeve të sigurisë kombëtare të kompanive kineze të telekomit në rrjetet 5G.
Ish-sekretari amerikan i mbrojtjes Mark Esper tha në Konferencën e Sigurisë së Mynihut 2020 se mbështetja në shitësit kinezë të 5G “mund t’i bëjë sistemet kritike të partnerëve tanë të prekshëm ndaj përçarjes, manipulimit dhe spiunazhit”.
Nëntorin e kaluar, SHBA-të ndaluan shitjen dhe importin e pajisjeve të komunikimit nga pesë kompani kineze, përfshirë Huawei dhe ZTE.
Shqetësimet rreth kërcënimit që kompanitë kineze paraqesin për sigurinë kombëtare janë pjesërisht për shkak të Ligjit të Inteligjencës Kombëtare të Kinës të vitit 2017.
Ai lejon qeverinë e Xi Jinping të detyrojë kompanitë kineze dhe filialet e tyre që operojnë “brenda dhe jashtë vendit” që t’i dorëzojnë të dhënat qeverisë nëse i kërkohet ta bëjë këtë, raportoi CNBC.
BE-ja
Vetëm 10 shtete të BE-së kanë vendosur kufizime për “furnizuesit me rrezik të lartë”, sipas raportit të progresit të BE-së, ndërsa tre shtete anëtare po punojnë për zbatimin e legjislacionit kombëtar për të.
Një zyrtar i lartë i Bashkimit Evropian u ka bërë thirrje më shumë vendeve të BE-së që të ndalojnë firmat kineze të telekomunikacionit Huawei dhe ZTE nga rrjetet e tyre 5G, duke rritur tensionet me Pekin-in.
Thierry Breton, komisioneri i BE-së për tregun e brendshëm, tha se ai dëshiron që më shumë shtete anëtare të heqin furnizuesit me “rrezik të lartë” si Huawei dhe ZTE nga përmirësimet e infrastrukturës së tyre të internetit celular, duke përmendur rreziqet e sigurisë kombëtare.
Në janar 2020, BE-ja miratoi një “vegla të sigurisë kibernetike 5G” që synon të identifikojë rreziqet e pranimit të ofruesve të caktuar të infrastrukturës 5G në prezantimin e saj.
Kjo erdhi pasi disa vende, përfshirë Britaninë e Madhe, po vendosnin të ndalonin Huawei për shkak të frikës së sigurisë.
BE-ja e ka përshkruar më parë Kinën si një “partner”, “konkurrent ekonomik” dhe “rival sistemik”.
Megjithatë, kohët e fundit, ajo është anuar drejt pjesës “rivale të sistemit”, duke kërkuar të mbajë Kinën afër si një partner, duke qëndruar gjithashtu i kujdesshëm ndaj ndikimit të saj në rritje në zhvillimin e teknologjive kritike.
Operatorët kanë luftuar për të zëvendësuar Huawei si ofrues të infrastrukturës në rrjetet e tyre celulare.
Sipas ekspertëve shqiptarë të teknologjisë dhe informacionit, teknologjia e Huawei-t është shpesh më e lirë se ajo e ofruar nga rivalët si Ericsson, Nokia dhe Samsung dhe për këtë arsye e zgjedhin operatorët.
Sulmi i fundit
Para disa ditësh, një grup hakerash kinez shfrytëzuan një gabim në shërbimin e e-mailit cloud të Microsoft për të spiunuar dy duzina organizatash, duke përfshirë disa agjenci qeveritare, tha gjigandi i teknologjisë më pas.
I përshkruar si një “kundërshtar me burime të mira”, aktori i kërcënimit i gjurmuar nga Microsoft si Storm-0558 synonte kryesisht agjencitë qeveritare në Evropën Perëndimore dhe është fokusuar në spiunazhin, vjedhjen e të dhënave dhe aksesin në kredencialet.
Microsoft filloi hetimin e incidenteve në qershor pasi një nga klientët e tij raportoi defektin.
Sipas zëdhënësit të Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, Adam Hodge, dobësia u zbulua për herë të parë nga qeveria amerikane.
Hetimi zbuloi se që nga maji, grupi i përparuar i kërcënimeve të vazhdueshme kineze fitoi akses në të dhënat e emailit nga afërsisht 25 organizata, duke përfshirë agjencitë qeveritare, si dhe llogaritë e lidhura të konsumatorit të lidhura me individë të lidhur me këto organizata.
Sipas një analize teknike të incidentit, hakerët përdorën një çelës nënshkrimi të konsumatorit të Microsoft për të falsifikuar argumentet për të hyrë në shërbimet e klientit të postës elektronike të Outlook.
Microsoft tha se zbuti me sukses sulmin për të gjithë klientët dhe bllokoi aktivitetin e grupit.
Hodge i NSC-së i tha New York Times se asnjë rrjet i klasifikuar nuk ishte prekur nga hakimi, por një hetim mbi sasinë e informacionit të vjedhur është ende në vazhdim.
Microsoft nuk i identifikoi organizatat dhe agjencitë e prekura.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
