Tërmetet në Lindjen e Mesme

WASHINGTON, DC – Lindja e Mesme nuk i ngjan asgjëje aq shumë sa një zonë tërmeti me linja të shumta thyerjeje. Këtë javë, luftimet u rritën ndjeshëm përgjatë njërës prej atyre linjave, kufirit të Izra...
Richard Haass
Loading Icons...
test12

Tërmetet në Lindjen e Mesme

Richard Haass
Loading Icons...

WASHINGTON, DC – Lindja e Mesme nuk i ngjan asgjëje aq shumë sa një zonë tërmeti me linja të shumta thyerjeje. Këtë javë, luftimet u rritën ndjeshëm përgjatë njërës prej atyre linjave, kufirit të Izraelit me Libanin, dhe më konkretisht, midis Izraelit dhe Hezbollahut.

Kjo nga ana tjetër shkaktoi aktivitet përgjatë një linje tjetër defekti, pasi Irani, mbështetësi i Hezbollahut, u kundërpërgjigj duke gjuajtur raketa balistike ndaj Izraelit, i cili është zotuar të përgjigjet ashpër. Më pak e qartë është se çfarë do të vijë më pas, qoftë përgjatë këtyre linjave të veçanta të thyerjes ose gjetkë në rajon.

Ajo që e bëri përshkallëzimin vetëm të pashmangshëm ishin sulmet me raketa nga Hezbollahu kundër Izraelit pas sulmit të Hamasit më 7 tetor. Izraeli evakuoi rreth 60 mijë qytetarë nga kufiri verior për t’i mbrojtur ata nga rreziku i sulmeve të ngjashme me ato të Hamasit, por shkëmbimet në rritje të zjarrit midis Hezbollahut dhe Izraelit e bënë të pamundur kthimin e tyre të sigurt.

Megjithatë, ajo që mundësoi shfaqjen e këtij fronti të ri është se situata në Gaza kishte arritur një ekuilibër të ri. Gjatë vitit të kaluar, Izraeli ka degraduar ashpër kërcënimin ushtarak të paraqitur nga Hamasi. Midis 10 mijë dhe 20 mijë luftëtarë të saj janë vrarë, me shumë nga udhëheqësit e saj ose të vrarë ose të detyruar të fshihen pafundësisht në labirintin e tuneleve të Gazës. Izraeli vendosi se mund ta zhvendoste me siguri fokusin e tij në kufirin e tij verior dhe Hezbollahun.

Ajo që Izraeli ka arritur deri tani kundër Hezbollahut është mbresëlënëse. Së pari duke shpërthyer eksplozivët e implantuar në telekomandë dhe telekomandë, më pas nga bombardimet ajrore të synuara, Izraeli shkatërroi udhëheqjen e lartë të Hezbollahut, duke përfshirë Hassan Nasrallah, udhëheqësin e grupit për më shumë se tre dekada, dhe vrau një numër të konsiderueshëm luftëtarësh të Hezbollahut.

Pas dështimeve të kushtueshme të inteligjencës së Izraelit në prag të 7 tetorit, sulmet kundër Hezbollahut kanë ringjallur prestigjin e institucionit të sigurisë izraelite duke demonstruar aftësinë e tij të vazhdueshme për të fituar inteligjencë të saktë rreth grupeve armike dhe për të shfrytëzuar atë inteligjencë në një mënyrë vendimtare.

Besimi se Izraeli dhe Hezbollahu kishin arritur në një ngërç, me Izraelin të frenuar mjaftueshëm nga veprimet e forta nga aftësia e Hezbollahut për të lëshuar një breshëri raketash kundër tij, është hedhur poshtë.

Izraeli i ndoqi operacionet e tij të fshehta dhe sulmet ajrore me një inkursion tokësor në Liban me shtrirje dhe kohëzgjatje të panjohur. Gjithashtu i paqartë është qëllimi. Eliminimi i Hezbollahut është i pamundur dhe pushtimi i zonave të mëdha të Libanit do të ishte i keq, duke pasur parasysh historinë e varfër të Izraelit me ndërmarrje të tilla.

Politika aktuale izraelite duket e krijuar më shumë për të dekurajuar Hezbollahun nga sulme të mëtejshme, por edhe kjo mund të mos jetë e mundur. Megjithëse Izraeli e ka dobësuar seriozisht organizatën, ai ende mban një forcë të konsiderueshme luftarake, duke e bërë atë një armik të rrezikshëm, veçanërisht në çdo luftë që zhvillohet kryesisht në terrenin e tij.

Në të njëjtën kohë, ndërsa Hezbollahu vendos liderë të rinj, ai duhet të vendosë nëse dhe si t’i përgjigjet Izraelit. Sa më shumë të hakmerret, aq më shumë do të ftojë një veprim të fortë ushtarak izraelit. Me pak fjalë, nuk është e qartë se ku po çon e gjithë kjo.

Dikush mund të simpatizojë atë që Izraeli ka bërë në Liban, ndërsa kritikon atë që ka bërë dhe nuk ka arritur të bëjë në Gaza. Hamasi, ashtu si Hezbollahu, është një organizatë terroriste e mbështetur nga Irani që kërkon shkatërrimin e Izraelit.

Por këtu mbarojnë ngjashmëritë. Hamasi është një lëvizje nacionalçlirimtare që ka mbështetje nga elementë të popullsisë vendase palestineze. Hezbollahu, nga ana tjetër, është thjesht një instrument i politikës së jashtme iraniane, me pak lidhje me aspiratat e popujve libanezë apo palestinezë.

Për më tepër, asnjë vend nuk do të përballonte të jetonte me një kërcënim që kërkonte dhjetëra mijëra qytetarë të tij të lironin shtëpitë e tyre. Dhe qeveria libaneze humb disa nga avantazhet normale të sovranitetit duke dështuar në përmbushjen e detyrimit për të siguruar që territori i saj të mos përdoret nga terroristët për të sulmuar një vend tjetër.

Nga ana e tij, Irani ka reaguar ndaj këtyre sulmeve ndaj asaj që perceptohej si përfaqësuesi i tij më i fortë, duke ndërmarrë atë që mund të ishte hapi fatal i sulmit direkt të Izraelit. Sinqerisht jam i befasuar që Irani e bëri këtë, megjithëse udhëheqësit e tij mund të jenë ndjerë të detyruar ta bëjnë këtë, që të mos duken të dobët.

Ose mund të kenë menduar se mund ta futin gjilpërën duke vepruar kundër Izraelit pa provokuar një përgjigje domethënëse ushtarake. Por Irani tani i ka dhënë Izraelit një justifikim për t’u hakmarrë, për shembull duke sulmuar objektet bërthamore dhe objektivat ushtarake, apo edhe objektet që lidhen me energjinë qendrore për ekonominë e tij.

Izraeli e dëshmoi se mund ta bënte këtë në prill, pas një sulmi të pasuksesshëm me dron dhe raketa iraniane.

Goditja e drejtpërdrejtë e Iranit është diçka që shumë izraelitë do ta mirëprisnin, pasi ata janë lodhur duke u marrë me përfaqësuesit e tij të shumtë. Pas vitesh konflikti indirekt, ekziston një mbështetje e rëndësishme e brendshme për “të shkuar tek burimi”, me shpresën se një veprim i tillë do ta bindte Iranin të kufizonte mbështetjen e tij për përfaqësuesit e tij.

Disa madje duket se besojnë se sulme të tilla mund të shkaktojnë ngjarje që do të sillnin rënien e regjimit iranian. Në fillim të kësaj jave, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha: “Kur Irani të jetë më në fund i lirë – dhe ai moment do të vijë shumë më shpejt nga sa mendojnë njerëzit – gjithçka do të jetë ndryshe”.

Ndryshimi i regjimit nuk mund të përjashtohet, megjithëse nuk është aspak i mundshëm, aq më pak i sigurt. Nuk është gjithashtu e qartë se çfarë lloj qeverie mund të zëvendësojë atë aktuale. Regjimi aktual ka më shumë gjasa sesa të mos përballojë çdo gjë që i del përpara, të gjejë mënyra për të sulmuar objektivat izraelite dhe perëndimore në mbarë botën dhe, rrjedhimisht, të përshpejtojë përpjekjet e tij për të zhvilluar armë bërthamore.

Mund të jemi pranë një pike kthese në Lindjen e Mesme. Ajo që nuk dimë është se ku mund të na çojë kjo kthesë.