Mali i Zi kurrë me keq, kush fiton dhe kush humb?

Nga udhëheqësi në integrimin për Bashkimin Evropian, për vetëm disa vjet, Mali i Zi është bërë kancer i plagës për Brukselin. Të paktën kështu thonë zyrtarët e BE-së.

Vendi është në kufi të kolapsit institucional, paralajmëron i dërguari special për Ballkanin Perëndimor.

A priten sfidat e demokracisë pas vitit të gjatë të stabilokracisë së mbretërimit të Milo Gjukanoviçit? Apo, ka një lojë më të madhe, të cilën askush nuk e di?

Këto janë dhimbjet e lindjes së demokracisë. Kryeministrit aktual, i pëlqen të thotë shpesh për sfidat e shumta politike dhe institucionale me të cilat përballet Mali i Zi.

Është kryeministri, ai që funksionon më shumë në një mandat teknik, se sa në një mandat të plotë, në një vend ku në çastin kur Gjykata Kushtetuese është e bllokuar, miratohen ligje që kundërshtohen nga Komisioni i Venecias dhe që e kanë futur Malin e Zi në një krizë të thellë institucionale dhe politike.

Është kryeministri, ai i cili i ka shpallur luftë krimit të organizuar, ndërsa kundërshtarët e tij politikë dhe ministrat e fundit të qeverisë së tij e akuzojnë për pjesëmarrje në krimin e organizuar më fitimprurës në Ballkan – kontrabandën e purove.

Dritan Abazoviç, si shqiptari i parë në krye të Malit të Zi, hyri në histori.  Edhe pse shumë kundërshtarë të tij, të cilët nuk janë të paktë edhe në Shqipëri, do të thoshin të paprovokuar.

Por, ndoshta nuk është një rol aq i pamerituar historik.

Sepse:

Në më pak se tre vitet e pjesëmarrjes së tij në qeveri, Abazoviç arriti të ketë mbështetjen e DF-së pro-Srpska në formimin e Qeverisë së 42-të, në të cilën ishte nënkryetar, si dhe partisë DPS të Gjukanoviçit në formim të Qeverisë së 43-të.

Me këtë, ai dëshmoi se më pak mund të jetë më shumë, se në politikën e dominuar nga dy radikalizma identitarë, ai serb dhe ai malazez, një parti civile, sado e vogël mund të jetë e madhe në politikë, ku kapaciteti i koalicionit bëhet faktor politik vendimtar.

Abazoviç arriti gjithashtu, si kryeministër i qeverisë së pakicës, formimi i së cilës u përkrah nga Gjukanoviç, të nënshkruajë Marrëveshjen Themelore me Kishën Ortodokse Serbe, të njëjtën marrëveshje me të cilën filloi rënia e Gjukanoviçit.

Ai arriti të vendosë një mosmarrëveshje ad acta, që e mbajti shoqërinë malazeze robër në nofullat e politikës së identitetit.

Por:

Synimi i dikujt është që Mali i Zi të jetë një shtet jofunksional, përsërit me këmbëngulje Gjukanoviç, alfa mashkulli i politikës malazeze për dekada.  Dhe është e padiskutueshme që ky vend mesdhetar, anëtar i NATO-s, me orientim politik të jashtëm pro-perëndimor, është nën sulmin e atyre që do ta ndryshonin atë kurs, ose të paktën do ta bënin Malin e Zi zonën e tyre të ndikimit.

Rusia e ka parë gjithmonë Ballkanin si sferën e saj të ndikimit. Shumë gjëra e lidhën atë me Malin e Zi, që nga Ortodoksia dhe peshkopët – sundimtarë që ishin ende të fronizuar në Moskë, te viktimat e Atit Lakuriq, të cilët në kohën e Titos e paguanin në gur dashurinë e tyre për Rusinë.

Dhe tani Rusia është e lidhur me Malin e Zi, nga nevoja për të krijuar kaos në Ballkan për të rritur aksionet e saj në lojërat gjeopolitike.

Edhe Serbia është në pikën e kthesës të normalizimit të marrëdhënieve me Kosovën.

Për Aleksandar Vuçiçin, forcimi i ndikimit serb në Mal të Zi mund të jetë një kompensim identitar për atë që një pjesë e madhe e publikut do ta perceptojë si disfatë, e kjo është çdo lëshim për çështjen e Kosovës.

Dhe Kina është këtu. Një superfuqi, ndikimi i së cilës, pa bujë, por me shumë para të shpejta, i nevojiteshin projekteve infrastrukturore për Malin e Zi.

Dhe Perëndimi?

Perëndimi dëshiron një bllok të fortë civil. Ai gjithashtu dëshiron stabilitet. Por pa stabilokracinë e ngarkuar me korrupsion të Gjukanoviçit dhe klikës së tij, e cila e ktheu Malin e Zi në një shtet të robëruar.

Perëndimi gjithashtu dëshiron politikanë të rinj, pa identitet, të cilët krijojnë prirje të reja politike.

Ashtu si liderët e Evropës tani, Milojko Spajiç dhe Jakov Milatoviç, të cilët, si ministra të qeverisë së parë pas Gjukanoviçit, ngritën pagën minimale nga 200 në 450 euro dhe kështu më vonë, jashtë pushtetit, i siguruan vetes një platformë politike në rritje, e cila, sipas hulumtimeve, por edhe rezultateve të zgjedhjeve në kryeqytetin e Malit të Zi, Podgoricë, kërcënon të pushtojë ish-votuesit e Milos, si dhe ata të DF-së pro-serbe.

Ai dëshiron Perëndimin dhe Serbinë më afër tij se sa me Rusinë, prandaj nuk i do ata që përfitojnë nga narrativa antiserbe në Mal të Zi. Sepse ata janë të vetëdijshëm se kjo lojë e preferuar politike e Gjukanoviqit dhe aleatëve të tij shpesh ishte mbulesë e korrupsionit endemik dhe krijonte një shoqëri thellësisht të ndarë.

Dhe me kaq shumë dëshira perëndimore, ka shumë hapësirë ​​për manovra për një politikan të talentuar.

Do të shohim së shpejti nëse Dritan Abazoviç është i gatshëm për lojë. Nëse do të ketë sukses në atë që ia doli Gjukanoviç në vitet e 90-ta, dhe atë që Vuçiç po përpiqet të bëjë në zgjidhjen e çështjes së Kosovës, që do të jetë më shumë se një lojë, atëherë Abazoviç do të ketë më shumë lojëra në të ardhmen me historinë (dhe kjo nuk është vetëm një oksimoron në Ballkan).

Dhe, për të qenë më shumë se një lojë, për të mos e lidhur fatin politik vetëm me një dëshirë të Perëndimit, duhet flirtuar me Lindjen.

Si fillim, në lindje të parajsës aktuale të ngatërruar malazeze janë Aleksandar Vuçiç dhe Edi Rama, dhe Dritan Abazoviç tregon talentin e tij si lojtar me marrëdhënie të mira me dy liderë të fuqishëm ballkanikë.

Tani për tani, vetëm talent, sepse lojtar është ai që ndonjëherë luan në kurriz dhe pavarësisht dëshirës së shokëve të tij.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.