Kriza buxhetore e Gjermanisë rrezikon të zbehë ambiciet për prodhimin e çipave

Kriza buxhetore e Gjermanisë mund të ndikojë në planet për të dhënë miliarda euro subvencione qeveritare për kompanitë e çipave, duke penguar potencialisht shpresat për të luajtur një rol të rëndësishëm në industrinë globale të gjysmëpërçuesve.

Qeveria gjermane ka premtuar sasi të mëdha mbështetjeje shtetërore për prodhuesit ndërkombëtarë të çipave që investojnë në ekonominë më të madhe të Evropës.

Intel, e cila po shpenzon 30 miliardë euro në dy fabrika të reja në qytetin lindor të Magdeburgut, do të marrë 9.9 miliardë euro grante për projektin e saj, investimi më i madh i huaj.

Por dyshimet në lidhje me mbështetjen e shtetit janë rritur që nga një gjykim nga Gjykata Kushtetuese gjermane muajin e kaluar, e cila ka zhytur në rrëmujë planet e shpenzimeve të qeverisë për vitin 2024.

Politikanët, ekspertët e industrisë dhe udhëheqësit e biznesit kanë frikë se projektet e gjysmëpërçuesve mund të bien viktimë e zbehjes së buxhetit, një rezultat që ata paralajmërojnë se mund të shkaktojë dëme të mëdha në reputacionin e Gjermanisë.

Kriza u ndez kur gjykata më e lartë e Gjermanisë vendosi se qeveria kishte shkelur Kushtetutën duke lëvizur 60 miliardë euro linja kredie të destinuara për trajtimin e pandemisë në “fondin e klimës dhe transformimit”.

Subvencionet për Intel dhe prodhuesit e tjerë të çipave, si TSMC me bazë në Tajvan, të gjitha supozohej të vinin nga fondi i klimës.

Vendimi solli alarm te kompanitë – jo vetëm prodhuesit e çipave, por edhe grupe të tjera të mëdha që do të merrnin grante, të tilla si prodhuesit e çelikut që po investojnë shuma të mëdha për të kaluar në prodhimin neutral ndaj karbonit.

Sakaq, kriza godet në zemër të një prej politikave më të rëndësishme të Gjermanisë – planit të saj për t’u bërë një prodhues i madh i çipave.

Kjo nga ana tjetër është pjesë e një strategjie më të gjerë të BE-së për të forcuar zinxhirët e furnizimit, për të rritur elasticitetin ekonomik dhe për të reduktuar varësinë e bllokut nga furnizuesit tajvanezë – një cenueshmëri e mundshme në rast të një konfrontimi midis Kinës dhe Tajvanit.

Intel nuk është investitori i vetëm i madh që ka tërhequr Gjermania.

TSMC, prodhuesi më i madh i çipave me kontratë në botë, ka thënë se do të investojë 10 miliardë euro në një fabrikë të re në qytetin lindor të Dresdenit, së bashku me prodhuesin holandez të gjysmëpërçuesve NXP dhe Bosch dhe Infineon të Gjermanisë.

Ndërkohë, Infineon po ndërton një fabrikë prej 5 miliardë eurosh, gjithashtu në Dresden, Bosch po investon 250 milionë euro për të zgjeruar dhomën e tij të pastër në Dresden dhe prodhuesi amerikan i çipave GlobalFoundries është në vitin e katërt të një zgjerimi të kapacitetit të tij.

Të tre janë duke u mbështetur në mbështetjen bujare të shtetit.

Kancelari gjerman Olaf Scholz ka thënë në një konferencë muajin e kaluar se ai  dëshiron që fabrikat e çipave të shkojnë përpara siç ishte planifikuar.

Por Robert Habeck, zëvendëskancelar dhe ministër i Ekonomisë, ka thënë javën e kaluar se qeveria mund të detyrohet të frenojë ambiciet kur bëhej fjalë për subvencionet, duke “zhvlerësuar prioritetet”.

Scholz, Habeck dhe ministri i Financave Christian Lindner po mbajnë bisedime për krizën se si të zgjidhet ngërçi buxhetor dhe të hartojnë së bashku një plan të rishikuar shpenzimesh për vitin 2024.

Kompani të tjera kanë shprehur publikisht shqetësimin e tyre për efektet e vendimit të gjykatës.

Furnizuesi gjerman i automobilave ZF, i cili po ndërton një fabrikë çipash në rajonin perëndimor të Saarland me grupin amerikan Wolfspeed, ka thënë se ishte i shqetësuar për pasojat për Gjermaninë si një vend për të bërë biznes.

“Është një çështje nëse projektet e rëndësishme të transformimit industrial mund të fillojnë në Gjermani apo nëse e ardhmja ndodh në pjesë të tjera të botës”, ka deklaruar ZF.

Një tjetër ekzekutiv në një prodhues të çipave është më i drejtpërdrejtë.

“Gjermania nuk është vetëm njeriu i sëmurë i Evropës – rezulton se është gjithashtu njeriu memec i Evropës. Kjo është një fiasko totale”.

Marrë nga “Financial Times”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.