“Amerika do ta ndalojë regresionin e mëtejshëm politik të Ballkanit”

Departamenti amerikan i Shtetit dhe Shtëpia e Bardhë po dërgojnë mesazh të qartë për t’i kushtuar vëmendje të madhe situatës në rajonin e Ballkanit, tha për “Antena M”, Sinisa Vukovic, profesor në Universitetin Johns Hopkins, duke komentuar emërimet e reja të zyrtarëve amerikanë në rajon.

Ai thotë se është legjitime të interpretohet se në fakt po dërgohet një mesazh se “situata në terren mund të ketë dalë jashtë kontrollit”.

Për Vukoviç, zgjedhja e Christopher Hill si ambasador në Serbi është “një veprim i pazakontë”, por edhe “sinjali më i fortë” që mund të dërgojë Shtëpia e Bardhë.

Sipas tij, Hill e di mirë ndikimin e Kishës Ortodokse Serbe në autoritetet në Beograd, prandaj pritet që ai “të kujdeset” për këtë gjatë mandatit të ri.

Dhjetë muaj pas ardhjes së Joseph Biden si President i Shteteve të Bashkuara, si duket tani struktura e tij e këshilltarëve dhe zyrtarëve ka ndryshuar, ndërsa me theks në marrëdhëniet me Ballkanin Gabriel Escobar përshkruhet si dikush që i njeh mirë rrethanat ballkanase. Gjithashtu, edhe Christopher Hill.

Kujtojmë gjithashtu se për ambasador të ShBA-së në Kosovë është nominuar Jeff Hovenier, ndërsa për ambasador në Bosnje dhe Hercegovinë është emëruar Michael Murphy.

“Nuk ka dyshim se këto janë një seri nominimesh të cilat për nga përmbajtja, cilësia dhe mendueshmëria vështirë se mund të ketë pasur diçka të ngjashme në historinë e re të ShBA-së. Siç e dini, mbi të gjitha, bëhet fjalë për diplomatë që kanë përvojë serioze profesionale me punën e tyre në Ballkanin Perëndimor”, ka thënë Vukoviç

“Ata të gjithë kanë pasur të paktën dy, e shpesh edhe më shumë, turne diplomatike në rajon. Këta janë njerëz që e njohin mirë situatën aktuale, të cilët nuk do të harxhojnë shumë kohë me sfidat aktuale politike. Në të njëjtën kohë, tërësia e këtyre zgjedhjeve sugjeron që Departamenti i Shtetit dhe Shtëpia e Bardhë duan të dërgojnë mesazh për t’i kushtuar vëmendje situatës në rajon”.

Vukoviç thotë se regresi politik i rajonit, me këto emërime do të jetë fokusori kryesor i kësaj garde diplomatike amerikane

“Është gjithashtu legjitime të interpretohet se këto emërime në fakt dërgojnë mesazhin se situata në terren mund të ketë dalë jashtë kontrollit në periudhën e mëparshme. Mirëpo, edhe nëse është kështu, fakti që është përzgjedhur një staf kaq me përvojë tregon se nuk do të neglizhohet më regresi në situatën politike në rajon. Mbani parasysh se edhe në mesin e diplomatëve të karrierës, vështirë se mund të gjeni njerëz të ‘specializuar’ për rajone të caktuara; sepse prioriteti i punës kërkon që ata të ndryshojnë rajonin, madje edhe kontinentin, me çdo mandat të ri. Këto janë përjashtime nga ky rregull, sepse këta janë diplomatë, puna e të cilëve ka fituar epitetin e ekspertëve dhe ekspertëve me përvojë për rajonin e Ballkanit Perëndimor”.

Emërimin e Christopher Hill, profesori Vukoviç e sheh si më të pazakonshmen por edhe më seriozen.

“Është një akt shumë i pazakontë. Hill doli në pension shumë kohë më parë, dhe në dekadën e mëparshme ai jetoi jetë akademike të qetë e komode si dekan i shkollës prestigjioze Korbel të Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Denver. Emërimi i tij është pa dyshim sinjali më i fortë që Shtëpia e Bardhë mund të dërgojë në këtë kohë”, tregoi ai.

“Hill u zgjodh jo vetëm për shkak të përvojës së tij mbresëlënëse në Ballkan, por edhe sepse ai është një njeri që gëzon besimin personal të presidentit Biden. Dikush që gëzon komoditetin e ofruar nga një pozicion akademik, pas një pensioni të merituar 10 vjet më parë, nuk del në pension kaq lehtë, veçanërisht nëse është një mandat në një vend dhe rajon që po kalon ndoshta periudhën më intensive në historinë e fundit”.

Hill-i, thotë ai, nuk do të kishte marrë një pozitë me kaq përgjegjësi “po të mos kishte marrë ftesë direkte nga Shtëpia e Bardhë”.

“E gjithë kjo tregon se i kushtohet vëmendje e madhe rajonit dhe se ai e kupton seriozitetin e situatës aktuale. Kjo të kujton disi vendimin e Kenedit të vitit 1961 për të emëruar Kenan-in si ambasador në Jugosllavi, një dekadë pas tërheqjes së tij nga diplomacia. Pastaj u bë sepse Jugosllavia filloi të udhëheqë lëvizjen e paangazhuar, e cila ishte një e panjohur e madhe për Perëndimin dhe krijonte shqetësim strategjik”, shtjellon profesori malazias.

Ndërsa për ambasadorin amerikan që u tërhoq nga Beogradi, thotë se ai ishte “naiv dhe i butë”.

“Ai do të mbahet mend si një ambasador shumë i butë, ndoshta edhe naivisht i butë, ndaj ringjalljes së ideologjisë neo-çetnike në qarqet zyrtare në Beograd. Diçka e tillë legjitimoi në mënyrë indirekte disa tendenca ekspansioniste që filluan të dominojnë aktivitetet e politikës së jashtme të Beogradit zyrtar. Hill vjen në një moment shumë delikat kur Beogradi është kthyer kryesisht nga Moska dhe Pekini, i fuqizuar nga retorika ekspansioniste e përmendur tashmë. Hill ka përvojë me një ideologji të tillë dhe e di se cilat janë pasojat dhe kufizimet e kënaqjes në politika të tilla”, përgjigjet ai në pyetjet e “Antena M”.

Hill, është krejtësisht e kundërta sipas profesorit malazias Vukoviç, dhe Ballkanin e njeh mirë si politikisht, por edhe “mentalisht”.

“Duhet theksuar se Hill e di mirë ndikimin e Kishës Ortodokse Serbe mbi autoritetet në Beograd. Shumëkush mund të mos e dijë, por ai dhe Holbrooke dinin si ta kthenin në avantazhin e tyre: meqenëse Shtetet e Bashkuara nuk donin të negocionin drejtpërdrejt me Karaxhiçin dhe Mlladiçin, apo t’i legjitimonin ata si përfaqësues serbë në konfliktin boshnjak, ata përdorën ndikimin e tyre”, shpjegon profesori.

Amerika po përgatit një sërë masash, qëllimi kryesor i të cilave do të jetë parandalimi i regresionit të mëtejshëm të situatës politike në rajon, konsideron ai.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.