Viktor Orbán ishte i qartë: prioriteti i tij politik në Evropë, sipas një deklarate të kryeministrit të Hungarisë në prill, ishin marrëdhëniet më të mira me Poloninë – rivendosja e një aleance të ngushtë të shkatërruar nga lufta në Ukrainë.
Dy muaj më vonë, megjithatë, Hungaria dhe Polonia duken më larg se kurrë, për shkak të dallimeve thelbësore në reagimin ndaj agresionit rus në Kiev.
Polonia është bërë një nga avokatet më të zëshme të BE-së për veprime më të ashpra kundër presidentit Vladimir Putin.
Ndërkohë Orbán kaloi javë duke u rezistuar sanksioneve më të ashpra kundër Moskës, për shkak të shqetësimit për ekonominë e vendit të tij, duke fituar më në fund të drejtën për të vazhduar përdorimin e naftës së lirë ruse të dërguar përmes tubacionit.
Polonia është e tronditur.
“Ne nuk mund ta kuptojmë logjikën e përfitimit nga lufta, nga gjaku dhe sakrifica”, u tha gazetarëve një zyrtar polak përpara samitit më të fundit të BE-së, kur u miratua afati i përkohshëm për naftën e tubacionit.
Në një protestë të vogël jashtë ambasadës hungareze në Varshavë të shtunën, protestuesit përshkruan gjakun që rridhte nga një tubacion mashtrues nafte.
Përçarja midis Budapestit dhe Varshavës tregon se si rendi politik i Evropës është ndryshuar nga pushtimi i Putin-it në Ukrainë dhe ka pasoja të mundshme për Evropën pas viteve, në të cilat Hungaria dhe Polonia ishin një dyshe shqetësuese për ekzekutivin e BE-së.
Brukseli pretendonte shpesh erozionin e standardeve të qeverisjes si në Hungarinë e Orban-it ashtu edhe në Poloni nën qeverinë e saj nacionaliste konservatore të udhëhequr nga partia Ligj dhe Drejtësi (PiS).
Por proceset disiplinore të BE-së nuk ishin përfundimtare, sepse secili vend mund të ushtronte një veto për të mbrojtur tjetrin nga sanksionet.
Edit Zgut-Przybylska, një studiuese hungareze e doktoraturës në Akademinë Polake të Shkencave në Varshavë, tha se të dy vendet janë në një situatë të re për shkak të luftës në Ukrainë.
Hungaria varet shumë nga Rusia për nevojat e saj energjetike dhe projekte të tilla si ndërtimi dhe financimi i zgjerimit të centralit bërthamor prej 12.5 miliardë eurosh e kanë thelluar atë marrëdhënie simbiotike, ndërkohë që marrëdhëniet me Kievin ishin përkeqësuar edhe para luftës për të drejtat e hungarezëve etnikë në Ukrainë.
Paweł Jabłoński, nënsekretar i shtetit në Ministrinë e Jashtme të Polonisë, i tha “France 24” këtë muaj se politika e Hungarisë për naftën ishte “e dëmshme për sigurinë e Evropës”.
Pasi kishte arritur përjashtimin e pjesshëm nga embargoja e naftës e BE-së, Hungaria zvogëloi më tej vullnetin e mirë midis vendeve të tjera anëtare, kur dy ditë më vonë kërcënoi të vërë sërish veton mbi sanksionet kundër patriarkut ortodoks rus Kirill, mbështetës i Putin-it që kishte bekuar pushtimin e Ukrainës. Patriarku u la jashtë sanksioneve.
Diplomatët thonë se i ashtuquajturi grupi i Vishegradit, i cili gjithashtu përfshin Republikën Çeke dhe Sllovakinë, duket i vdekur, me këto dy vende të distancuara gjithashtu nga Hungaria.
Polonia tani po gëzon më shumë favor në Bruksel, pasi premtoi rregullime në regjimin e saj të diskutueshëm ligjor.
Varshava, javën e kaluar, fitoi miratimin e Komisionit Evropian për planin e saj të rimëkëmbjes së COVID-19 prej 36 miliardë eurosh, i çimentuar në një vizitë të presidentes së komisionit, Ursula von der Leyen në Varshavë.
Paketa e BE-së prej 7.2 miliardë eurosh e Hungarisë për të njëjtat qëllime mbetet e bllokuar, ndërkohë që komisioni në prill nisi zyrtarisht të ashtuquajturin mekanizmin e tij të ri të kushtëzimit, duke e lejuar atë të mbajë fondet e rregullta në Budapest për shkak të shqetësimeve të korrupsionit.
Kryeqytetet e BE-së duan të tregojnë solidaritet ndaj Varshavës, duke pasur parasysh linjën e saj të ashpër kundër Moskës dhe gatishmërinë për të pranuar 3.5 milionë refugjatë ukrainas, shumë më tepër se çdo shtet tjetër anëtar.
Megjithatë, vendimi për të miratuar planin e rimëkëmbjes së Polonisë ishte përçarës në Bruksel, duke pasur parasysh shqetësimet e vazhdueshme mbi gatishmërinë e Varshavës për të zmbrapsur sulmet e saj ndaj pavarësisë gjyqësore.
Brukseli e bëri të qartë se Polonia duhej t’u përmbahej objektivave të rënë dakord për të marrë fondet e saj.
“Nuk është sikur gjithçka është mirë në Poloni”, tha një zyrtar i lartë i komisionit. “Është një luftë e vazhdueshme”.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
