Të dhënat publike “offshore”, 800 rusë fshihen pas kompanive sekrete

Konsorciumi Ndërkombëtar i Gazetarëve Hulumtues (ICIJ) ka bërë publike një grumbull informacionesh të reja rreth kompanive guaskë të lidhura me rusët.

Kjo, si pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të vënë në pah pasurinë e fshehur “offshore” të figurave të lidhura me Kremlinin në vazhdën e pushtimit rus të Ukrainës, përcjell Albanian Post.

Emrat e kompanive dhe të dhënat e tjera për më shumë se 800 shtetas rusë vijnë nga “Alpha Consulting Ltd.” me bazë në Seychelles, një ofrues shërbimesh “offshore” që u shërben kryesisht klientëve rusë. Të dhënat përfshijnë detaje të zbuluara rishtazi në lidhje me kompanitë e lidhura me aleatët e presidentit rus Vladimir Putin dhe figura të tjera politike ruse që strehojnë asete pas bizneseve të errëta që mund të përdoren për t’i shpëtuar sanksioneve globale.

Ish-ministri i Komunikimit i Putin-it, një lider politik i rangut të lartë rajonal, një specialist i burgosur i kriptomonedhave dhe një oligark janë ndër rusët, emrat e të cilëve shfaqen në të dhënat, të cilat mund të aksesohen përmes bazës publike të të dhënave “Offshore Leaks” (jashtë kufijve) të ICIJ-së.

Baza e të dhënave tani përmban informacione për më shumë se 800 mijë kompani offshore, fondacione dhe truste, si dhe lidhje me njerëz dhe kompani në më shumë se 200 vende dhe territore, të cilat mund të kërkohen dhe shkarkohen publikisht.

Përveç publikimit të të dhënave, ICIJ-ja dhe partnerët e saj po publikojnë raportime të reja që tregojnë se si bankierët rusë, oligarkët dhe të tjerët në orbitën e Putin-it kanë errësuar pasurinë e madhe në parajsat fiskale me ndihmën e mundësuesve perëndimorë. Publikimi i të dhënave dhe historitë, vijnë kryesisht nga “Pandora Papers”, miliona të dhëna financiare offshore që nxitën një hetim global të vitit 2021.

Ky publikim i ri, i quajtur “Pandora Papers Russia”, shënon përpjekjen më të fundit të ICIJ-së për të ndriçuar një nga industritë më sekrete në botë dhe pason një dekadë raportimi në veçanti mbi manovrat offshore ruse, shkruan Albanian Post.

Për lehtësinë e aksesit, ICIJ-ja ka përpiluar pjesën më të madhe të atij raportimi paraprak në një faqe të dedikuar të quajtur Arkivi i Rusisë.

Raportimi dhe publikimi i të dhënave vijnë ndërsa autoritetet amerikane, britanike, evropiane dhe të tjera përpiqen të gjurmojnë paratë dhe pasuritë e oligarkëve dhe të tjerëve me lidhje me Kremlinin, një detyrë që agjentët e sekretit offshore, si “Alpha Consulting”, e kanë bërë shumë më të vështirë.

40% e më shumë se 2 mijë korporatave, fondacioneve dhe trusteve offshore që gjenden mes të dhënave të rrjedhura të “Alpha Consulting” dhe të publikuara sot kanë një ose më shumë pronarë përfitues rusë. Një tjetër 23% kanë një ose më shumë pronarë përfitues ukrainas.

Të dhënat e reja gjithashtu lidhin kompanitë offshore me firma dhe individë të tjerë nga më shumë se 100 vende dhe territore.

Midis klientelës së profilit të lartë të “Alpha Consulting” janë Isabel dos Santos, gruaja më e pasur e Afrikës dhe fokusi i hetimit të ICIJ-së “Luanda Leaks”, Martin Rushwaya, një gjeneral dhe këshilltar presidencial i Zimbabvesë dhe Davit Galstyan, pronar i një kompanie armene të armëve që një panel i Kombeve të Bashkuara në 2013-ën tha se ishte i përfshirë në furnizimin e Emirateve të Bashkuara Arabe me municion që më vonë u transferua në Libi, e cila ishte nën një embargo armësh.

Dos Santos dhe Rushwaya nuk iu përgjigjën pyetjeve nga ICIJ-ja. Avokati i Galstyan, Armen Andrikyan, deklaroi se një nga kompanitë offshore të Galstyan ishte mbyllur “vite më parë”, por ai ka dy kompani aktive offshore të angazhuara në tregtinë ndërkombëtare.

Ai mohoi që kompania e armëve e Galstyan të kishte furnizuar me municion Libinë, duke deklaruar se Galstyan “nuk ka furnizuar kurrë armë për grupet e armatosura” dhe dërgesat në Emiratet e Bashkuara Arabe “u bënë nën mbikëqyrjen e NATO-s”. Ai shtoi se Galstyan posedon dokumente që hedhin poshtë pretendimet e panelit.

“Alpha Consulting” është një nga 14 ofruesit e shërbimeve offshore, dokumentet e të cilëve u zbuluan në ICIJ, duke vënë në lëvizje hetimin e “Pandora Papers”, i cili shqyrtoi më shumë se 11.9 milionë regjistrime, që përmbanin 2.94 terabytest informacion konfidencial.

Ofruesit e shërbimeve offshore specializohen në inkorporimin dhe funksionimin e kompanive, trusteve dhe fondacioneve që përdoren zakonisht për të strehuar asetet në juridiksione të fshehtësisë larg nga pikëpamja e autoriteteve tatimore dhe ligjzbatuese, gjykatave dhe publikut të gjerë.

Publikimi i të dhënave të “Alpha Consulting” është pjesë e përpjekjes së vazhdueshme të ICIJ-së për të publikuar informacione nga projekti “Pandora Papers”. Më shumë të dhëna të lidhura me ofruesit e tjerë do të publikohen në javët në vijim.

Të dhënat e reja gjithashtu lidhin kompanitë offshore me firma dhe individë të tjerë nga më shumë se 100 vende dhe territore.

Baza e të dhënave të rrjedhjeve

Krijuar nga ICIJ-ja në vitin 2013 dhe mirëmbajtur nga të dhënat dhe ekipet e teknologjisë së ICIJ-së, baza e të dhënave “Offshore Leaks” heq sekretin që fshehin kompanitë dhe besimet e përfshira në parajsat fiskale dhe ekspozon njerëzit pas tyre.

Baza e të dhënave përmban informacion nga rrjedhjet që shërbyen si bazë për pesë projekte të ICIJ-së – “Offshore Leaks” në 2013-ën, “Panama Papers” dhe “Bahamas Leaks” në vitin 2016, “Paradise Papers” në 2017-ën dhe “Pandora Papers” të vitit të kaluar, të dhënat e të cilave po shtohen.

Aplikacioni interaktiv i bazës së të dhënave zbulon më shumë se 740 mijë emra njerëzish dhe kompanish që krijojnë dhe operojnë struktura sekrete offshore.

Të dhënat përfshijnë, kur janë të disponueshme, emrat e pronarëve të vërtetë. Për shkak se të dhënat janë zbuluar, jo nga një regjistër i standardizuar i korporatës, mund të ketë dublikatë.

Në disa raste, kompanitë renditen si aksionarë për kompani të tjera ose për truste, një marrëveshje që shpesh ndihmon në fshehjen e njerëzve realë pas subjekteve offshore.

ICIJ-ja nuk publikon dokumente të papërpunuara, korporative apo personale, në masë. Ndërsa baza e të dhënave përmban shumë informacione të verifikuara, të organizuara dhe të kërkueshme për pronarët e kompanive, përfaqësuesit dhe ndërmjetësit në juridiksionet e fshehtësisë, ajo nuk zbulon komunikime private, informacione të llogarisë bankare ose dokumente personale private.

Të dhënat e “Alpha Consulting” zbulojnë rusë të profilit të lartë

“Alpha Consulting” u themelua në vitin 2008 nga Victoria Valkovskaya, një përkthyese ruse nga Moska, e cila u zhvendos në Seychelles, një komb ishull i Oqeanit Indian, dhe hapi firmën me bashkëshortin e saj të atëhershëm, Roy Delcy, me origjinë nga Seychelles.

Siç është tipike në biznesin offshore, firma ofron të ashtuquajturit drejtorë të nominuar, ose standarde, për dokumentet zyrtare të korporatës për të ndihmuar në mbulimin e pronarëve aktualë të kompanive. Kompania raportoi në 2019-ën se baza e saj e klientëve ishte 75% ruse.

Roman Avdeev, një biznesmen i shquar rus dhe klient i “Alpha Consulting”, filloi të shesë komponentë radio dhe dekodera për televizorë në fund të viteve 1980. Pas rënies së Bashkimit Sovjetik në fund të vitit 1991, Avdeev bleu “Credit Bank of Moscow”, një institucion i madh financiar rus. Ai zotëron një zinxhir farmacish dhe ka interesa në industrinë e ndërtimit, drurit dhe naftës. Ai bleu gjithashtu klubin e futbollit Torpedo Moska në 2017-ën.

“Forbes” e rendit pasurinë e tij në rreth 1.3 miliardë dollarë që nga fillimi i prillit 2022. Banka e Kreditit e Moskës është nën sanksionet e SHBA-ve që nga shkurti.

Të dhënat e “Alpha Consulting” tregojnë se kompanitë offshore të lidhura me Avdeev do të regjistrohen në Seychelles, Ishujt e Virgjër Britanikë dhe Belize. Një nga këto entitete, “Hi Capital Corp”., është renditur në të dhënat si një kompani kursimesh personale.

Leonid Reiman, i diplomuar në atë që sot quhet Universiteti Shtetëror i Telekomunikacionit i Shën Petersburgut, punoi si inxhinier dhe më vonë mbajti poste të larta në atë që tani quhet rrjeti telefonik i qytetit të Shën Petersburgut. Ai u emërua Ministër i Informacionit dhe Komunikimit i Federatës Ruse në vitin 1999 përpara se të shërbente si këshilltar i presidentit.

Në vitin 2006-ë, një panel arbitrazhi zviceran zbuloi se Reiman kishte përdorur një fond të përbashkët offshore si një front për të kontrolluar interesa të mëdha në industrinë e telecom-it të Rusisë, ndërsa ai ishte Ministër i Komunikimeve. Reiman ka mohuar vazhdimisht zotërimin e aseteve shtetërore të telecom-it.

Të dhënat e “Alpha Consulting” tregojnë se firmat offshore të lidhura me Reiman e listojnë qëllimin e tyre si tregtimin e letrave me vlerë. Përmes një përfaqësuesi, Reiman nuk pranoi t’u përgjigjej pyetjeve nga ICIJ-ja.

Të dhënat gjithashtu lidhin firmat offshore me Alexander Vinnik, një specialist rus kompjuterash. Ai dyshohet se operonte një shkëmbim kriptomonedhash të njohur si BTC-e derisa autoritetet amerikane e kapën atë kur u arrestua në Greqi me një urdhër të SHBA-ve në vitin 2017. Më vonë ai u ekstradua në Francë, ku u dënua për pastrim parash dhe po vuan dënimin – një vit burg. Avokati i tij ka thënë se ai ka frikë se Vinnik mund të ekstradohet në SHBA pasi të përfundojë mandatin e tij.

“Alpha” paraqiti një raport tek autoritetet financiare të Seychelles në vitin 2018, duke thënë se kishte mësuar për të dhënat kriminale të Vinnik gjatë kontrolleve të kujdesit të duhur, tregojnë dokumentet. Një avokat për Vinnik nuk iu përgjigj një kërkese për koment nga ICIJ-ja.

Publikimi i të dhënave të “Alpha Consulting” i shton asaj që tashmë ishte një sasi e madhe informacioni mbi elitat ruse në bazën e të dhënave “Offshore Leaks”. Baza e të dhënave përmban informacione nga dy ofrues të shërbimeve financiare në “Pandora Papers” që, së bashku me “Alpha Consulting”, kanë përqindjet më të larta të rusëve si pronarë përfitues – “Alemán”, “Cordero”, “Galindo & Lee” (Alcogal) të Panamasë dhe “Fidelity Corporate Services”, e themeluar në Ishujt e Virgjër Britanikë.

Të dhënat e të tre firmave janë tani të disponueshëm në bazën e të dhënave të rrjedhjeve offshore.

Baza e të dhënave tani përfshin informacione të nxjerra nga pesë rrjedhje, në më shumë se 11 mijë subjekte me lidhje me Rusinë.

Hetimi i “Pandora Papers” lidh afro 3 mjë e 700 kompani me më shumë se 4 mijë e 400 shtetas rusë – deri tani më së shumti ndër të gjitha kombësitë e gjetura në të dhënat e “Pandora Papers”.

Rusët kontrollojnë rreth 14% të të gjitha kompanive dhe personave të tjerë juridikë të zbuluar në rrjedhje.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.