Studimi zbulon ndikimin global të pandemisë në çrregullimet e ankthit dhe depresionit

Në vitin 2020, rastet e çrregullimeve të mëdha depresive dhe çrregullimeve të ankthit u rritën përkatësisht me 28 përqind dhe 26 përqind. Gratë u prekën më shumë se burrat, dhe të rinjtë u prekën më shumë se grup-moshat më të vjetra. Vendet me përqindje të larta të infeksionit COVID-19 dhe reduktime të mëdha në lëvizjen e njerëzve – pasojë e masave të tilla si bllokimet dhe mbyllja e shkollave – patën rritjen më të madhe në përhapjen e çrregullimeve të mëdha depresive dhe çrregullimeve të ankthit.

Edhe para pandemisë COVID-19, çrregullimet e mëdha depresive dhe çrregullimet e ankthit-të cilat mund të rrisin rrezikun e rezultateve të tjera shëndetësore si vetëvrasja – ishin kontribuesit kryesorë në barrën globale të sëmundjeve, duke prekur miliona burra dhe gra të të gjitha moshave në të gjithë botën.

Deri më tani, asnjë studim nuk kishte analizuar ndikimin global të pandemisë COVID-19 në përhapjen e çrregullimeve të mëdha depresive dhe çrregullimeve të ankthit në vitin 2020. Shumica e punës së mëparshme konsistonte në sondazhe në vende të veçanta për një periudhë të shkurtër kohore.

Studimi i ri është i pari për të vlerësuar ndikimet globale të pandemisë në çrregullimet kryesore depresive dhe çrregullimet e ankthit, duke kuantifikuar prevalencën dhe barrën e çrregullimeve sipas moshës, gjinisë dhe vendndodhjes në 204 vende dhe territore në vitin 2020.

Një rishikim sistematik i literaturës u krye për të identifikuar të dhënat e sondazhit të popullsisë të publikuara midis 1 janarit 2020 dhe 29 janarit 2021. Studimet e pranueshme raportuan përhapjen e çrregullimeve depresive ose ankthit që ishin përfaqësuese të popullatës së përgjithshme dhe kishin një bazë para-pandemike.

Duke përdorur një mjet meta-analizimi të modelimit të sëmundjes, të dhënat nga studimet e pranueshme u përdorën për të vlerësuar ndryshimet në përhapjen e çrregullimeve të mëdha depresive dhe çrregullimeve të ankthit për shkak të COVID-19 bazuar në moshën, gjininë dhe vendndodhjen, përfshirë në vendet për të cilat nuk ishin kryer studime të përshtatshme në dispozicion. Vlerësimet e shkallës ditore të infektimit me COVID-19 dhe lëvizjen e njerëzve u përdorën si tregues të ndikimit të pandemisë në popullatat.

Rishikimi sistematik identifikoi 5 mijë e 683 burime unike të të dhënave, nga të cilat 48, plotësonin kriteret e përfshirjes. Shumica e studimeve ishin nga Evropa Perëndimore (22) dhe Amerika e Veriut me të ardhura të larta (14), me të tjerë nga Australia (5), Azia Paqësori me të ardhura të larta (5), Azia Lindore (2) dhe Evropa Qendrore (1).

Meta-analiza tregon se rritja e shkallës së infeksionit COVID-19 dhe lëvizja e reduktuar e njerëzve u shoqëruan me prevalencën e shtuar të çrregullimeve të mëdha depresive dhe çrregullimeve të ankthit, duke sugjeruar se vendet e goditura më shumë nga pandemia në vitin 2020 kishin rritjen më të madhe në përhapjen e çrregullimeve.

Në mungesë të pandemisë, vlerësimet e modelit sugjerojnë se do të kishte 193 milion raste të çrregullimit depresiv të madh (2 mijë e 471 raste për 100 mijë popullatë) në nivel global në 2020. Megjithatë, analiza tregon se kishte 246 milion raste (3 mijë e 153 për 100 mijë), një rritje prej 28 ërqind (53 milionë raste shtesë). Më shumë se 35 milionë nga rastet shtesë ishin te gratë, krahasuar me afro 18 milionë tek meshkujt.

Vlerësimet e modelit sugjerojnë se do të kishte 298 milion raste të çrregullimeve të ankthit (3 mijë e 825 për 100 mijë popullsi) globalisht në vitin 2020, nëse pandemia nuk do të kishte ndodhur. Analiza tregon se në fakt kishte rreth 374 milion raste (4 mijë e 802 për 100 mijë) gjatë vitit 2020, një rritje prej 26 përqind (76 milion raste shtesë). Pothuajse 52 milionë nga rastet shtesë ishin te gratë, krahasuar me rreth 24 milionë tek meshkujt.

Të rinjtë u prekën më shumë nga çrregullimet depresive të mëdha dhe çrregullimet e ankthit në vitin 2020 sesa grupmoshat më të vjetra. Prevalenca shtesë e këtyre çrregullimeve arriti kulmin tek ata të moshës 20-24 vjeç (1,118 raste shtesë të çrregullimit depresiv madhor për 100 mijë dhe 1 mijë e 331 raste shtesë të çrregullimeve të ankthit për 100 mijë) dhe u zvogëlua me rritjen e moshës.

Bashkëautorja Alize Ferrari, e ekipit të çrregullimeve mendore të GBD, në Qendrën Queensland për Kërkimin e Shëndetit Mendor, tha: “Pandemia COVID-19 ka përkeqësuar shumë pabarazi ekzistuese dhe përcaktues socialë të mendjes. Fatkeqësisht, për arsye të shumta, gratë gjithmonë kishin më shumë gjasa të ndikoheshin më keq nga pasojat sociale dhe ekonomike të pandemisë. Përgjegjësitë shtesë për kujdesin dhe familjen kanë tendencë të bien mbi gratë, dhe sepse gratë kanë më shumë gjasa të jenë viktima të dhunës në familje, e cila u rrit në faza të ndryshme të pandemisë”.

“Mbyllja e shkollave dhe kufizimet më të gjera që kufizojnë aftësinë e të rinjve për të mësuar dhe bashkëvepruar me bashkëmoshatarët e tyre, e kombinuar me rritjen e rrezikut të papunësisë, gjithashtu nënkuptonte që të rinjtë gjithashtu u prekën më shumë nga çrregullimi i madh depresiv dhe çrregullimet e ankthit gjatë pandemisë. Është vendimtare që politikëbërësit të marrin parasysh faktorët themelorë si këta si pjesë e masave për të forcuar shërbimet e shëndetit mendor”.

Autorët pranojnë se studimi i tyre ishte i kufizuar nga mungesa e të dhënave me cilësi të lartë mbi efektet e pandemisë COVID-19 në shëndetin mendor në shumë pjesë të botës, veçanërisht vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme.

Si rezultat, ata thonë se vlerësimet e ekstrapoluara të krijuara për vendet ku të dhënat mungonin duhet të interpretohen me kujdes dhe kërkojnë përmirësim të mbulimit dhe cilësisë së të dhënave në nivel global. Shumica e të dhënave të disponueshme u bazuan në shkallët e simptomave të vetë-raportuara që vlerësojnë vetëm rastet e mundshme të çrregullimit të madh depresiv dhe çrregullimeve të ankthit.

Më shumë të dhëna nga sondazhet diagnostikuese të shëndetit mendor përfaqësues të popullatës së përgjithshme – nga të cilat vetëm tre mbuluan periudhën e studimit – do të përmirësojnë kuptimin e efekteve të pandemisë në shëndetin mendor. Përhapja e çrregullimeve të tjera mendore, të tilla si çrregullimet e të ngrënit gjithashtu mund të jenë prekur nga pandemia COVID-19, dhe autorët thonë se këto duhet të vlerësohen pasi ndërmerren anketime të reja të shëndetit mendor.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.