Rritet tensioni Izrael-Palestinë, do të ndërtohen mbi 1 mijë shtëpi në Bregun Perëndimor

Qeveria izraelite të dielën e 24 tetorit ka njoftuar planet për të ndërtuar më shumë rezidenca për kolonët hebrenj në Bregun Perëndimor të pushtuar, duke tërhequr dënimin e menjëhershëm nga palestinezët, aktivistët e paqes dhe Jordania fqinje.

Njoftimi u bë nga Ministria e Ndërtimit dhe Strehimit në qeverinë e kryeministrit të krahut të djathtë Naftali Bennett, ku u publikua tenderi për 1 mijë e 355 shtëpi në Bregun Perëndimor, të cilat u kapën nga Izraeli gjatë Luftës gjashtë-ditore të vitit 1967.

Ato shtëpi të reja shtojnë më shumë se 2 mijë banesa që burimet e mbrojtjes thanë në gusht se do të autorizoheshin për kolonët e Bregut Perëndimor.

Ministri Zeev Elkin, anëtar i partisë së krahut të djathtë “Hope New”, në një deklaratë tha se, “forcimi i pranisë hebraike – në Bregun Perëndimor – ishte thelbësor për vizionin sionist”.

Kryeministri palestinez, Mohammed Shtayyeh, duke folur në një takim javor të kabinetit, u bëri thirrje vendeve të tjera – veçanërisht Shteteve të Bashkuara – të “konfrontohen” me Izraelin mbi “agresionin” që paraqet ndërtimi i vendbanimeve për popullin palestinez.

Autoriteti Palestinez do të vëzhgojë me vëmendje një përgjigje nga administrata e presidentit amerikan Joe Biden, e cila ka thënë se kundërshton ndërtimin e njëanshëm të vendbanimeve izraelite si një pengesë për një zgjidhje me dy shtete në konflikt.

Të premten, zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Ned Price, tha se SHBA-të ishin “të shqetësuara” për planet e strehimit.

Ai u bëri thirrje Izraelit dhe palestinezëve që të “përmbahen nga hapat e njëanshëm që përkeqësojnë tensionin dhe minojnë përpjekjet për të avancuar një zgjidhje të negociuar me dy shtete”.

Rreth 475 mijë hebrenj izraelitë jetojnë në vendbanime në Bregun Perëndimor, të cilat konsiderohen të paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar, në tokat që palestinezët pretendojnë si pjesë e shtetit të tyre të ardhshëm.

Çfarë tha pala jordaneze?

Jordania e dënoi njoftimin si “shkelje të ligjit ndërkombëtar”.

Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme Jordaneze, Haitham Abu al-Ful, kritikoi ndërtimin e vendbanimeve dhe “konfiskimin” e përgjithshëm të tokës palestineze si “të paligjshme”.

Grupi anti-okupator “Peace Now” tha se njoftimi i së dielës vërtetoi se koalicioni ideologjikisht i ndryshëm i Bennett-it, i cili zëvendësoi qeverinë pro-zgjidhjes së ish-kryeministrit Benjamin Netanyahu në qershor, nuk ishte “një qeveri ndryshimi”.

“Kjo qeveri vazhdon qartësisht politikën e aneksimit de facto të Netanyahu-t”, tha “Peace Now”, duke u bërë thirrje partnerëve qeverisës të krahut të majtë të Bennett-it, partive Laburiste dhe Meretz, të “zgjohen dhe të kërkojnë që ndërtimet e egra në vendbanime të ndalojnë menjëherë”.

Bennett, ish-kreu i një grupi lobist të kolonëve, kundërshton shtetësinë palestineze.

Ai ka përjashtuar bisedimet formale të paqes me Autoritetin Palestinez gjatë mandatit të tij, duke thënë se ai preferon të përqendrohet në përmirësimet ekonomike.

Zgjerimi i zgjidhjes

Menjëherë pas shpalljes së vendbanimit, nga Ministria e Mbrojtjes u tha se po lëshonte 9 mijë leje shtesë për palestinezët në Bregun Perëndimor për të punuar në industrinë izraelite të ndërtimit. Në krye të tyre, qëllimi është të shtohen 6 mijë leje të tjera “së shpejti”.

Rreth 120 mijë palestinezë aktualisht kanë leje për të punuar ose në Izrael ose në vendbanime, në përgjithësi duke fituar paga shumë më të larta sesa puna ekuivalente që do të paguante në Bregun Perëndimor të okupuar.

Shtëpitë e reja të vendbanimeve do të ndërtohen në shtatë vendbanime, sipas deklaratës nga Ministria e Strehimit.

Zgjerimi i vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor të aneksuar ka vazhduar nën çdo qeveri izraelite që nga viti 1967.

Sidoqoftë, ndërtimi u përshpejtua vitet e fundit nën udhëheqjen e Netanyahu-t, me një lulëzim të rëndësishëm gjatë administratës amerikane të ish-presidentit amerikan Donald Trump, të cilin palestinezët e akuzuan për njëanshmëri të egër pro-izraelite.

Konflikti izraelito-palestinez

Konflikti izraelito-palestinez i ka rrënjët dekada më parë dhe luftimet e 14 majit 2021 tregojnë se çdo zgjidhje afatgjatë mund të jetë akoma larg.

Izraeli pushtoi Jerusalemin Lindor në luftën e Lindjes së Mesme të vitit 1967 dhe, në fakt, e aneksoi atë më vonë.

Rrjedhimisht, autoritetet nuk e konsiderojnë Lindjen si territor të pushtuar, por të gjithë qytetin si kryeqytetin e tij – një pretendim i panjohur nga shumica e bashkësisë ndërkombëtare.

Më 14 maj, Izraeli filloi bombardimin intensiv të Rripit të Gazës me sulme ajrore dhe predha artilerie, ndërsa rriti vendosjen e trupave dhe tankeve.

Kjo përplasje ka rezultuar në bombardimet më të rënda të Gazës që nga lufta 50-ditore midis Izraelit dhe Hamass-it në vitin 2014.

Të paktën 219 njerëz, përfshirë gati 100 gra dhe fëmijë, u vranë në Gaza. Autoritetet e Hamass-it nuk kanë dhënë shifra të viktimave për luftëtarët. Ndërsa në Izrael, 12 persona, përfshirë dy fëmijë, mbeten të vdekur.

Tensionet më të shumta midis Izraelit dhe palestinezëve janë në Jerusalemin Lindor, Gaza dhe Bregun Perëndimor.

Përplasjet e fundit pasuan një muaj të tensioneve në rritje në Jerusalem, megjithëse konflikti ka qenë i pranishëm për dekada.

Cilat janë problemet kryesore?

Ka një numër çështjesh, për të cilat Izraeli dhe palestinezët nuk mund të bien dakord.

Këto përfshijnë atë që duhet të ndodhë me refugjatët palestinezë, nëse vendbanimet hebraike në Bregun Perëndimor të okupuar duhet të qëndrojnë ose të hiqen.

Gjithashtu, nëse të dyja palët duhet të ndajnë Jerusalemin dhe ndoshta më e ndërlikuara nga të gjitha, nëse një shtet palestinez duhet të krijohet së bashku me Izraelin.

Bisedimet e paqes po zhvillohen brenda dhe jashtë për më shumë se 25 vjet, por deri më tani nuk e kanë zgjidhur konfliktin.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.