Financa

Roli kryesor i Kinës nën vëzhgim teksa Zambia kërkon lehtësimin e borxhit


Brenda disa muajsh pas zgjedhjes së tij vitin e kaluar, presidenti i Zambia-së, Hakainde Hichilema, kishte arritur të negocionte një paketë shpëtimi prej 1.4 miliardë dollarësh të FMN-së për shtetin e Afrikës Jugore të goditur nga borxhi. Megjithatë, arritja e një marrëveshjeje me të gjithë kreditorët e saj, kryesori mes tyre Kina, mund të zgjasë shumë më tepër.

Me Pekinin tani huadhënësin më të madh dypalësh për vendet me të ardhura të ulëta, vështirësitë e Zambia-së janë një rast provë e gatishmërisë së saj për të marrë drejtimin në ristrukturimin e detyrimeve të borxhit të shteteve në dështim.

Deri më tani, Pekini ka negociuar me huamarrësit e tij me dyer të mbyllura.

Në një kohë të rritjes së dëmit ekonomik kur Sri Lanka është në falimentim dhe Pakistani është afër saj, vende të tjera që kanë borxhe të mëdha ndaj Pekinit po vëzhgojnë nga afër procedurat në Lusaka, ashtu si edhe kreditorët e tjerë të saj.

Kriza e Zambia-së ilustron gjithashtu se si huatë kineze vijnë nga një sërë institucionesh qeveritare, interesat e të cilëve shpesh ndryshojnë, duke shtuar një kompleksitet shtesë në përpjekjet për të arritur një marrëveshje.

“Përbërja e borxheve të vendeve në zhvillim është zhvendosur në mënyrë dramatike gjatë 10 viteve të fundit drejt Kinës dhe sektorit privat”, tha për “Financial Times”, David Malpass, president i Bankës Botërore.

Zambia u bë vendi i parë gjatë pandemisë që falimentoi, duke munguar pagesat për borxhin e jashtëm me vlerë 17 miliardë dollarë në 2020. Pas negocimit të paketës së shpëtimit me FMN-në, Zambia ka nevojë për bisedime me kreditorët për të ecur me shpejtësi, në mënyrë që të mund të rifillojë rritjen dhe zhvillimin.

Përpara se fondi të mund të lirojë paratë e gatshme, ai kërkon “garanci” nga kreditorët e tjerë zyrtarë, nga të cilët më i madhi është Kina me rreth 6 miliardë dollarë kredi, se ata do të bien dakord për lehtësimin e borxhit. Dihet pak për kushtet me të cilat Kina ka dhënë hua dhe se si do të sillet Pekini.

Kina nuk është anëtare e Klubit të Parisit, i krijuar për të ristrukturuar kreditë e dhëna nga qeveritë perëndimore dhe ka shprehur shqetësime në lidhje me masat shtrënguese që FMN-ja vendos ndaj debitorëve të kufizuar në para.

Subjekte të ndryshme kineze, nga bankat e politikave te huadhënësit komercialë, lëshojnë kredi, secila me prioritetet e veta. Deborah Bräutigam, drejtore e Iniciativës Kërkimore të Afrikës në Kinë (CARI) në Universitetin Johns Hopkins, tha se ishte e rëndësishme të kuptohet se “nuk ka asnjë Kinë të vetme”, por një “autoritarizëm të fragmentuar”.

Në rastin e Zambia-së, huadhënësit përfshijnë Agjencinë e Bashkëpunimit Ndërkombëtar të Zhvillimit të Kinës dhe të tjerë të udhëhequr nga Eximbank i Kinës dhe Banka e Zhvillimit të Kinës. Sipas CARI, huatë janë dhënë me kushte shumë të ndryshme.

Stërvitja e mundshme e gjatë e borxhit në Zambia gjithashtu tregon për një defekt më të gjerë në trajtimin global të mospagimeve sovrane, për të cilat Banka Botërore ka paralajmëruar se së shpejti mund të rritet në nivelet e parë të fundit në vitet 1980.

Këtë muaj Lazard, grupi francez që këshillon Zambia-në, tha se një kornizë e përbashkët, e krijuar gjatë pandemisë nga grupi i ekonomive të mëdha G20 për të siguruar që ristrukturimet e borxhit të mund të kryheshin shpejt, ishte shumë e paqartë.

“Mungesa e udhëzimeve për koordinimin “krijon shumë zhgënjime për kreditorët – qofshin ata privatë apo zyrtarë – por edhe për vendet debitore”, tha Lazard.

Malpass, një kritik i shpeshtë i kokëfortësisë së Kinës, ka bërë thirrje për një rishikim të kornizës. Ai tha se kreditorët tregtarë duhet të ulen së bashku me homologët e tyre sovranë gjatë negociatave të borxhit, në vend që të paraqiten më vonë me një fakt të kryer.

Por me Iniciativën prej 1 trilion dollarësh “Një brez dhe një rrugë” që e bën Kinën huadhënësin më të rëndësishëm dypalësh deri më tani këtë shekull, reforma duket e paimagjinueshme pa miratimin e Pekinit.

Marrë nga Financial Times, përshtatur për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com

Lajmet kryesore