Roja bregdetare greke ka shkaktuar vdekjen e dhjetëra emigrantëve në Mesdhe gjatë një periudhe trevjeçare.

Kështu kanë deklaruar dëshmitarët – duke përfshirë nëntë të cilët u hodhën qëllimisht në ujë – në një hetim të realizuar nga “BBC”.

Të nëntë janë në mesin e më shumë se 40 personave që dyshohet se kanë vdekur si pasojë e dëbimit me forcë nga ujërat territoriale greke, ose të nxjerrë përsëri në det pasi arritën në ishujt grekë.

Roja bregdetare greke i tha “BBC-së” se kundërshton me forcë të gjitha akuzat për veprimtari të paligjshme.

Ndërkaq “BBC” ia tregoi pamjet e 12 personave që shihen duke u ngarkuar në një varkë të rojës bregdetare greke dhe më pas të braktisur në një gomone një ish-oficeri të lartë grek.

Kur u ngrit nga karrigia e tij dhe me mikrofonin ende të ndezur, ai tha se ishte “qartësisht e paligjshme” dhe “një krim ndërkombëtar”.

Qeveria greke është akuzuar prej kohësh për kthime të detyruara – duke i shtyrë njerëzit drejt Turqisë, prej nga kanë kaluar, gjë që është e paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar.

Por kjo është hera e parë që “BBC” ka llogaritur numrin e incidenteve që pretendojnë se viktimat kanë ardhur si rezultat i veprimeve të rojës bregdetare greke.

15 incidentet – të datës maj 2020-23 – rezultuan në 43 vdekje.

Verifikimi i llogarive të tilla është jashtëzakonisht i vështirë – dëshmitarët shpesh zhduken, ose janë shumë të frikësuar për të folur.

Por në katër nga këto raste e përditshmja britanike ishte në gjendje të vërtetonte rrëfimet duke folur me dëshmitarë okularë.

Në pesë nga incidentet, emigrantët thanë se u hodhën direkt në det nga autoritetet greke.

Në katër prej këtyre rasteve ata shpjeguan se si kishin zbritur në ishujt grekë, por u gjuajtën.

Në disa incidente të tjera, emigrantët thanë se ishin futur në gomone të fryrë pa motorë, të cilët më pas u shfrynë, ose dukej se ishin shpuar.

Një nga rrëfimet më rrëqethëse u dha nga një burrë nga Kameruni, i cili thotë se u ndoq nga autoritetet greke pasi zbarkoi në ishullin Samos në shtator 2021.

Ai tha se po planifikonte të regjistrohej në tokën greke si azilkërkues.

“Ne mezi ishim ankoruar dhe policia erdhi nga pas”, na tha ai.

“Ishin dy policë të veshur me të zeza, dhe tre të tjerë me rroba civile. Ata ishin të maskuar, i shihje vetëm sytë”.

Ai dhe dy të tjerë – një tjetër nga Kameruni dhe një burrë nga Bregu i Fildishtë – u transferuan në një varkë të rojës bregdetare greke, ku ngjarjet morën një kthesë të tmerrshme.

“Ata filluan me tjetrin. E hodhën në ujë. Ai bërtiste: Më shpëto, nuk dua të vdes… dhe më pas vetëm dora e tij ishte mbi ujë dhe trupi i tij ishte poshtë”.

“Ngadalë dora i rrëshqiti poshtë dhe uji e përfshiu”.

I intervistuari thotë se rrëmbyesit e tij e kanë rrahur.

“Më binin në kokë. Ishte sikur po goditnin një kafshë”.

Dhe më pas ai thotë se e kanë shtyrë edhe atë në ujë – pa jelek shpëtimi.

Ai ishte në gjendje të notonte deri në breg, por trupat e dy të tjerëve – Sidy Keita dhe Didier Martial Kouamou Nana – u gjetën në vijën bregdetare turke.

Ministria e Çështjeve Detare dhe Politikave Ishullore e Greqisë i tha “BBC-së” se pamjet janë duke u hetuar aktualisht nga Autoriteti Kombëtar i Transparencës i pavarur i vendit.

Një gazetare investigative nga ishulli Samos thotë se ajo filloi të bisedonte me një anëtar të forcave speciale greke përmes aplikacionit të takimeve Tinder.

Ajo e pyeti atë më shumë për punën e tij – dhe çfarë ndodhi kur forcat e tij panë një varkë refugjatësh.

Ai u përgjigj se ata “i përzënë prapa”, dhe tha se urdhra të tillë ishin “nga ministri”, duke shtuar se ata do të ndëshkoheshin nëse nuk do të ndalonin një varkë.

Greqia gjithmonë ka mohuar se po ndodhin të ashtuquajturat “kthime”.

Greqia është një hyrje në Evropë për shumë emigrantë.

Vitin e kaluar, kishte 263 mijë e 48 mbërritje detare në Evropë, me Greqinë që mori 41 mijë e 561 (16%) prej tyre.

Turqia nënshkroi një marrëveshje me BE-në në vitin 2016 për të ndaluar emigrantët dhe refugjatët të kalojnë në Greqi, por tha në vitin 2020 se nuk mund ta zbatonte më atë.

Roja bregdetare greke hodhi qëllimisht emigrantët në det, tregon hetimi i BBC-së