Përvjetori i peizazhit më të bukur të pikturuar nga Van Gogh

Në maj të vitit 1889, Van Gogh pikturoi “Irises”, një pamje nga afër e luleve në kopshtin e një azili.

Artisti kishte mbërritur në këtë në periferi të Saint-Rémy-de-Provence pasi kishte gjymtuar veshin e tij, pas një grindjeje me Gauguin në Shtëpinë e Verdhë në Arles.

Të nesërmen, Vincent i shkroi të vëllait Theo, duke i thënë se tashmë kishte dy piktura “në lëvizje”: njëra me një kaçubë jargavani dhe tjetra paraqiste “iridat vjollcë”.

“Irises” tani është ndër fotografitë më të mëdha në Muzeun e J. Paul Getty në Los Angeles.

Jeta në azil ishte sfilitëse. Pamja e një artisti, veçanërisht e atij që ishte i huaj, duhet të ketë shkaktuar një ngazëllim të madh.

“Të gjithë vijnë për të parë kur unë jam duke punuar në kopsht”, shtoi Vincent në letrën e tij.

Pas mëngjesit, Van Gogh kishte pikasur menjëherë disa irise që kishin çelur lule. Duke marrë këmbalecin, kanavacën dhe bojërat e tij në kopsht për pacientët, ai kapi bukurinë kalimtare të petaleve të tyre dramatike.

Një lulëzim i spikatur i bardhë është vendosur në mesin e asaj që, fillimisht, ishte një det me nuanca të thella vjollce. Nën lulet e lezetshme, gjethet e bruzës formojnë një brez të mrekullueshëm vorbull.

Iriset e Van Gogh-ut ishin me të vërtetë vjollcë, një ngjyrë që mori duke përzier pigmente blu dhe të kuqe. Por e kuqja është zbehur gradualisht, duke i bërë lulet blu. Pra, megjithëse efekti është ende shumë dramatik, nuk është pikërisht ajo që synonte artisti.

“Iriset” ishte tema e preferuar në mesin e artistëve japonezë, puna e të cilëve Van Gogh admironte shumë dhe kjo pothuajse sigurisht ndikoi në zgjedhjen e tij të subjektit.

Ai zotëronte printime nga Utagawa Hiroshige dhe mund të ketë njohur kopshtin e tij Horisiri Iris (rreth viteve 1850).

Pikërisht një vit më vonë, Van Gogh përsëri pikturoi irisat kur ishin në çeljen e tyre. Këtë herë ai i përshkroi ato si lule të prera në një vazo, duke i bërë jehonë përbërjes së tij të Lulediellit dhe duke i vendosur ato në një sfond të verdhë. Një rrjedhë sapo është këputur dhe ka rënë, duke thyer simetrinë e përbërjes dhe duke shërbyer si një kujtesë e kalueshmërisë së jetës.

Irises, piktura origjinale e bërë menjëherë pas mbërritjes së tij, ishte një nga dy fotografitë që Vincent-i ofroi për ekspozitën e tij të parë publike.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.