Pallati Dolmabahce, vendi ku gërshetohet historia dhe bukuria

Pallati Dolmabahce, në kuptimin e mirëfilltë, është ndërtuar mbi ujin e gjirit të valëvë të Bosforit. Për të bërë të mundur çdo ndërtim, ishte e nevojshme të ngihej një argjinaturë e madhe, e cila, në të vërtetë, ishte bërë në shekullin e 17-të. Kjo është arsyeja pse pallati mban emrin, përkthyer si “kopshti pjesa më e madhe”.

Në këtë periudhë është më në modë që arkitektët dhe kritikët po ndikohen më pak nga estetika e mjeshtreve të Bauhaus. Aq sa thonë fjalë jo të mira edhe për ndërtesa të tilla si Dolmabahçe.

Sidoqoftë, turmat që vijnë drejt këtij pallati perandorak me pjesën e jashtme të tij neoklasike nuk e ndajnë atë përbuzje, duke u dyndur këtu për të vizituar Selamlık (Lagjet Ceremoniale) dhe Harem.

Të dy vizitohen në një turne (përfshirë në koston e biletës). Nga të dy, Selamlık është më interesant.

“Më mirë shumë sesa pak” ishte me siguri filozofia e Sulltan Abdül Mecit I (r 1839–61), i cili vendosi të zhvendosë oborrin e tij perandorak nga Topkapı në një pallat të ri luksoz në brigjet e Bosforit.

Për një vend ai zgjodhi Dolmabahçe (kopshti i mbushur) ku paraardhësit e tij, Sulltanët Ahmet I dhe Osman II, kishin mbushur një liman të vogël në mënyrë që të krijonin një park mbretëror të plotë me kioska dhe pavijone druri për kënaqësi.

Arkitektura tradicionale e pallatit osman u shmang. Projektuesi i Operës së Parisit erdhi për të bërë ambientet e brendshme. Kjo gjë ndoshta shpjegon teatralitetin e tyre të ekzagjeruar – qilima të mëdha Hereke, shkallët kristalore dhe llambadarët në Selamlık janë veçanërisht të shkëlqyera.

Ndërtimi përfundoi në 1854, ku sulltani dhe familja e tij u zhvendosën dy vjet më vonë. Megjithëse kishte faktorin të ndryshëm, projekti ekstravagant i Abdül Mecit nxitoi falimentimin e perandorisë dhe sinjalizoi fillimin e fundit për dinastinë Osmane.

Hyrja turistike në mjediset e pallatit është porta perandorake e zbukuruar. Sarkis Balyan projektoi kullën midis 1890-të dhe 1895-ë për Sulltan Abdül Hamit II (r 1876–1909).

I vendosur në kopshte të rregulluara mirë, pallati është i ndarë në tre seksione: Selamlık, Harem dhe Veliaht Dairesi (Banesat e Princit të Kurorës).

Në Selamlık, turneu i çon vizitorët nëpër salla të mëdha pritjeje të mobiluara me zbukurime dhe kalon një sërë sallonesh. Këtu ka edhe dy salla ekspozitash ku shfaqen objekte të çmuara nga koleksionet e pallatit. Harem është rregulluar siç ishte kur sulltanët dhe familjet e tyre jetonin këtu, dhe gjithashtu ka një dhomë kushtuar Atatürk.

Veliaht Dairesi tani është shtëpia e Muzeut Kombëtar të Pikturës së Pallateve, i cili vizitohet me një biletë të veçantë. Ndërtesat në mjediset e pallatit përfshijnë një Muze të Sahatit të mbushur me orë të shekullit të XIX-të; hyrja këtu përfshihet në biletat e pallatit.

Vini re se numrat e vizitorëve në pallat janë të kufizuar në 3 mijë brenda në ditë dhe ky tavan arrihet shpesh në fundjavë dhe pushime.

Ejani në mes javë nëse është e mundur, dhe madje edhe atëherë jini të përgatitur të vini në radhë (shpesh për periudha të gjata dhe në diell të plotë). Gjithashtu vini re se pranimi këtu nuk mbulohet nga Muzeu Pass İstanbul.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.