Opinione / Kolumnistët

Si arrestimi i një presidenti mund të forcojë një demokraci


Nicholas Kristof Gazetar dhe komentator politik amerikan

Në vitin 1872, Presidenti Ulysses S. Grant u arrestua nga një oficer policie për shpejtësinë në karrocën e tij me kuaj në Washington.

Oficeri zgjati dorën për të sinjalizuar një ndalesë, dhe Grant iu bind dhe më pas shoqëroi oficerin në stacionin e policisë.

A e poshtëroi kjo presidencën?

Jo, do të thoja se ishte një homazh i bukur për demokracinë.

Ajo që ishte e paimagjinueshme për Mbretin francez, Luigji XIV – “L’état, c’est moi” (Unë jam shteti) – është e përshtatshme në një sistem barazie përpara ligjit.

Një juri e madhe ka votuar për të paditur Donald Trump për pagesa ndaj një ylli pornoje.

Ka pyetje legjitime në lidhje me këtë prokurori të veçantë, dhe ndërsa ne nuk dimë detaje të akuzave, pas supozimeve pyesim veten:

A duhet që aktakuza e parë e një ish-presidenti të jetë nën një teori të re ligjore që mund të refuzohet nga një gjyqtar apo një juri?

Çfarë mendojmë për dyshimet për këtë rast mes atyre që kanë zero simpati për Trump?

A e di se çfarë po bën prokurori i rrethit Alvin Bragg?

Askush prej nesh nuk mund të jetë i sigurt për përgjigjen e këtyre pyetjeve derisa të kemi parë provat e paraqitura në gjyq dhe shqetësohem se një ndjekje penale e dështuar mund të forcojë Trump.

Megjithatë, unë do të shqetësohesha – edhe më shumë – për mesazhin e mosndëshkimit që do të dërgohej nëse prokurorët do t’i shmangnin provat sepse i dyshuari ishte një ish-president.

Avokati i ish-presidentit, Michael Cohen, u dënua me tre vjet burg për kryerjen e kërkesës së Trump dhe një parim themelor i drejtësisë është që nëse një agjent dënohet, atëherë drejtori duhet të dënohet gjithashtu.

Kjo nuk është gjithmonë e realizueshme dhe mund të jetë e vështirë, por qëllimi duhet të jetë drejtësia dhe kjo aktakuzë e nderon këtë qëllim.

Kjo është veçanërisht e vërtetë sepse ky është padyshim një krim me aksione më të larta se një rast tipik i falsifikimit të të dhënave të biznesit, qëllimi me sa duket ishte të ndikonte në rezultatin e zgjedhjeve presidenciale dhe kjo mund të ketë ndodhur.

Kur Trump të arrestohet, ai thuhet se do t’i merret shenjat e gishtërinjve, do të fotografohet dhe ndoshta do të prangoset.

Lind pyetja: A është degraduese për një demokraci të ndjekë penalisht një ish-lider?

Demokracia që është më ekspertja në arrestimin e ish-udhëheqësve është Koreja e Jugut, e cila ka shkuar pas pesë ish-presidentëve dhe të cilën e kam mbuluar vazhdimisht që kur isha shef i zyrës së Times në Hong Kong në vitet 1980.

Një ish-president u dënua me vdekje në vitin 1996 për rolin e tij në një masakër gjatë diktaturës ushtarake.

Pasardhësi i tij u dënua me 17 vjet burg për vepra të ngjashme.

Një tjetër ish-president vrau veten në vitin 2009 ndërsa ishte nën hetim në një skandal korrupsioni.

Pasardhësi i atij presidenti u dënua me gjithsej 17 vjet burg për korrupsion.

Dhe presidenti i ardhshëm, në detyrë nga 2013 deri në 2017, u dënua me gjithsej 25 vjet burg për krime, përfshirë ryshfet dhe shpërdorim pushteti.

Kishte raste kur mendoja se kjo paradë e ndjekjeve penale ishte një shenjë e papjekurisë politike.

Megjithatë, ndoshta e kam marrë prapa.

Po, Koreja e Jugut në vitet 1990 ishte një demokraci e papjekur me një prirje për korrupsion – por ato ndjekje penale ndihmuan që demokracia e Koresë së Jugut të ishte më e fuqishme.

“Nuk është e lehtë për koreanët të ndjekin penalisht ish-presidentët tanë”, më tha Jie-ae Sohn, një profesor komunikimi në Universitetin Ewha Womans në Seul.

“Është një proces i dhimbshëm dhe që ne nuk jemi të lumtur t’ia tregojmë pjesës tjetër të botës. Megjithatë, ky proces e ka bërë të qartë se sundimi i ligjit vlen për të gjithë”.

“Ky proces mund të jetë i shëmtuar”, shtoi Sohn, “por ne besojmë se kjo forcon demokracinë tonë dhe e lejon atë të jetë më elastike”.

Ekziston një kundërargument se ky është momenti i Amerikës për diskrecionin e prokurorisë për të lejuar që vendi të rimëkëmbet dhe të ecë përpara.

Si adoleshent, u zemërova kur Presidenti Gerald Ford fali paraprakisht ish-Presidentin Richard Nixon, megjithatë me kalimin e kohës mendova se ishte thirrja e duhur dhe e lejoi vendin të shërohej.

Megjithatë, një ndryshim është i dukshëm: Nixon në 1974 ishte tashmë plotësisht i diskredituar, i përjashtuar dhe i thyer, ndërsa Trump mohon çdo keqbërje dhe po kandidon përsëri për Shtëpinë e Bardhë.

Koreja e Jugut ndoshta ofron një model për promovimin e sundimit të ligjit dhe shërimit.

Ndërsa ish-presidentët atje morën dënime të rënda, të gjithë u falen dhe u liruan brenda një deri në katër vjet.

Është e vështirë në këtë fazë për mua të vlerësoj forcën e padisë së prokurorit të qarkut të Manhattan-it kundër Trump, por e gjej frymëzim në fjalët e William H. West, kërkesa e policisë që arrestoi Grantin për tejkalim shpejtësie.

Sipas një rrëfimi që ai dha shumë vite më vonë, i raportuar në “The Washington Post”, ai i tha Grantit: Më vjen shumë keq, zoti President, që duhet ta bëj këtë, sepse ju jeni kreu i kombit, dhe unë nuk jam gjë tjetër veçse një polic, por detyra është detyrë, zotëri, dhe do të më duhet të të arrestoj.

Kjo është madhështia dhe dinjiteti i sistemit tonë ligjor në të mirën e tij.

Dhe nëse një oficer policie në 1872 mund të zgjasë dorën dhe të detyrojë karrocën me shpejtësi të presidentit të ndalojë, atëherë edhe ne duhet të bëjmë ç ‘është e mundur për të mbështetur parimin madhështor të barazisë para ligjit.


Lajmet kryesore