Opinione / Politikë

Reduktimi i varësisë nga energjia ruse është më realiste nga sa mendohet


Liam Denning Kolumnist i Bloomberg Opinion, i cili mbulon energjinë, minierat dhe mallrat

Nuk ka asgjë reale për sistemin tonë energjetik global, përveç faktit që ai ekziston.

Shoqëria moderne varet nga sistemet e gjata dhe komplekse që shfrytëzojnë depozitat e karburantit, shpesh të vendosura në pjesë të paqëndrueshme ose jomikpritëse të botës, dhe e bartin atë nëpër shkretëtira, male dhe dete.

Rrjetet e energjisë, në pjesën më të madhe të botës, furnizojnë në mënyrë të besueshme jo vetëm qytete të dendura, por edhe fshatra dhe shtëpi të largëta, që kurrë nuk mund ta justifikojnë koston e atyre linjave të gjata.

Gjithnjë e më shumë, ne përdorim burime të energjisë elektrike, të cilat funksionojnë sipas kushteve meteorologjike, zgjatjes së ditës dhe jo sipas kërkesave tona.

Gjithashtu, ne shpërbëjmë edhe atomet për të mundësuar gjëra të tilla, si karikimi i telefonave tanë.

Megjithatë, lind ideja se kryerja e këtij procesi, në një mënyrë tjetër do të ishte “joreale”.

Ndërsa Rusia po ushtron një luftë gjithnjë e më brutale ndaj Ukrainës, ka ardhur momenti që, më në fund, të shqyrtohet kuptimi aktual i kësaj fjale.

Para disa ditësh, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë (IEA) publikoi një plan prej 10 pikash, për të reduktuar importet evropiane të gazit rus me një të tretën brenda një viti.

Ky është ekuivalenti i të gjithë konsumit vjetor të Francës, ekonomisë së dytë më të madhe të BE-së.

Kjo do të përfshinte një kombinim gjërash, si oferta për çdo ngarkesë rezervë të gazit natyror të lëngshëm, vonesa e mbylljes së termocentraleve bërthamore, një fond prej 200 miliardë eurosh për familjet më të varfra – financuar nga një taksë mbi fitimet e gjeneruesve të energjisë – dhe inkurajimi i të gjithëve për të ulur termostatin e tyre me 1 gradë Celsius.

Reagimi im i parë ishte në linjën e “po, mund të bëhet”.

Të ribësh pothuajse çdo gjë që lidhet me energjinë brenda një viti është një detyrë e vështirë.

Plus, unë jam ndoshta i trembur nga kujtimi i politikanëve amerikanë, të cilët vendosën pozicione të zhurmshme pro-zgjedhjes në… llambat inkandeshente.

Si specie, na pëlqen energjia e lirë dhe e menjëhershme. Ka shumë vektorë skepticizmi me të cilët mund të sulmohet propozimi i IEA-së, duke përfshirë koston e ofertave të gazit të lëngshëm (LNG), reagimin e korporatës kundër një takse të vështirë dhe sfidën për të bindur disa qindra milionë evropianë që të veshin pulovra në ambiente të mbyllura ose të izolojnë ambientet.

Megjithatë, duhet marrë parasysh alternativa: Të vazhdojmë të lidhim fatin e kontinentit me tekat e një regjimi që tani po shkatërron paradigmën e sigurisë që ka ruajtur paqen për gati tetë dekada. Të pranojmë se Kremlini mund të kërcënojë shkatërrimin ekonomik, pushtimin dhe madje edhe luftën bërthamore nëse kërkesat e tij nuk plotësohen, ndërsa financohet pjesërisht nga viktimat e tij të mundshme.

Por vetëm për krahasim. Asnjë nga këto nuk është e lehtë. Të gjitha format e energjisë vijnë me shkëmbime dhe pyetje rreth asaj që mund të arrihet – dhe kjo është pjesa jetike – mes rreziqeve dhe përfitimeve.

Për shembull, Evropa u mbështet në BRSS-në dhe shtetet pasardhëse të saj për furnizimin me energji për dekada, madje edhe në mes të të gjitha tensioneve të Luftës së Ftohtë, sepse forcat që mbanin të dyja palët të lidhura konsideroheshin më të forta se ato që i ndanin. Ky ishte vetëm realiteti, i pamundur siç dukej.

Këto ditë, koncepti ynë për atë që është realiste përballet me doza të mëdha realiteti në mënyrë të pakëndshme. Një luftë e madhe në Evropë që përfshin një fuqi bërthamore duket sikur i përket një epoke tjetër. Dhe ashtu është; epoka e vjetër po kthehet. Për pjesën më të madhe të historisë, ishte thjesht joreale që shtetet relativisht të dobëta si Ukraina të prisnin të merrnin vendime sovrane nën hijen e perandorive. Në mënyrë që ajo situatë prehistorike të bëhet realitet, ajo duhet të jetë e vullnetshme. Rendi i pasluftës, i udhëhequr nga Amerika, ishte një mënyrë për ta bërë këtë, por ai urdhër filloi të humbiste orientimin e saj pasi BRSS-ja u mund.

Ringjallja aktuale e solidaritetit midis demokracive perëndimore është, ndoshta, një tjetër faktor. Kjo përfshin të gjitha llojet e gjërave që, deri një muaj më parë, do të konsideroheshin joreale: riarmatosja e papritur gjermane, Finlanda duke marrë seriozisht anëtarësimin në NATO apo Bashkimi Evropian duke furnizuar hapur me armë Ukrainën për të vrarë ushtarët rusë.

Marrja e hapit të mëtejshëm për uljen drastike të varësisë së Perëndimit nga eksportet ruse të energjisë është e rrezikshme, një sakrificë, e ndërlikuar dhe e prirë për kompromise dhe pengesa. Por, në këtë kontekst, a mund të konsiderohet joreale?

Përveç evropianëve, që do të dridhen nga të ftohtit ose tmerri, shumë aktorë të tjerë po luftojnë me atë që është realiste. Si fillim, është presidenti rus Vladimir Putin, i cili duket se ka pasur ide thellësisht të pabaza rreth vullnetit të Ukrainës për të rezistuar.

Ekziston një shkollë ambientalistësh, veçanërisht në Gjermani, të cilët pa dyshim do të dënojnë thirrjen e IEA-s për të mbajtur të hapura centralet bërthamore ekzistuese, duke mos njohur realitetin se kërcënimi i recesionit ose luftës do t’i detyrojë qeveritë të përdorin çdo burim energjie në dispozicion.

Kjo përfshin qymyrin – siç po mendon tashmë Berlini. Në anën tjetër të spektrit, është OPEC+. Mes çmimeve treshifrore të naftës të nxitura nga veprimet e një anëtari drejtues, rojtari i vetëquajtur i stabilitetit të tregut të naftës mbajti një takim të shkurtër, ku në thelb vuri gishtat në vesh dhe brohoriti “Tra-la-la! Unë nuk mund t’ju dëgjoj!”

Mbi të gjitha këto është kërcënimi më i ngadalshëm, por i qartë dhe aktual i ndryshimit të klimës. Krahasuar me politikat e kërkuara të sistemit tonë energjetik për ta përballuar këtë, ulja e varësisë nga eksportet ruse të energjisë duket jashtëzakonisht realiste. Ndërsa kriza akute në Ukrainë duhet të ketë përparësi, të dyja përpjekjet janë pjesë e të njëjtit proces. Të dyja përfshijnë pranimin e kostove ose, më mirë, përvetësimin e kostove ekzistuese – në rastin e Rusisë, koston e pasigurisë dhe në rastin e ndryshimeve klimatike, koston e degradimit katastrofik të mjedisit.

Çfarë do të ndodhë me modelin tonë financiar nëse merret parasysh një goditje ruse ndaj një anëtari të NATO-s ose një shembje akulli në Antarktidë?

Përballë kërcënimeve të paepura, e vetmja mundësi joreale është të thuash se asgjë nuk mund të bëhet.


Lajmet kryesore