Dora e Xi mbi Putinin

Vizita e shumëpritur e Xi Jinping në Moskë fillon menjëherë me një enigmë diplomatike, kur tashmë në minutat e para të përshëndetjeve zyrtare për Kremlinin, udhëheqësi kinez uron Vladimir Putin “Rusia ka arritur suksese të rëndësishme nën udhëheqjen e tij. Ju keni zgjedhje vitin e ardhshëm dhe jam i bindur se populli rus do t’ju japë mbështetjen e tij”.

Kandidatura e presidentit rus në vitin 2024 është zyrtarisht një nga misteret më të mëdha të politikës ruse dhe zyrtarisht Putini nuk ka hequr ende rezervat e tij, megjithëse ka shumë pak gjasa që ai të heqë dorë nga Kremlini, më së paku pas ndryshimit të Kushtetutës në 2020 për të gëzuar dy mandate të tjera gjashtëvjeçare.

Por fakti që rusët mësojnë se Putin do të kandidojë sërish nga presidenti i Kinës është diçka kaq e jashtëzakonshme, sa zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov nxitoi menjëherë t’u shpjegojë gazetarëve se “është keqkuptuar Xi”, i cili në vend të kësaj deklaroi në përgjithësi se “miku” i tij rus do të ketë mbështetjen e rusëve edhe pas një viti.

Vështirë të ketë qenë një gafë, jo në këtë nivel të politikës, ku zakonisht peshohet dhe matet çdo lëvizje qepalle, siç ishte e llogaritur dhe e qëllimshme buzëqeshja shumë miqësore dhe dashamirëse që Xi mbante gjatë gjithë kohës që Putin i recitonte mirëseardhjen e tij “mikut të dashur” nga Kina.

Ndoshta ishte një gabim përkthimi, ose një mirësjellje me të cilën presidenti kinez donte t’i përgjigjej komplimenteve të Putinit, duke përfshirë shprehjen “ju kemi zili pak” (për përparimin e trazuar të Kinës) që duhet t’i ketë kushtuar goxha liderit rus.

Por interpretimi më i dukshëm është se Xi donte të tregonte mbështetjen e tij për bashkëbiseduesin, gjë që ishte pikërisht ajo që i kërkoi Putini, kur e bindi pas javësh të tëra të vinte në Moskë.

Dhe fakti që presidenti kinez ka shkelur në Kremlin – për më tepër për një vizitë zyrtare me të gjitha nderet, duke filluar nga darka me menu peshku dhe verëra nga pasuria e Putinit në Detin e Zi e deri te posterat përshëndetës të vendosur përgjatë kalimit të marshimit të tij – vetëm dy ditë pasi Gjykata e Hagës lëshoi ​​një urdhër-arresti kundër presidentit rus, është qartësisht një sinjal, nëse jo i miratimit të parezervë, të paktën i atij “neutraliteti pro-rus” për të cilin flasin disa komentues.

Megjithatë, kjo nuk është mbështetje pa rezervë, dhe kjo është gjithashtu diçka që Pu dhe Xi – emër i shpikur duke “kinezuar” emrin e presidentit rus nga Kommersant, zhduket nga faqja e internetit së gazetës pas disa orësh, shenjë e qartë se aludimi për statusin mbi nënshtrimin e Rusisë ndaj Kinës u vu re menjëherë – e bëjnë të qartë menjëherë, në pak sekondat e batutave të mirëseardhjes para kamerave.

Dje në mëngjes, gazeta zyrtare Rossiyskaya Gazeta doli me një artikull të Xi Jinping mbi nevojën për të zgjidhur konfliktet “në mënyrë të arsyeshme, në një sistem që merr parasysh të gjitha nevojat e sigurisë në mënyrë të barabartë”, ndërsa editoriali i Putinit për Renmin Ribao këmbëngul mbi të gjitha te gabimet e ukrainasve dhe amerikanëve, duke argumentuar se Rusia do të donte negociata.

Pozicione që nuk janë saktësisht të përafruara dhe në fakt presidenti rus deklaron se ka “marrë dijeni” për planin e paqes të formuluar nga Pekini dhe se dëshiron ta diskutojë në bisedimet e vazhdueshme që do të ketë me Xi.

Me fjalë të tjera, propozimet ndonëse shumë të paqarta kineze u konsideruan shumë të buta dhe pyetja është të kuptojmë se cilat leva mund të përdorë Putini për ta shtyrë Kinën të jetë më hapur në mbështetje me të.

Në 72 orët që shoku Xi do të qëndrojë në tokën ruse, ai do të gjendet në një situatë mjaft delikate.

Duke gjykuar nga komentet e komentatorëve të Moskës pranë regjimit, pritshmëritë janë të mëdha, në fakt një pranim ky i rolit vendimtar të Kinës (dhe për rrjedhojë e një roli vartës të Rusisë).

Mbijetesa e ekonomisë ruse varet nga Pekini i cili tani së bashku me Indinë, është blerësi kryesor i hidrokarbureve ruse dhe gjithashtu i vetmi furnizues kryesor i mundshëm i teknologjive të rëndësishme dhe armëve.

Problemi është se sa varësi do të jetë i gatshëm të ofrojë Putin në këmbim të shpëtimit dhe sa do të dëshirojë Xi të hyjë në konfrontim me Perëndimin për pretendimet perandorake ruse.

Është e qartë se solidariteti iu ofrua Ukrainës (mbi të gjitha nga Uashingtoni) duke pasur parasysh gjithashtu Tajvanin, ashtu siç ka shumë të ngjarë që në rast të fitores së Putinit, Xi do të ishte më i vendosur krah tij në kërkesën për të ndarë botën në një “Jaltë të re”.

Por sot Putin është një humbës, ai është në telashe dhe statusi i tij i ri si një kriminel ndërkombëtar është gjithashtu diçka që Pekini dhe kryeqytetet e tjera “në zhvillim” mund të vendosin të mos e pranojnë, por nuk mund ta injorojnë.

Nëse Xi vendos të marrë Putinin nën krahun e tij, kjo do të jetë sepse ai është një vasal, jo një aleat.

Siç shkruan politologu disident rus Maksim Trudolyubov, “Pozicioni i Putinit përballë Xi po bëhet gjithnjë e më i ngjashëm me pozicionin e Lukashenkos kundrejt vetë Putinit”.

Mbetet për t’u parë se sa do të dëshirojë të bëjë Putini rolin e Lukashenkos me Xi-në dhe sa do të jetë në gjendje të ruajë autonominë që presidenti bjellorus ka qenë në gjendje të bëjë prej vitesh deri tashmë, duke vazhduar të shmangë dorëzimin e vendit të tij Moskës.

Mbetet gjithashtu për t’u kuptuar se sa thelbësor është Putini për Pekinin, pavarësisht se fraza e Xi për zgjedhjen që populli rus duhet të bëjë në vitin 2024 mund të interpretohet si garanci.

Regjimi ideologjik që ka ndërtuar Putini është fuqimisht nacionalist dhe lideri kinez ndoshta i përket brezit të fundit të nomenklaturës së Pekinit që ende kujton poshtërimin e shkaktuar nga Stalini që e konsideronte Maon një “vëlla më të vogël” dhe ndërprerjen tridhjetëvjeçare me shokët e Moskës.

Një shembje e regjimit të Putinit, sipas vizionit të Kinës, mund t’i japë shumë përparësi Perëndimit dhe mbi të gjitha SHBA-ve.

Por mund të paraqesë gjithashtu mundësi të mëdha për Kinën aq sa gjysma e kontinentit Euroaziatik.