Bota

Nga shqetёsimet klimatike, te krimi: Anёt e errёta tё Bitcoin-it


Procesorët që "minojnë" Bitcoin (Akos Stiller/Bloomberg)

Bitcoin ka shijuar një rritje tё fuqishme që nga vjeshta e kaluar. Megjithatё, kjo ka kthyer vëmendjen te shqetësimet mjedisore, sociale dhe qeverisëse përreth kriptomonedhës më të popullarizuar në botë.

Pavarёsisht rёnies sё vogёl në javën e fundit, rekordi i saj prej 60 mijё dollarёsh qё nga viti i kaluar ka ringjallur shqetёsimet lidhur me tarifёn qё Bitcoin po vendos mbi njerёzit dhe planetin.

Në Shtetet e Bashkuara, administrata e presidentit Joe Biden ka shprehur shqetësime mbi rolin e Bitcoin-it në pastrimin e parave, spekulimeve financiare dhe ndikimin e tij nё mjedis.

Në Kinë, ku krijohen më shumë se gjysma e Bitcoin-s të reja, sasitë e mëdha të energjisë së nevojshme janë në kundërshtim me qëllimet klimatike të Pekinit, çka shkaktoi reagimin e autoriteteve.

Ndryshe nga monedha të tilla, si dollari amerikan, euro apo jen, Bitcoin nuk kontrollohet nga një qeveri ose bankë qendrore. As nuk kërkon një ndërmjetës për të verifikuar transaksionet.

Në vend të një banke, transaksionet e bëra me Bitcoin-s verifikohen nga një rrjet global, i decentralizuar i kompjuterëve, që verifikojnё blloqet e transaksioneve. Ato e shtojnë Bitcoin nё njё regjistër publik, qё ofron sigurinё, transparencёn dhe decentralizimin. Fituesi shpërblehet me Bitcoin-s të reja.

Pajisjet e minierave përbëhen nga kompjuterë shumë të fuqishëm, ndonjëherë mijëra prej tyre, që punojnë njëherësh, për zgjidhjen e problemeve komplekse të matematikës. Proces qё kërkon shumë energji.

Mbështetësit argumentojnë se kriptomonedha po i nёnshtrohet një standardi të padrejtë.

Ata thonë se sistemet financiare që ofrojnё monedha fiat konsumojnë shumë më shumë energji sesa Bitcoin.

Kina merr masa tё forta

Disa qeveri kanë ndërmarrë veprime pёr ta frenuar Bitcoin.

Si pjesë e Marrëveshjes së Parisit tё 2015-s për ndalimin e ngrohjes globale, Kina synon të bëhet neutrale e karbonit deri në vitin 2060. Po ashtu, të arrijë kulmin e emetimeve deri në vitin 2030 – objektiva që po grinden gjithnjë e më shumë ndaj Bitcoin.

Kina përmban rreth 65% të minierave globale të Bitcoin, sipas Qendrës së Kembrixhit për Financa Alternative.

Rajoni i Mongolisë së Brendshme – me energjinë e saj të lirë – përbën më shumë se 8% të prodhimit të Bitcoin. Krahasuar me SHBA-nё, qё në tërësi prodhon dhe përpunon afërsisht vetëm 7% të prodhimit global tё Bitcoin.

Në fillim të këtij muaji, qeveria rajonale e Mongolisë së Brendshme njoftoi planet për të ndaluar të gjitha minierat e reja të kriptomonedhës.

Megjithatё, zona masive autonome ngjitur me kombin e Mongolisë nuk arriti objektivat e emetimeve të qeverisë qendrore në vitin 2019. Thuhet se ka shtyrë minatorët të zhvendosin fermat diku tjetër në Kinë, ku shpesh mbizotëron hidrocentrali miqësor me klimën.

Ndërkohë, minatorët kinezë të Bitcoin-it kanë kërkuar kosto më të ulët të energjisë dhe ngarkesa rregullatore, duke lëvizur edhe më larg në vende, si Rusia, Kazakistani, Malajzia dhe Irani -vendet më të mëdha të minierave të Bitcoin-it pas Kinës dhe SHBA-së.

Aktivitet i padëshirueshëm

Megjithëse qëndrimi zyrtar i Pekinit ndaj dominimit Bitcoin është disi ambivalent, në vitet e fundit ai ka ndërprerё ofertat fillestare të monedhave për kriptovalutat dhe shkëmbimet që tregtojnë në to.

Një aktivitet, që zyrtarët po përpiqen të frenojnë, është ikja e kapitalit. Kina ka kontrolle të rrepta kapitali, por largimi i parregulluar i kapitalit nga Kina përmes aktiveve digjitale arriti në 17.5 miliardë dollarë vitin e kaluar, sipas firmës së sigurisë blockchain PeckShield.

Stephen Diehl, inxhinier i softuerëve me bazë në Mbretërinë e Bashkuar që hulumton Bitcoin, për Al Jazeera tha se njerëzit në Kinë – pavarësisht nëse merren me pastrim të parave të fituara në mënyrë të paligjshme ose që thjesht kërkojnë të shmangin kufirin e 80,000 renminbi (12,258 $) në daljet e valutave – kapërcejë kufizimet duke konvertuar kriptovalutat në paund të Mbretërisë së Bashkuar ose jen japonez, tё cilat, më pas, mund t’i marrin lirisht jashtë vendit.

“Pekini ka deklaruar shumë nga këto si veprimtari të padëshirueshme”, tha Diehl, që kombinon rregullat kundër pastrimit të parave me kufizime të përgjithshme financiare.

Shqetësime të tjera të ESG

Pothuajse 36% e minierave të Bitcoin është bërë në rajonin e Kinës Xinjiang të Kinës, sipas Qendrës së Kembrixhit për Financa Alternative.

Xinjiang është vendi ku Kombet e Bashkuara dhe grupet e tjera të të drejtave thonë se më shumë se një milion myslimanë Uighur të pakicës janë mbajtur në kampe internimi. Shtetet e Bashkuara dhe qeveritë e tjera e kanë etiketuar një gjenocid trajtimin e Kinës ndaj Ujgurëve – akuzë që Pekini e mohon, me pretendimin se kampet e internimit janë qendra të trajnimit profesional për të luftuar “ekstremizmin”.

Tim Swanson, kreu i inteligjencës së tregut për Clearmatics, një firmë që harton protokolle për financat e decentralizuara, tregon për aspekt tjetër negativ: sasinë e karbonit të prodhuar nga operacionet e kripto-minierave të Kinës krahasuar me sasinë e rritjes ekonomike që ato gjenerojnë.

“Minatorët e monedhave në thelb kanë shtuar konsumin e energjisë elektrike të një krahine, pa shtuar prodhimin e vlerave të një krahine”, tha Swanson për Al Jazeera.

Ai nuk sheh përfitime për Kinën ose vendet e tjera për të stimuluar çdolloj shfrytëzimi të provës së punës.

Me një kapitalizim tregu në veri prej 200 miliardë dollarë, Ethereum është kriptovaluta e dytë më e madhe. Nano, një kriptovalutë shumë më e vogël me një kapak tregu prej afërsisht 660 milionё dollarë, tashmë përdor PoS dhe mbështetet në një algoritëm me emrin Votimi Përfaqësues i Hapur.

Mbështetësit e Nanos argumentojnë se është më mirë për mjedisin dhe më e shëndoshë etikisht se Bitcoin. Shumë nga investitorët e Nanos fillimisht blenë Bitcoin, por u çaktivizuan nga përdorimi i lartë i energjisë, problemet e ndotjes dhe mungesa e moralit në Kinë dhe vendet e tjera jo demokratike.

“Centralizimi në çdo rajon gjeografik ose politik është një shqetësim”, tha Colin LeMahieu, themeluesi i Nano, për Al Jazeera. “Që një monedhë të jetë me të vërtetë globale, asnjë rajon i veçantë nuk duhet të ketë kontroll mbi të”.

Një termocentral me djegie të qymyrit i Bitcoin në qytetin Baotou, në rajonin autonom të mongolisë së brendshme të Kinës (David Gray/Reuters)
Nano shpreson të zëvendësojë Bitcoin si një kriptomonedhë më të qëndrueshme përmes legjislacionit, rregulloreve dhe avokimit të klimës

Srikar Srinivasula është një ndërmarrës entuziast i parave të decentralizuara në Vijayawada, Indi.

“Sigurisht që # Bitcoin është mbresëlënës, Bitcoin është një revolucion i çuditshëm, askush nuk e argumenton mbi këtë. Megjithatё, ka të meta që duhen adresuar dhe duket se nuk mund t’i zgjidhë çështjet e saj. $ NANO e zgjidh atë, kështu që më pëlqen më shumë kjo formë e re e # Bitcoin”, shkroi ai në Twitter në fillim të këtij muaji.

Kina, nga ana e saj, dëshiron të përqendrohet në hapjen e monedhës së saj digjitale, e cila do t’i jepte Pekinit më shumë kontroll mbi transaksionet financiare, taksimin fiskal dhe mospajtimin politik. Ndërkohë, SHBA-ja nuk është askund afër lëshimit të monedhës së saj digjitale fiat, por është e etur të ndalojë kripton të bëhet një strehë për pastruesit e parave.

Procesorёt e kripto-minierave konsumojnë sasi të mëdha energjie (Andrey Rudakov / Bloomberg)

 

Ky artikull është përshtatur për Al Jazeera nga Albanian Post

 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore