Ndërhyrja serbe në punët e brendshme, shkaktari i tensioneve në Ballkan

Ndërhyrja e Serbisë në punët e brendshme të Kosovës dhe Bosnje e Hercegovinës (BeH) dhe jo vetëm, ka rritur tensionet në rajonin e Ballkanit.

Tensionet së fundi janë shtuar sidomos në relacionet Kosovë-Serbi, BeH-Serbi, Mali i Zi-Serbi dhe Serbi-Kroaci.

Gjatë forumit “Ballkani 2030 Sfidat për Paqe, Siguri dhe Stabilitet në Ballkan”, në një intervistë për mediumin serb Beta, Drejtori i Institutit të Studimeve Politike në Tiranë, Mentor Beça, ka thënë se në pamje të parë dukej se kishte një rritje të tensioneve mes Kosovës dhe Serbisë pas takimeve për dialog.

Kjo si pasojë e dialogut të stërzgjatur e pa ndonjë rezultat konkret, ku edhe ato pak marrëveshje që ishin arritur nga palët, ato i shihnin me dyshime duke refuzuar shpeshherë që të zbatohen nga shtetet në fjalë.

“Ka pasur një përkeqësim të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, sidomos pas ardhjes në pushtet të Albin Kurtit në Kosovë, por edhe një shtrëngim, gjegjësisht atë që ne e quajmë rritje të ndërhyrjeve të Serbisë në punët e brendshme të rajonit, veçanërisht në Kosovë dhe Bosnje e Hercegovinë në rastin e Republika Srpska”, tha Beça.

Vende të ndryshme të rajonit të Ballkanit shohin përpjekje të ndryshme nga shteti serb për të ndërhyrë në punët e tyre të brendshme.

“Bosnja dhe Hercegovina nga perspektiva e kërcënimit të integritetit territorial në rastin e Republikës Srpska, ndërsa Kosova e sheh veten të kërcënuar për territorin, integritetin, veçanërisht në komunat me shumicë serbe”.

“Përdorimi i komunave me shumicë serbe nga ana e Serbisë është një përpjekje për të kontrolluar lëvizjet e brendshme në Kosovë dhe ky është një nga drejtimet e politikës së jashtme të Serbisë, e cila paraqitet veçanërisht në Kosovë dhe Bosnjë e Hercegovinë”, ka thënë Beça.

Serbia paradoksale përballë “Ballkanit të Hapur”

Serbia është kontradiktore sa i përket raporteve mes vendeve të Ballkanit.

Nga njëra anë ajo synon të pengojë, veçanërisht Kosovën, nga ana tjetër bënë ftesë për pjesëmarrje në iniciativën “Ballkani i Hapur”.

Politika e jashtme e Serbisë ka disa drejtime, e një prej tyre është ai që quhet regjimi liberal ndërkombëtar, sipas të cilit Serbia është e përkushtuar për paqen dhe bashkëpunimin rajonal dhe që përfshin “Ballkanin e Hapur”.

“Në të njëjtën kohë, Serbia po luan skenarë të tjerë të bazuar në politikë reale, për të rritur fuqinë e saj ushtarake, për të blerë armë nga Rusia, për të forcuar aleancën me Rusinë, Kinën dhe faktorë të tjerë në rritje për ta përdorur atë si instrument presioni dhe shantazhi ose në rastin më të mirë, si instrument për të negociuar interesat reale që kanë”, ka thënë Beça.

Ai vlerësoi se maksimizimi i interesave të Serbisë, si në rastin e “botës serbe”, që shpesh artikulohet nga ministri i Brendshëm Aleksandar Vulin, synon “të artikulojë maksimumin për të marrë atë që mund të merret në negociata, veçanërisht me faktor ndërkombëtar”.

“Nuk është realisht një politikë që fokusohet në vendet e rajonit, por një politikë që fokusohet në faktorët e jashtëm që përfshihen në politikën rajonale në Ballkan”, tha Beça.

Andaj, “Ballkani i Hapur” është një çështje shumë komplekse, sepse nëse nuk merren parasysh vendet e tjera që nuk kanë treguar entuziazëm për të qenë pjesë e asaj nisme, “atëherë ajo iniciativë është e destinuar të dështojë”.

“Pra, iniciativat që nuk janë pjesë e shumicës së vendeve të Ballkanit për të cilat është zyrtarizuar një iniciativë e tillë nuk mund të kenë sukses. Në thelb është një paradoks tjetër”.

“Serbia ka bërë gjithçka që është e mundur për ta penguar Kosovën të integrohet si në iniciativat rajonale ashtu edhe në ato ndërkombëtare.” në të cilin Serbia është shumë e lumtur që ka Kosovën në të është ‘Ballkani i Hapur’. Ka një paradoks. Cili është interesi i Serbisë që Kosova të jetë pjesë e kësaj iniciative?”, ka pyetur Beça.

Ai vuri në dukje se as në Shqipëri dhe as në Kosovë “nuk ka analizë thelbësore të avantazheve apo disavantazheve të nismës” rajonale.

“Ka shumë pyetje të cilave u mungojnë përgjigjet e duhura dhe çfarë do të thotë të insistohet në këtë iniciativë dhe në të njëjtën kohë të armatosemi gjithnjë e më shumë, gjë që po bën Serbia”, ka përfunduar Beça.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.