“Muzika, po aq infektive sa një virus”

Matematikanët kanë zbuluar se muzika mund të jetë po infektuese sa edhe virusi.

Kjo, sipas një studimi të fundit të Universitetit McMaster në Ontario, Kanada. Grupi studimor shpjegon se elektronika është zhanri më infektiv nga të gjitha.

Sipas Dora Rosati, autore kryesore e studimit, e diplomuar në matematikë dhe statistika, modeli i shkarkimeve të muzikës pas publikimit të tyre, duket se ngjan shumë me kthesat epidemike për sëmundjet infektive.

Pjesë e studimit të tyre ishin një bazë të dhënash, prej pothuajse 1.4 miliardë shkarkimesh të këngëve individuale nga shërbimi i transmetimit të muzikës MixRadio, që tani është i ndërprerë.

Ata u përqendruan te 1 mijë këngët më të mira të shkarkuara në Mbretërinë e Bashkuar midis viteve 2007 dhe 2014.

Nga ana tjetër, matën sesa mirë një model standard i sëmundjes epidemike, i quajtur modeli SIR, përshtatet me trendet në shkarkimet e këngëve me kalimin e kohës.

Hulumtimi, i botuar në “Proceedings of the Royal Society A: Mathematical and Physical Sciences”, zbuloi se modeli u krye po aq mirë kur përshkruante tendencat e shkarkimit të këngëve, ashtu siç bëri kur përshkruante përhapjen e një sëmundjeje në popullatë.

Më tej, Rosati tha se: “Kjo nënkupton që shumë procese shoqërore, që nxisin përhapjen e sëmundjeve, ose analoge të atyre proceseve, gjithashtu mund të jenë shtytës të përhapjes së këngëve. Më konkretisht, ai mbështet idenë se muzika dhe sëmundjet infektive varen nga lidhjet shoqërore për t’u përhapur në popullata”.

Kështu, sipas studiuesve, ka një ngjashmëri me momentin kur bie në kontakt me me dikë që është i prekur nga një sëmundje dhe me këngët.

“Dallimi”, thotë ajo, “është se, për këngët nuk duhet domosdoshmërish të jesh në kontakt fizik – mund të jetë që shoku im ta ketë përdorur këtë këngë të re interesante në historinë e tyre në Instagram, kështu që tani do të shkoj ta gjej”.

“Muzika mund të përhapet në shumë mënyra”

Thomas Rawson, doktor i sëmundjeve në Imperial College London, tha se, “është diçka që ka kuptim, pasi fjala e gojës është ashtu si sëmundja, do të vazhdojë përmes njerëzve të tjerë”.

Ekipi i Rosati-t gjithashtu llogariti numrin bazë të riprodhimit (R0) – një vlerësim i aftësisë së përhapjes së një sëmundjeje, duke supozuar se popullata ka zero imunitet përmes infeksionit ose vaksinimit – për zhanre të ndryshme muzikore.

Edhe pse kjo ndryshonte ndjeshëm brenda zhanreve, ata zbuluan se vallëzimi dhe metali kishin rezultatet mesatare më të ulëta R0 në 2.8 dhe 3.7.

Muzika pop transmetohej më lehtë, por u tejkalua shumë nga zhanre të tilla, si rock dhe hip-hop, ndërsa elektronika – një formë e muzikës elektronike e destinuar për të dëgjuar, në vend që të vallëzonte – kishte R0 më të lartë, në 3 mijë e 430.

Kjo e bën atë afërsisht 190 herë më të transmetueshme se fruthi, e cila ka një R0 prej rreth 18.

Kjo nuk do të thotë domosdoshmërish që shkarkohen më shumë këngë elektronike: përkundrazi rezulton në përhapje më të shpejtë përmes popullatës së ndjeshme të fansave.

“Sëmundjet janë të kufizuara në mënyrën se si mund të përhapen, duke kërkuar ndërveprim fizik”, tha Rawson.

“Arsyeja pse ne mund të shohim disa R0 vërtet të larta për këngë është se ju thjesht mund të bëni një postim në rrjete sociale dhe tashmë keni infektuar njëqind njerëz. Ju mund të përhapni një sëmundje të këngës shumë më shpejt sesa mund të jeni një sëmundje infektive.

“Ndoshta ka shumë njerëz që tashmë mund të jenë imunë ndaj një zhanri si elektronika, për shkak të shijeve të tyre ekzistuese”, tha Rawson.

Rosati tha: “Ndoshta ajo që po na thonë ata numra, është se adhuruesit e elektronikës priren të jenë më të apasionuar pas këngëve të tyre të preferuara… Ose ndoshta rrjeti social i tifozëve të elektronikës është më i lidhur”.

Ose mund të jetë që pop, duke qenë një zhanër më i zakonshëm, përhapet kryesisht përmes mjeteve më pasive, siç është radio, shtoi ajo.

Normat e transmetimit gjithashtu mund të ndryshojnë me kalimin e kohës. “Për gjëra të tilla, si pop dhe rock, mendoj se radio do t’i kishte shërbyer shumë mirë kur kjo ishte metoda kryesore e transmetimit”, tha Rosati.

“Ndryshimet më të mëdha ka gjasa të jenë në këto zhanre më të ngrohta që, jo domosdoshmërish, do të kishin marrë shfaqjen në radio, ose ku artistët nuk ishin aq të mëdhenj. Mendoj se ata kanë një shans shumë më të mirë për t’u përhapur në situatën tonë aktuale të platformave të transmetimit dhe mediave sociale”.

Nëse popullariteti i këngës vërtet nxitet nga të njëjtat procese ngjitëse si sëmundjet, mund të hapë mënyra të reja për të parashikuar sesi lëshimet e reja të muzikës mund të ngrihen dhe të rritë përhapjen e tyre.

“Në të njëjtën mënyrë si ne tani mund të përdorim modele matematikore të përhapjes së sëmundjes për të mësuar gjëra të tilla, si koha mesatare e infektimit të një individi, madhësia përfundimtare e një epidemie, ose sa kohë do të zgjasë një epidemi”.

Kështu do të mund të jemi në gjendje t’i përdorim të njëjtat modele për të mësuar gjëra të tilla, “si sa kohë mesatarisht një individ do të dëgjojë një këngë, sa njerëz në total do ta shkarkojnë atë, ose sa kohë një këngë mund të jetë e njohur”, tha Rosati.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.