Lajme

Miliona makina ‘jashtëzakonisht’ ndotëse ende në rrugët e Evropës


13 milionë makina me naftë që prodhojnë nivele ekstreme të ndotjes toksike të ajrit janë ende në rrugët në Evropë dhe në Mbretërinë e Bashkuar.

Kështu rezulton sipas një raporti, shtatë vjet pasi shpërtheu për herë të parë skandali Dieselgate.

Grupi kërkimor jofitimprurës, Këshilli Ndërkombëtar për Transportin e Pastër (ICCT), zbuloi në vitin 2015 se shumë makina me naftë ishin shumë ndotëse, duke emetuar shumë më shumë okside të azotit në rrugë sesa në testimet zyrtare.

Skandali çoi në një test më rigoroz në BE në vitin 2019.

Megjithatë, bazuar në provat e gjera të testimit, ICCT tani ka zbuluar se rreth 13 milionë automjete me naftë shumë ndotëse të shitura nga viti 2009 deri në vitin 2019 mbeten në rrugë.

6 milionë të tjerë kanë nivele të dyshimta të emetimeve, sipas ICCT. Makinat përfshijnë 200 modele të ndryshme të prodhuara nga të gjithë prodhuesit kryesorë.

ICCT ka thënë se modelet më të shitura nga 2009-2019 në BE dhe MB me emetime ekstreme janë versionet Euro 5 të VW Passat dhe Tiguan, Renault Clio, Ford Focus dhe Nissan Qashqai.

Të dhënat e analizuara të testit përfshinin testime zyrtare të qeverisë, matje të pavarura duke përdorur pajisje të bashkangjitura në shkarkimet e gazit dhe matjet në anë të rrugës të emetimeve në botën reale të automjeteve ndërsa shoferët kalonin pranë.

Ky i fundit, i përbërë nga 700 mijë matje në pesë vende evropiane, tregoi se rreth 75 për qind e llojeve të motorëve me naftë tejkalojnë pragun ekstrem.

BE-ja ka vendosur kufij gjithnjë e më të rreptë për emetimet e shkarkimeve gjatë tre dekadave të fundit, me prodhuesit që i plotësojnë këto duke shtuar teknologji të reja në të gjitha automjetet.

ICCT pretendon se është thuajse e sigurt se makinat me emetime ekstreme po përdornin një pjesë softuerike që ndryshon ose çaktivizon teknologjitë e emetimeve të automjetit në kushte të caktuara.

Vendimet e gjykatës së drejtësisë së BE-së (CJEU) që nga viti 2020 kanë sqaruar se çfarë përbën një pajisje të paligjshme të humbjes dhe të dhënat e testimit, plus dokumentet e dorëzuara nga disa prodhues te qeveritë, sugjerojnë që shumë modele i kanë ende këto.

Organizata bamirëse e ligjit për mjedisin, ClientEarth dhe grupe të tjera kanë përdorur provat e reja të ICCT për të dërguar ankesa ligjore në qeveritë e Mbretërisë së Bashkuar, franceze dhe gjermane, duke thënë se ata nuk kanë arritur të trajtojnë një “epidemi” të dukshme të pajisjeve të tilla siç i kërkon ligji.

Si ICCT ashtu edhe ClientEarth kanë thënë se përqindja e automjeteve shumë ndotëse që janë tërhequr është e vogël dhe se nuk ka transparencë nëse riparimet janë efektive.

Sipas Agjencisë Evropiane të Mjedisit, ndotja e ajrit vazhdon të jetë rreziku më i madh për shëndetin mjedisor në Evropë.

Emetimet e dioksidit të azotit, të prodhuara kryesisht nga automjetet me naftë, janë vlerësuar të rezultojnë në 64 mijë vdekje të hershme çdo vit.

Raporti përdor kufijtë që krahasojnë emetimet e botës reale me rezultatet e testeve zyrtare për të përcaktuar nivelet ekstreme dhe të dyshimta të emetimeve.

Këto kryesisht përputhen me ato të përdorura nga Qendra e Përbashkët Kërkimore e BE-së.

Studiuesit kanë thënë se vlerësimet e 13 milionë makinave me emetime ekstreme dhe 6 milionë me emisione të dyshimta janë konservatore, pasi ato bazohen në të dhënat zyrtare të testimit të qeverisë.

Të dhëna të tjera treguan se kishte modele të tjera shumë ndotëse që nuk përfshiheshin në testet e qeverisë.

Ligji i Mbretërisë së Bashkuar dhe i BE-së mandaton që qeveritë duhet të hetojnë rastet e pajisjeve të mundshme të dëmtimit dhe të kërkojnë nga prodhuesit të ndërmarrin veprime korrigjuese nëse gjendet një pajisje e ndaluar e prishjes.

Në shumë raste, prodhuesit e makinave në Evropë nuk janë ndëshkuar apo mbajtur në përgjegjësi për të ofruar zgjidhje efektive, sipas ClientEarth.

Në vend të kësaj, konsumatorët individualë janë lënë të kërkojnë kompensim financiar përmes padive në grup.

Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore