Ku është qyteti i humbur Atlantida dhe a ka ekzistuar ndonjëherë?

Qyteti i humbur i Atlantidës në të vërtet është një trillim. Por, megjithatë kjo nuk i ka ndaluar njerëzit që ta kërkojnë atë për shekuj me radhë.

Atlantida, ishte një ishull legjendar, i cili u fundos nën valët e detit, në të kaluarën e largët, duke rrëzuar me vete një qytetërim të avancuar.

A është e mundur që njerëzit do ta gjejnë ndonjëherë? Ose më e rëndësishmja a ka ekzistuar ndonjëherë?

Përgjigja e shkurtër për të dyja, është  jo. Të gjitha dëshmitë në dispozicion tregojnë se filozofi Platoni, diku rreth vitit 360 p.e.s., shpiku kombin ishullor në mënyrë që të ilustrojë një pikë në lidhje me rreziqet e imperializmit agresiv.

Sipas tregimit të Platonit, Atlantida nuk ishte një utopi. Përkundrazi, ishte pjesë e një versioni të idealizuar të Athinës nga shumë kohë para Platonit.

Kjo Athinë e lashtë “ishte shumë e ngjashme me nocionin e Platonit për gjendjen ideale”, thotë Jyl Gentzler, një profesor i filozofisë në Kolegjin Amherst.

Platoni parashtroi detajet se si do të dukej një shtet i tillë në veprën e tij të famshme, Republika.

Sipas Gentzler, ajo duhet të jetë e vogël dhe e virtytshme, dhe të refuzojë shfaqjen. Banorët e Atlantidës, nga ana tjetër, përfundimisht “u mbushën me një epsh të padrejtë për zotërime dhe fuqi”, sipas përshkrimit të Platonit.

Krijimi i Atlantidës

Në tekstet e Platonit, Atlantida ishte “më e madhe se Libia dhe Azia e kombinuar”, (e cila, në kohën e Platonit, do t’i referohej Afrikës veriore të sotme dhe mbi gjysmës së Turqisë). Ajo ishte e vendosur në Oqeanin Atlantik, diku jashtë nga Ngushtica e Gjibraltarit.

Është një tokë mjaft e madhe që, nëse do të ekzistonte vërtet diku nën ujë në Atlantik, me siguri do të shfaqet në hartat e sonarit të dyshemesë së oqeanit.

Si arriti që Atlantida të përfaqësonte një civilizim utopik të humbur?

Për këtë, ju mund të fajësoni (ose falënderoni) Ignatius Donnelly. Në vitin 1882, ish-kongresmeni amerikan botoi Atlantis: Bota Antediluviane. Libri parashtroi 13 hipoteza, të përqendruara në idenë se Atlantida kishte ekzistuar vërtet dhe në të vërtetë përfaqësonte një vend “ku njerëzimi i hershëm jetonte për shekuj në paqe dhe lumturi”.

Sipas Donnelly, Atlantida ishte burimi origjinal i shumë qytetërimeve të lashta në të gjithë botën. Nëse ndiqni të dhënat në shkrimet e Platonit, Donnelly besonte, Atlantida mund të gjendej. “Do të ishte e vështirë të mbivlerësohej ndikimi që ky kapitull hyrës në librin e Donnelly pati në Atlantologjinë e ardhshme”, shkroi Mark Adams në librin e tij të vitit 2015, “Meet Me in Atlantis”: Nëpër tre kontinente në kërkim të qytetit legjendar të mbytur.

“Ai dha këtë lloj modeli që njerëzit mund të fillojnë të ndjekin në dekadat e ardhshme”, thotë Adams.

Donnelly u frymëzua, nga një zbulimi i jashtëzakonshëm në fillim të viteve 1870. Një arkeolog amator kishte përdorur Iliadën e Homerit për të zbuluar qytetin legjendar të Trojës. Nëse Troja, e menduar prej kohësh si trillim, ishte e vërtetë, pse të mos ishte edhe Atlantida?

Kërkuesit e Atlantidës

Në vitet që Kolombi solli lajmet për Botën e Re në Evropë, shumë pretenduan se Amerika ishte Atlantida e fabuluar.

Por kërkimi me të vërtetë mori fund në shekujt 20 dhe 21. Disa kërkues kanë vënë në dukje një shpërthim vullkanik që shkatërroi pjesë të ishullit të Santorinit rreth vitit 1600 p.e.s., duke fshirë vendbanimet minoane.

Dhe në vitin 2018, një ekip njoftoi, me shumë bujë, se ata kishin gjetur “dëshmi konkrete se Atlantida ekzistonte”. Provat kryesore përfshinin një sërë qarqesh në një park kombëtar në Spanjë. Ata dolën të ishin pellgje eksperimentale të krijuara në vitet 2004 dhe 2005, për një studim që përfshin zooplankton.

Kenneth Feder, një profesor emeritus i antropologjisë në Universitetin Qendror të Connecticut State, është marrë me pretendimet e Atlantidës për pjesën më të madhe të karrierës së tij profesionale.

Dhe ndërsa nuk ka asnjë dëshmi se Atlantida siç përshkruhet nga Platoni ka ekzistuar në të vërtetë, thotë Feder, njerëzit që fiksohen nga ajo histori ndonjëherë mund të tërhiqen në arkeologji të vërtetë.

Arkeologët me të vërtetë dinë shumë për vende të tjera të mitologjizuara si Stonehenge, piramidat egjiptiane ose qytetet e ndërtuara nga Aztekët, thotë ai.

“Por nëse ajo me të cilën ne kemi ngecur është që njerëzit të shohin dokumentarë për Atlantidën ose alienët e lashtë, dhe kjo është ajo që i bën ata kuriozë, atëherë ne duhet të jemi në gjendje të vrapojmë me këtë”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.