Autoritetet kineze bënë një thirrje të re për një armëpushim dhe bisedime paqeje për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
Kjo, duke kërkuar të paraqitet si një ndërmjetës neutral në një konflikt njëvjeçar gjatë të cilit Pekini ka luftuar për të ruajtur partneritetin e tij të ngushtë me Moskën duke tentuar të mos ndezë më tej tensionet me Perëndimin.
Lajmi u bë i ditur nga gazeta “Wall Street Journal”.
Në një dokument prej 12 pikash të zbuluar të premten në mëngjes në Pekin, Ministria e Jashtme e Kinës përvijoi atë që e quajti “Pozicioni i Kinës për zgjidhjen politike të krizës së Ukrainës”, duke përdorur etiketën e saj të preferuar për luftën që Rusia filloi një vit më parë.
Gazeta përmblodhi një sërë qëndrimesh publike që udhëheqësi kinez Xi Jinping dhe zyrtarë të tjerë kanë marrë prej kohësh për luftën në Ukrainë.
Megjithëse ishte i shkurtër në detaje, dukej se i ofronte një paralajmërim të fshehtë Moskës që të mos përshkallëzonte konfliktin me armë bërthamore.
Pekini përsëriti thirrjet e tij për “braktisjen e mentalitetit të Luftës së Ftohtë” dhe “ndalimin e sanksioneve të njëanshme”, gjuhë që zyrtarët kinezë e kanë përdorur në mënyrë rutinore për të kritikuar SHBA-të dhe fuqitë e tjera perëndimore për përgjigjen e tyre ndaj pushtimit të Rusisë.
Kjo, duke përfshirë furnizimin me armë në Ukrainë dhe përdorimi i mjeteve të gjera ekonomike për t’i bërë presion Moskës.
Gazeta nuk përmendi në mënyrë eksplicite SHBA-të ose Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO), por Kina u duk se kritikoi aleancën për ndjekjen e “sigurisë së dikujt në çmimin e sigurisë së të tjerëve” – një argument që e ka përdorur në mbështetje të dukshme për arsyetimin e Rusisë mbi luftën.
Kina nuk bëri thirrje për një fund të menjëhershëm të armiqësive, dhe në vend të kësaj inkurajoi dialogun “në mënyrë që gradualisht të deskalohet situata dhe në fund të arrihet një armëpushim gjithëpërfshirës”.
Dokumenti nuk parashtronte një plan kohor për bisedime ose ofertë për të pritur negociatat.
Pekini gjithashtu nuk bëri një propozim në lidhje me territorin – një çështje thelbësore për planin e paqes të Kievit, i cili i bën thirrje Rusisë të tërheqë të gjitha trupat nga Ukraina.
Ky është plani i paqes i paraqitur nga qeveria kineze pikërisht një vit pas sulmit rus në Ukrainë:
1) Respektoni sovranitetin e të gjitha vendeve. E drejta ndërkombëtare e njohur botërisht, duke përfshirë qëllimet dhe parimet e Kartës së Kombeve të Bashkuara, duhet të respektohet rreptësisht. Sovraniteti, pavarësia dhe integriteti territorial i të gjitha vendeve duhet të ruhen në mënyrë efektive. Të gjitha vendet, të mëdha apo të vogla, të forta apo të dobëta, të pasura apo të varfra, janë anëtarë të barabartë të bashkësisë ndërkombëtare. Të gjitha palët duhet të respektojnë së bashku normat themelore që rregullojnë marrëdhëniet ndërkombëtare dhe të mbështesin drejtësinë dhe drejtësinë ndërkombëtare. Duhet të promovohet një zbatim i barabartë dhe uniform i së drejtës ndërkombëtare, ndërsa standardet e dyfishta duhet të refuzohen.
2) Braktisni mentalitetin e Luftës së Ftohtë. Siguria e një vendi nuk duhet të ndiqet në kurriz të të tjerëve. Siguria e një rajoni nuk duhet të arrihet duke forcuar apo zgjeruar blloqet ushtarake. Interesat legjitime dhe shqetësimet e sigurisë të të gjitha vendeve duhet të merren seriozisht dhe të trajtohen në mënyrë adekuate. Nuk ka zgjidhje të thjeshtë për një problem kompleks. Të gjitha palët, duke ndjekur vizionin e një sigurie të përbashkët, gjithëpërfshirëse, bashkëpunuese dhe të qëndrueshme dhe duke pasur parasysh paqen dhe stabilitetin botëror afatgjatë, duhet të kontribuojnë në një arkitekturë të sigurisë evropiane të balancuar, efektive dhe të qëndrueshme. Të gjitha palët duhet të kundërshtojnë ndjekjen e sigurisë së tyre në kurriz të sigurisë së të tjerëve, të parandalojnë konfrontimet ndërblloqe dhe të punojnë së bashku për paqen dhe stabilitetin në kontinentin Euroaziatik.
3) Ndërprerja e armiqësive. Konflikti dhe lufta nuk i sjell dobi askujt. Të gjitha palët duhet të qëndrojnë racionale dhe të ushtrojnë përmbajtje, të shmangin ndezjen e zjarrit dhe rëndimin e tensioneve dhe të parandalojnë që kriza të përshkallëzohet më tej apo edhe të dalë jashtë kontrollit. Të gjitha palët duhet të mbështesin Rusinë dhe Ukrainën që të punojnë në të njëjtin drejtim dhe të rifillojnë dialogun e drejtpërdrejtë sa më shpejt që të jetë e mundur, në mënyrë që gradualisht të de-përshkallëzohet situata dhe përfundimisht të arrihet një armëpushim gjithëpërfshirës.
4) Rifillimi i bisedimeve të paqes. Dialogu dhe negociatat janë e vetmja zgjidhje praktike për krizën ukrainase. Të gjitha përpjekjet që synojnë një zgjidhje paqësore të krizës duhet të inkurajohen dhe mbështeten. Komuniteti ndërkombëtar duhet të mbetet i përkushtuar ndaj qasjes së duhur për të nxitur bisedimet e paqes, për të ndihmuar palët ndërluftuese të hapin derën për një zgjidhje politike sa më shpejt të jetë e mundur dhe për të krijuar kushtet dhe platformat për rifillimin e negociatave. Kina do të vazhdojë të luajë një rol konstruktiv në këtë drejtim.
5) Zgjidhja e krizës humanitare. Të gjitha masat për zbutjen e krizës humanitare duhet të inkurajohen dhe mbështeten. Operacionet humanitare duhet të ndjekin parimet e neutralitetit dhe paanshmërisë dhe çështjet humanitare nuk duhet të politizohen. Siguria e civilëve duhet të mbrohet në mënyrë efektive dhe të krijohen korridore humanitare për evakuimin e civilëve nga zonat e konfliktit. Nevojiten përpjekje për të rritur ndihmën humanitare në zonat e prekura, për të përmirësuar kushtet humanitare dhe për të ofruar akses të shpejtë, të sigurt dhe të papenguar humanitar, në mënyrë që të shmanget një krizë humanitare në shkallë më të gjerë. Kombet e Bashkuara duhet të mbështeten për të luajtur një rol koordinues në kanalizimin e ndihmës humanitare në zonat e konfliktit.
6) Mbrojtja e civilëve dhe robërve të luftës. Palët në konflikt duhet të respektojnë rreptësisht të drejtën ndërkombëtare humanitare, të përmbahen nga sulmet e civilëve ose strukturave civile, të mbrojnë gratë, fëmijët dhe viktimat e tjera të konfliktit dhe të respektojnë të drejtat themelore të të burgosurve të luftës. Kina mbështet shkëmbimin e robërve të luftës midis Rusisë dhe Ukrainës dhe u bën thirrje të gjitha palëve të krijojnë kushte më të favorshme për këtë qëllim.
7) Mbani të sigurt centralet bërthamore. Kina kundërshton sulmet e armatosura ndaj termocentraleve bërthamore ose objekteve të tjera paqësore bërthamore dhe u bën thirrje të gjitha palëve të respektojnë ligjin ndërkombëtar, përfshirë Konventën e Sigurisë Bërthamore (NCS), dhe të shmangin me vendosmëri aksidentet bërthamore të shkaktuara nga njeriu. Kina mbështet Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) për të luajtur një rol konstruktiv në promovimin e sigurisë dhe sigurisë së objekteve bërthamore paqësore.
8) Reduktimi i rreziqeve strategjike. Armët bërthamore nuk duhet të përdoren dhe nuk duhet të zhvillohen luftëra bërthamore. Kërcënimi ose përdorimi i armëve bërthamore duhet të rezistohet. Duhet të parandalohet përhapja bërthamore dhe të shmanget kriza bërthamore. Kina kundërshton kërkimin, zhvillimin dhe përdorimin e armëve kimike dhe biologjike nga çdo vend në çdo rrethanë.
9) Lehtësimi i eksporteve të grurit. Të gjitha palët duhet të zbatojnë plotësisht dhe në mënyrë efektive Iniciativën për Grurin e Detit të Zi të nënshkruar nga Rusia, Turqia, Ukraina dhe Kombet e Bashkuara në mënyrë të ekuilibruar dhe të mbështesin Kombet e Bashkuara për të luajtur një rol të rëndësishëm në këtë drejtim. Iniciativa e propozuar e bashkëpunimit global për sigurinë ushqimore nga Kina ofron një zgjidhje të qëndrueshme për krizën globale të ushqimit.
10) Ndaloni sanksionet e njëanshme. Sanksionet e njëanshme dhe presioni maksimal nuk mund ta zgjidhin çështjen; ato krijojnë vetëm probleme të reja. Kina kundërshton sanksionet e njëanshme të paautorizuara nga Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara. Vendet e interesuara duhet të ndalojnë abuzimin e sanksioneve të njëanshme dhe “juridiksionit të gjatë” kundër vendeve të tjera, në mënyrë që të bëjnë pjesën e tyre për të lehtësuar krizën ukrainase dhe për të krijuar kushtet që vendet në zhvillim të rrisin ekonomitë e tyre dhe të përmirësojnë jetën e njerëzve të tyre.
11) Ruajtja e zinxhirëve industrialë dhe të furnizimit të qëndrueshëm. Të gjitha palët duhet të ruajnë seriozisht sistemin aktual ekonomik botëror dhe të kundërshtojnë përdorimin e ekonomisë botërore si mjet apo armë për qëllime politike. Nevojiten përpjekje të përbashkëta për të zbutur pasojat e krizës dhe për të parandaluar që ajo të prishë bashkëpunimin ndërkombëtar në fushat e energjisë, financave, tregtisë ushqimore dhe transportit dhe të rrezikojë rimëkëmbjen ekonomike globale.
12) Promovimi i rindërtimit të pasluftës. Komuniteti ndërkombëtar duhet të ndërmarrë hapa për të mbështetur rindërtimin pas konfliktit në zonat e konfliktit. Kina është e gatshme të ndihmojë dhe të luajë një rol konstruktiv në këtë përpjekje.
Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.
/Albanianpost.com
