Java më e madhe diplomatike e vitit

Këtë javë, bota do ta kthejë vëmendjen te zemra e diplomacisë ndërkombëtare – selia e OKB-së në New York.

Asambleja e Përgjithshme e OKB-së (UNGA) është rikthyer – më madhështore se kurrë – duke ofruar një platformë unike për shtetet që të bashkohen dhe të përballen kolektivisht me krizat dhe sfidat aktuale.

Me nisjen e sesionit të 78-të të UNGA-s, pritshmëritë për ngjarjen vjetore janë më të larta se sa kanë qenë ndër vite.

Kjo, pas tre vitesh mbledhjesh virtuale dhe hibride, së bashku me një dozë të madhe pasigurie gjatë kulmit të pandemisë COVID-19.

Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj është nisur të dielën e 17 shtatorit drejt Shteteve të Bashkuara.

Begaj do të kryesojë delegacionin shtetëror të Shqipërisë, i cili do të marrë pjesë në javën e punës të Sesionit të 78-të të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara.

Kreu i shtetit do të flasë në cilësinë kombëtare në Debatin e Përgjithshëm të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara.

Gjithashtu, Presidenti Begaj do të marrë pjesë edhe në Forumin e Nivelit të Lartë Politik për Zhvillim të Qëndrueshëm, i cili do të mbahet në New York, në prag të Sesionit të 78-të të UNGA-s.

Gjatë qëndrimit në New York, Presidenti Begaj do të zhvillojë takime dypalëshe me krerë të tjerë shtetesh dhe zyrtarë të lartë amerikanë, por edhe me përfaqësues të shoqatave të diasporës shqiptare në SHBA.

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka mbërritur po ashtu në New York.

Sipas njoftimit për media të zyrës së Osmanit, presidentja është ftuar së bashku me Zotërinë e Parë, Prindon Sadriu, që të marrin pjesë në pritjen zyrtare të organizuar nga presidenti i SHBA-ve, Joe Biden.

“Përgjatë kësaj vizite, presidentja në takime me homologët e saj do të flasë për zhvillimet e fundit në Kosovë, sikurse edhe për synimet e Kosovës për krijimin e raporteve me shtetet anëtare të OKB-së dhe anëtarësim në organizata ndërkombëtare”, thuhet në njoftim.

Ajo po ashtu do të marrë pjesë edhe në aktivitete e diskutime të shumta të organizuara nga shtetet aleate.

Të pranishmit

Presidenti amerikan Joe Biden do të ketë një agjendë të ngarkuar gjatë qëndrimit të tij në Asamblenë e Përgjithshme vjetore të OKB-së.

Sipas Associated Press, në të do të përfshihen takime me presidentin brazilian Luiz Inácio Lula da Silva dhe kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu.

Më pas ai do të kthehet në Washington për bisedime kritike me presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy.

Lufta e Rusisë në Ukrainë, tashmë në vitin e saj të dytë, do të jetë përsëri në qendër të mbledhjes vjetore në New York.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy do të marrë pjesë personalisht për herë të parë që nga fillimi i konfliktit.

Gjithashtu në krye të agjendës këtë vit do të jenë shqetësimet e Jugut Global, pjesërisht një reflektim i vëmendjes së shtuar ndaj botës në zhvillim nga vendet perëndimore të etur për të siguruar mbështetjen e saj për përpjekjet për të izoluar Rusinë.

Disa takime të nivelit të lartë që ndodhin gjatë Asamblesë së Përgjithshme fokusohen në prioritetet e vendeve në zhvillim në Afrikë, Amerikën Latine dhe Azi: klima, shëndeti, financimi për zhvillimin dhe si të arrihen Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG) – një listë globale “për të bërë” e krijuar në 2015 – në rrugën e duhur.

Rëndësia e SDG-ve

Vëmendja e njerëzve në UNGA këtë vit do të jetë po ashtu te samiti shumë i rëndësishëm për SDG-të.

I mbajtur vetëm një herë në katër vjet, Samiti i këtij viti shënon gjysmën e rrugës deri në afatin 2030 për zbatimin e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG).

Kombet e Bashkuara kanë thënë se vetëm 15 për qind e objektivave të SDG-ve janë në rrugën e duhur, duke u bërë thirrje aktorëve kyç për të shpëtuar qëllimet.

Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, në hapjen e Fundjavës së Veprimit për SDG në selinë e OKB-së në New York të shtunën, u bëri thirrje aktorëve të shoqërisë civile që të përdorin zërat e tyre pasionante dhe rrjetet e tyre energjike bazë për të ndihmuar në shpëtimin e SDG-ve.

Samiti, i planifikuar të mbahet të hënën dhe të martën, nga 18 deri më 19 shtator, do të shënojë pikën e mesit të SDG-ve, midis fillimit të tyre në 2015 dhe afatit të tyre 2030.

Qëllimet e premtuara nga vendet anëtare të OKB-së kur miratuan 2030-ën për të “të mos lënë askënd prapa” nuk janë arritur ende, pavarësisht disa përparimeve.

Bashkimi Evropian me fokus Ballkanin Perëndimor

Përfaqësuesi i Lartë për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë/Zëvendës presidenti i Komisionit Evropian, Josep Borrell, ndodhet në New York po ashtu për të marrë pjesë në një sërë ngjarjesh të nivelit të lartë dhe takime me liderë botërorë.

Gjatë gjithë kësaj jave, agjenda e tij përfshin takime me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së António Guterres, kryesuesin e Takimit Joformal të Ministrave të Jashtëm të BE-së dhe Hapjen e Debatit të Përgjithshëm të OKB-së.

Ndër të tjera, Përfaqësuesi i Lartë do të presë takimin e drekës për Ballkanin Perëndimor dhe do të bashkëpret disa ngjarje të rëndësishme, të tilla si Darka e 18-të Ministrore në Lindjen e Mesme, veprimtaria e nivelit ministror për “Përpjekjen e Ditës së Paqes” dhe Forumit Global kundër Terrorizmit.

Agjenda e tij do të përfshijë më tej takime të shumta dypalëshe me liderë nga Azia, Afrika, Lindja e Mesme, Fqinjësia Jugore dhe Amerika Latine.

BE-ja do të përfaqësohet gjithashtu nga Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel dhe Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

Takimi i organizuar nga Shqipëria

Zelensky-i pritet t’i drejtohet Asamblesë së Përgjithshme të martën dhe të flasë në një takim të organizuar nga Presidenca e Shqipërisë në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për Ukrainën të mërkurën.

Kjo e fundit, mund ta vendosë atë në të njëjtën tryezë me Ministrin e Jashtëm rus Sergei Lavrov.

Ambasadori rus në OKB, Vasily Nebenzia parashikoi se takimi i planifikuar i KS-së do të ishte thjesht një “shfaqje e madhe”.

Diplomatët perëndimorë janë të prirur të tregojnë se përpjekjet e tyre për të synuar diplomatikisht Rusinë për luftën në Ukrainë nuk do të thotë se ata nuk mund të fokusohen në kriza dhe çështje të tjera të rëndësishme për pjesën tjetër të botës.

“Nuk është rasti i asnjërit/ose. Ne duhet t’i bëjmë të dyja”, tha ambasadorja britanike në OKB Barbara Woodward, duke e përshkruar pushtimin rus si “një sulm ndaj gjithçkaje që OKB-ja përfaqëson”.

Megjithatë, një diplomat i lartë evropian, duke folur në kushte anonimiteti për Reuters, paralajmëroi se tensionet gjeopolitike mund të largojnë më shumë vende në zhvillim nga përpjekjet e udhëhequra nga perëndimi dhe drejt grupit BRICS – Brazili, Rusia, India, Kina dhe Afrika e Jugut – me shpresën se ai mund “të përmbushë më mirë disa nga interesat e botës në zhvillim”.

Asambleja e Përgjithshme përfshin të 193 shtetet anëtare të OKB-së, duke përfshirë SHBA-të, të cilave u lejohet secili një votë për çështjet kyçe që lidhen me paqen, sigurinë, pranimin e anëtarëve të rinj dhe buxhetin.

Sipas një deklarate nga Fondacioni i OKB-së, Asambleja e Përgjithshme e këtij viti do të zhvillohet “në një kohë të pengesave të paprecedentë në përparimin global”.