Jacinda Ardern vë në dyshim motivin e paktit të sigurisë “Kinë-Solomons”

Kryeministrja e Zelandës së Re, Jacinda Ardern, ka folur për “vendosjen në rritje” të Pekinit në rajonin e Paqësorit, ndërsa ajo sfidoi motivin për një pakt sigurie midis Ishujve Solomon dhe Pekinit.

Australia, Zelanda e Re dhe SHBA-të janë të shqetësuara se pakti Solomon mund t’i lejojë Kinës të krijojë një bazë ushtarake brenda 2 mijë km nga bregu lindor i Australisë. Teksti i lejon Kinës të “bëjë vizita të anijeve, të kryejë rimbushje logjistike dhe të ketë ndalesë dhe kalim në Ishujt Solomon”.

Duke folur për median britanike “BBC”, Ardern tha: “Australia dhe Zelanda e Re e kanë dëgjuar thirrjen e Solomonëve për mbështetje gjatë përçarjes së fundit. Ne kemi theksuar përsëri se nëse ekziston ndonjë nevojë e zgjeruar, ne jemi atje për të ndihmuar dhe mbështetur. Çfarë boshllëku mbetet që kërkon një marrëveshje të tillë me Kinën?”

Kina kishte shfaqur një “vendosje në rritje” dhe “interes në rritje” në rajonin e Paqësorit, tha Ardern, por Zelanda e Re dhe Pekini kishin një “marrëdhënie të pjekur” dhe duhet të vazhdojnë të punojnë së bashku në fushat me interes të ndërsjellë.

“Bota jonë po ndryshon rreth nesh dhe rajoni ynë është një manifestim i kësaj”, tha Ardern.

Nënshkrimi i marrëveshjes së sigurisë po jehon në fushatën zgjedhore federale australiane, me opozitën laburiste që akuzon kryeministrin e Koalicionit, Scott Morrison, për kryesimin e një “përmbysjeje të Paqësorit”.

Ministrja e Jashtme e Zelandës së Re, Nanaia Mahuta, i tha “RNZ-së” se kishte mungesë dukshmërie dhe transparence nga Ishujt Solomon dhe Kina mbi marrëveshjen e tyre dhe hodhi poshtë çdo nocion se nënshkrimi i saj ishte një dështim i madh i politikës së jashtme në emër të Australisë ose Zelandës së Re.

Mahuta tha se Zelanda e Re kishte mbështetur pjesën e saj të deklaratës Biketawa – e cila përshkruan se si vendet e Forumit të Ishujve të Paqësorit do t’i përgjigjen krizave rajonale – duke përfshirë përgjigjen ndaj trazirave në Honiara në vitin 2021.

Forumi duhet ta bëjë atë një pikë kritike të agjendës në mënyrë që të gjitha vendet e Paqësorit të mund të diskutojnë sigurinë dhe sovranitetin rajonal, tha Mahuta.

Kina është partneri më i madh tregtar i Zelandës së Re me një diferencë të konsiderueshme dhe përbën rreth një të tretën e totalit të eksporteve, gjë që ka çuar në spekulime që Wellington nuk është në gjendje të mbajë qëndrime të ashpra ndaj Pekinit.

Ardern hodhi poshtë idenë se ishte koha për t’u bashkuar me Aukus – partneriteti trepalësh i sigurisë midis Australisë, Britanisë së Madhe dhe SHBA-ve që synon të përballet me Kinën.

Duke folur për “BBC-në”, ajo tha: “Thirrja jonë për Aukus është thjesht se po, është në dobinë tonë kur kemi angazhim më të madh. Ne i kemi kërkuar SHBA-ve që të interesohet për arkitekturën ekonomike të rajonit tonë, nuk mund të jetë vetëm për marrëveshjet e mbrojtjes dhe sigurisë”.

Zëdhënësja e politikës së jashtme e partisë laburiste australiane, Penny Wong, tha për “ABC-në”: “Ishujt Solomon janë një komb sovran dhe sigurisht që ata marrin vendimet e tyre, por kjo nuk e liron Morrison-in dhe këtë qeveri nga përgjegjësia e tyre për atë që ka ndodhur”.

Laburistët cituan shifra që tregojnë se ndihma dypalëshe e zhvillimit zyrtar të Australisë për Ishujt Solomon ishte mesatarisht 167.5 milionë dollarë në vit nën qeverinë e Koalicionit. Kjo shifër ishte rreth 28% më e ulët se mesatarja prej 231.6 milionë dollarë nën qeverinë e mëparshme laburiste.

Qeveria australiane ka thënë më parë se i ka ofruar ndihmë shtesë Paqësorit në programe të veçanta, duke përfshirë ndihmën e lidhur me COVID-in.

Kryeministri australian, Scott Morrison, iu kundërpërgjigj sugjerimeve se qeveria ishte e verbër nga marrëveshja. Ai tha se ai “e dinte prej disa kohësh rrezikun e një marrëveshjeje si kjo” dhe kjo ishte arsyeja pse ai zgjodhi Ishujt Solomon për udhëtimin e tij të parë ndërkombëtar pas zgjedhjeve të 2019-ës.

“Dhe unë fola me kryeministrin atje në atë rast për kërcënimet që Kina i paraqiti rajonit dhe ne i diskutuam ato çështje përsëri në atë rast dhe ka pasur një dialog të vazhdueshëm gjatë gjithë asaj kohe”, tha Morrison.

Sipas tij kërcënimi i kësaj ka ekzistuar për një kohë të gjatë dhe se ai nuk mund të hynte në të gjitha detajet se si Australia është në gjendje të dijë informacionin specifik.

“Kina ishte një komb autokratik që nuk po luan sipas rregullave normale se si ata kërkojnë të ndikojnë në kombet e tjera në rajonin tonë”.

Ai tha se e kishte diskutuar çështjen me Ardern “shumë herë” dhe ata do të flisnin për të si pjesë e Forumit të Ishujve të Paqësorit.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.