Ja çfarë na mëson rënia e “Jeff Bezos-it kinez”, Jack Ma

Për të kuptuar se ku po shkon Kina e Xi Jinping, historia e sipërmarrësit Jack Ma po ndriçon, efektivisht i detyruar të humbasë çdo ndikim nga një kompani që ai vetë kishte krijuar, platformën digjitale të pagesave Ant-Alipay.

Inovatori brilant me origjinë nga Hangzhou kishte qenë një mit për një brez kinezësh, një figurë ikonë që në vendin e tij grumbulloi prestigjin e figurave amerikane si Bill Gates, Steve Jobs, Jeff Bezos apo Elon Musk.

Rënia e tij nga hiri mund të shihet si një kapitull lokal në krizën globale të Big Tech.

Në realitet, është një histori e ndryshme nga ajo që ndodh në Silicon Valley, sepse në shumë aspekte ajo përcaktohet nga devijimi majtas i Xi Jinping, nga antikapitalizmi i tij.

Rënia e Ma-s kishte filluar shumë kohë më parë, ajo i parapriu vështirësive të gjigantëve dixhitalë amerikanë me vite.

Rënia e tij ishte e paralajmëruar, e cila shoqërohet në planin personal me një gjysmë mërgim.

Dihet se për shumë muaj Ma ka jetuar më shumë në Tokio sesa në Kinë.

Kjo është gjithashtu domethënëse: antikapitalizmi i Xi-t, edhe para bllokimeve të tij shumë të ashpra anti-COVID, kishte shkaktuar tashmë një eksod të të pasurve jashtë vendit.

Askush nuk preket nga këta miliarderë që kanë gjithmonë një plan B, një pasaportë të dytë ose një vendbanim të huaj ku të rindërtojnë jetën e tyre diku tjetër.

Megjithatë, ajo betejë kundër mega-kompanive digjitale që Xi justifikon në emër të mbrojtjes së interesit publik, konsumatorëve dhe punëtorëve, rrezikon ta privojë Kinën nga talentet sipërmarrëse që kishin gjeneruar një valë të frikshme inovacionesh.

Për t’iu rikthyer paralelizmit me rivalin e madh: në Amerikë krerët e Big Tech shohin se pasuritë e tyre u reduktohen nga rënia e bursës, por nuk detyrohen të ikin jashtë.

Jack Ma, perandori i rënë i kapitalizmit kinez, është në shumë aspekte mbi të gjitha versioni kinez i Jeff Bezos.

Alibaba filloi duke imituar Amazon, mbretëresha lindore e tregtisë online ka përfunduar duke tejkaluar atë perëndimore për sa i përket vëllimit të biznesit dhe gamës së aktivitetit.

Dy gjigantët digjitalë, pavarësisht se janë të ngjashëm, konkurrojnë pak.

Kur në të kaluarën kishte një konkurrencë të vërtetë, Alibaba fitoi kryesisht: duke dominuar në shtëpi, në tregun më të madh në botë ku Amazon pothuajse mungon.

Për pjesën tjetër, shumëkombëshe me qendër në Hangzhou (ish-kryeqyteti i mëndafshit ku jetoi Marco Polo) dhe ajo me qendër në Seattle në Bregun Perëndimor ndanë zonat e ndikimit shumë vite më parë.

Kjo, duke parapërfytyruar një bipolaritet lufte në të ftohtin e universit digjital.

Megjithatë, kompania kineze është bërë më e madhe se kompania amerikane që e frymëzoi fillimisht.

Aventura e Jack Ma mund të lexohet si ajo e një sipërmarrësi të shkëlqyer në tregtinë e tij, por politikisht naiv, sepse ai nuk e kuptoi se “fluturimin shumë afër diellit” (d.m.th. te Xi Jinping) është një gabim i pafalshëm.

Përkundrazi, ajo e Bezos mund të interpretohet si sinteza perfekte e një amerikani të dominuar nga kapitalizmi privat, ku multimiliarderët pozojnë si përparimtarë, përqafojnë kauzat e krahut të majtë, mbështesin partinë Demokratike dhe e kalojnë veten si kampionë të ambientalizmit.

Kur krahasohen të dy sistemet, këshillohet të shmangni detyrimin ose karikaturën.

E parë përmes syve të konsumatorit kinez, “metoda Xi Jinping” mund të duket si një garanci kundër fuqisë së tepërt të monopoleve digjitale dhe kundër përqendrimit të tepruar të pasurisë në pak duar.

Në garën mes Amerikës dhe Kinës, verdikti është ende i hapur se kush mund të kontrollojë më mirë abuzimin e pozitave dominuese nga mega-kompanitë.

Falë Jack Ma’s, të rinjtë kinezë në fillim të shekullit të 21-të kishin një idhull kombëtar për të imituar në vend që të ndiqnin kapitalistët amerikanë si Bill Gates dhe Steve Jobs.

Për më tepër, formula Ma, suksesi i sipërmarrësit nga zero-ja, është një rrugë interesante për t’iu përgjigjur anktheve të brezit të mijëvjeçarit kinez, duke u përballur me rritjen e papunësisë intelektuale.

Në të njëjtën kohë, megjithatë, regjimi është i kujdesshëm ndaj përdorimit që këta kapitalistë mund t’i bëjnë pushtetit të tyre.

Për një kohë të gjatë, Ma Yun/Jack Ma u kujdes që të mos përfshihej në politikë.

Deri në një pikë të caktuar. Pastaj edhe ai ka pasur dobësitë e tij, duke përfshirë një mashtrim të plotfuqishmërisë që po i kushton shtrenjtë.

Historia e tij duhet të vëzhgohet nga afër për të kuptuar marrëdhënien midis fuqisë politike – gjithmonë dominuese – dhe fuqisë ekonomike në Kinën e sotme.

Prandaj, për të deshifruar natyrën e ekonomisë kineze: deri në çfarë mase ajo mund të përkufizohet si një ekonomi tregu, dhe ku mbizotëron dirigjimi publik, kapitalizmi shtetëror, ekonomia e “komanduar” nga Partia Komuniste.

Këto janë çështje të rëndësishme për sipërmarrësit kinezë – në disa raste bëhet fjalë për jetë a vdekje – por edhe për shumë kompani perëndimore që operojnë në atë vend.

Në ditët e para të ngritjes së saj, partia iu nënshtrua kultit të personalitetit të Jack Ma’s.

Sekretari komunist i Hangzhou, Wang Guoping, e lavdëroi atë në mesin e viteve 2000, me këto fjalë: “Një kompani e madhe e klasit botëror ka nevojë për një shpirt, një shef, një sipërmarrës i cili gjithashtu ka një botë shtatlartë. Jack Ma, besoj se e plotëson kërkesën”.

Në vitet në vijim, me gjigantizmin e saj, Alibaba kryen të njëjtat abuzime me pozitën dominuese të Amazon në Perëndim.

Ajo përdori fuqinë e saj dërrmuese të negociatave për të imponuar kushtet e saj te furnitorët, duke marrë zbritje të egra dhe duke vendosur marrëdhënie ekskluzive.

Modeli Alibaba-Ant-Alipay është edhe më gjithëpërfshirës se Amazon, ai kap klientin në një marrëdhënie që tenton të bëhet totale, shumë konsumatorë mbeten gjithmonë brenda atij universi që ofron çdo shërbim.

Në një pikëpamje që shumë kinezë sot duket se e ndajnë, ndalimi i Jack Ma është i shenjtë.

Kina ka sukses aty ku Amerika deri tani ka dështuar pothuajse gjithmonë: në përkuljen e emrave të mëdhenj të ekonomisë digjitale ndaj vullnetit të qeverisë.

Eksperimenti kinez duhet vëzhguar pa blinda, parë nga Pekini është në fakt konfirmimi se aty mbizotëron interesi kolektiv ndërsa në Perëndim fuqia politike e Big Tech është dërrmuese dhe shpeshherë e pakontrolluar.

Duke filluar me veton kundër listimit të saj në bursë në vjeshtën e vitit 2020, ofensiva e Xi Jinping ka vënë në shënjestër Ant-Alipay.

Ajo e detyron Ant-in të transformohet në një bankë, si e tillë, që i nënshtrohet të gjitha qëllimeve dhe të të njëjtave rregulla, kontrolle, mbikëqyrje dhe kërkesa kapitalizimi.

Argumentet e përdorura nga banka qendrore në emër të Xi’s janë bindëse.

Alipay, sistemi i pagesave digjitale, ka një miliard përdorues. Në kulmin e suksesit të saj, ajo trajtoi transaksione të barazvlefshme me një total prej 17 trilionë dollarësh në vetëm një vit.

Ajo gjithashtu ka dhënë kredi për gjysmë miliardë kinezë, të cilëve u ka shitur gjithashtu rregullat e sigurimit dhe fonde të përbashkëta.

Makina e frikshme luftarake, nisur nga funksionimi i thjeshtë i pagesës digjitale, ka ndërtuar një aftësi të tillë për të mbledhur dhe menaxhuar informacionin për përdoruesit, për të diversifikuar me sukses të jashtëzakonshëm në menaxhimin e mikrokredisë dhe kursimeve.

690 milionë kinezë e parkojnë likuiditetin e tyre në fondin e investimeve monetare të Ant, i cili administron 260 miliardë dollarë.

Ant ka ndërtuar një “ekosistem” të madh që kap një pjesë të madhe të popullsisë kineze duke dhënë kredi dhe duke menaxhuar kursimet.

Fondi monetar i saj është i hapur për depozita duke filluar nga dhjetë cent (euro).

Një nga akuzat e qeverisë tingëllon e njohur: ky sistem i shtyn kinezët të konsumojnë përtej mundësive të tyre dhe në borxhe.

Me pak fjalë, është një kalë trojan për një amerikanizim të zakoneve të shpenzimeve.

Qeveria akuzon gjithashtu Alibaba-Alipay për abuzim me pozitën e saj dominuese, për mënyrën se si kontrollon të dhënat e përdoruesve dhe i kap ato në një marrëdhënie ekskluzive me shërbimet e saj.

Një shembull: Aplikacionet e tregtisë në internet të Alibaba-s nuk pranojnë pagesa me monedhën digjitale të platformave konkurruese si Tencent. (Konkurrentët bëjnë të njëjtën gjë). Është një sistem që në Kinë quhet “kopsht me mure”, ku konsumatori nuk mund të ngjitet mbi murin e kufirit.

Ant është kthyer në një mega-bankë, por pa iu nënshtruar të njëjtave rregulla të kujdesit si kompanitë e tjera të kreditit.

Pekini kërkon që ai të transferohet nga duart private të Alibaba-Ant-Alipay në ato të një entiteti shtetëror nën kontrollin e bankës qendrore.

34 kompani të tjera digjitale, përfshirë Tencent, janë duke u bërë presion për të ndjekur mësimin e Alibaba-s.

Karizma e themeluesit nuk është zhdukur plotësisht. Por kohët kanë ndryshuar vërtet, për të dhe për miliarderët e tjerë në sektorin e Big Tech.

Qeveria dhe banka qendrore e Pekinit kanë kërkuar tashmë që edhe ai zyrtarisht të tërhiqet, duke ia dorëzuar udhëheqjen e kompanisë kuadrove të partisë komuniste.

Jack Ma do të vazhdojë të jetojë një jetë komode, më të qetë në Tokio sesa në vendin e tij.

Pyetja më e përgjithshme në lidhje me të ardhmen e ekonomisë kineze është e qartë: a do të jenë në gjendje pasardhësit e saj “organik” të nomenklaturës partiake të shprehin të njëjtin dinamizëm, të njëjtin kreativitet?

Marrë dhe përshtatur nga “Corriere della Sera” për Albanian Post

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com