Haniyeh, Intifada dhe burgjet – Kush ishte shefi i Hamasit, që udhëhiqte luftën nga Katari

Kampi i refugjatëve Shati, plazhi në arabisht, quhet kështu sepse shtëpitë gri prej betoni, dyshemetë e shtuara shtrembër ndërsa familjet shtohen, qëndrojnë me pamje nga bregu dhe kanalizimi i ujërave të zeza kullon hapur në det nga shkëmbinjtë.

Ajo që duhet të jetë rruga kryesore hyrëse është një rrugicë gjithmonë me baltë që të çon në ndërtesën ku ka jetuar Ismail Haniyeh.

Hekurat të pengojnë të shkosh atje, edhe pse kreu i Hamasit jetonte në Katar prej disa vitesh. Ai mori pozicionin e mbajtur nga Khaled Meshal dhe si ai përpiqej të kontrollojë dinamikën ndonjëherë konfliktuale midis liderëve brenda Rripit – nën bombardime – dhe jashtë në Doha, nën tavanet e lustruara të kryeqytetit të Katarit.

Lindi në plazh, nga një baba peshkatar, 61 vjet më parë. Pas betejave të intifadës së parë dhe burgut, ai u bë ndihmës i sheikut në karrocë, Ahmed Yassin, i vrarë nga izraelitët në mars 2004.

Pasardhësi i tij, Abdel Aziz Rantissi, zgjati një muaj, një raketë goditi makinën e tij. Në atë moment, shefat e organizatës formuan një triumvirat klandestin, pasi gjykuan se ishte më mirë të qëndronin të fshehur. Të tre duhet të ishin në kushte të barabarta, edhe pse në të vërtetë Haniyeh e udhëhiqte lëvizjen.

Ishte ai emri i parë në listë, që islamistët vendosin për të paraqitur në zgjedhjet parlamentare të vitit 2006. Jaser Arafat kishte vdekur dy vjet më parë. Do të fitojnë me rezultat shumë të mirë. Haniyeh ishte kreu i qeverisë në Gaza, ndërsa Autoriteti Palestinez i përgjigjej presidentit Abu Mazen në Ramallah.

Abu Mazen nuk ishte në gjendje ta bëjë atë të njohë marrëveshjet e përcaktuara me Izraelin, qofshin ato marrëveshjet e paqes në Oslo, apo njohja e shtetit hebre.

Kështu që shumica e komunitetit ndërkombëtar e bojkotoi. Rafti që kishte përgatitur në zyrën e tij për të mbledhur foto me të mëdhenjtë e botës mbetet i zbrazët.

Presidenti e mohoi atë në vitin 2007, sepse paraushtarakët i morën me armë dominimin e tij mbi 363 kilometra katrorë midis Izraelit, Egjiptit dhe Mesdheut.

Për 2.3 milionë palestinezët e grumbulluar rreth tij, Ismaili ka qenë gjithmonë i biri i Shatit – ai që ka 13 fëmijë – modest dhe i përkushtuar, i gatshëm të ndajë me ta atë “kripë dhe zaatar” siç u bërtiste izraelitëve gjatë pothuajse dy viteve muaj lufte mes korrikut dhe gushtit 2014: “Do të na mjaftojnë për të mbijetuar, nuk do të na përkulni kurrë”.

Komenti më sarkastik që tashmë përmendet është se në distancën komode të Katarit, varieteti i borzilokut, Origanum Syriacum, mund të shijohet më shumë me mishin e qengjit.

Kur në vitin 2017 ai zëvendësoi Meshalin – i cili kishte qenë në krye për 21 vjet – analistët ishin të bindur se me të organizata mund të bëhej më pragmatike, më e interesuar në qeverisjen e Gazës sesa të rrëzonte Izraelin nga Lindja e Mesme.

Të njëjtat iluzione që formohen rreth Yahia Sinwar-it, i zgjedhur në pozicionin e mbajtur nga Haniyeh si sundimtar i Rripit.

Në ditët e luftës, zyrtarët izraelitë kanë deklaruar se e gjithë udhëheqja e Hamasit është “e destinuar të vdesë”, fjalia (bnei mavet) tingëllon në hebraisht.

Avigdor Liberman, në prag për t’u bërë Ministër i Mbrojtjes nën Benjamin Netanyahu-n, pati paralajmëruar: “Dyzet e tetë orë pas marrjes së detyrës do të jap urdhrin për të vrarë Haniyeh”. Ishte viti 2016. Tre vjet më vonë – tashmë një ish-aleat i Netanyahut dhe ndër kritikët e tij më kaustikë – ai zbuloi se kishte paraqitur në Këshillin e Sigurisë “plane të detajuara për ta eliminuar atë dhe ishte Bibi, në më shumë se një rast, ai që ishte kundër”.

Kur Liberman dha dorëheqjen, ishte Haniyeh që e provokoi në një intervistë nga Gaza, duke i thënë “fitova unë”.

Më 10 prill, Izraeli i dha goditjen më të fortë Haniyeh-ut, kur i vrau tre prej djemve të tij dhe një numër të pacaktuar nipërish, në një sulm të koordinuar në Gaza.

Haniyeh e mori vesh lajmin, teksa ishte në Iran, në një vizitë zyrtare dhe nuk komentoi asnjëherë publikisht për çfarë kishte ndodhur.

Më 31 korrik, Izraeli e gjeti rrugën drejt tij, po në Iran, duke e eliminuar në atë çfarë prej grupimit militant Hamas, u quajt një “sulm i pabesë sionist”.