CNN publikon momentin kur një familje afgane detyrohet të shes vajzën 9 vjeçare te një 55 vjeçar

Parwana Malik, një vajzë 9-vjeçare me sy të errët dhe faqe të kuqe, qesh me miqtë e saj derisa luajnë me litar kërcimi në një vend me pluhur.

Por e qeshura e Parwanës zhduket ndërsa ajo kthehet në shtëpi, një kasolle e vogël me mure dheu, kur i kujtohet fati i saj. Ajo po i shitet një të huaji si nuse, edhe pse fëmijë.

Burri që dëshiron të blejë Parwana thotë se është 55 vjeç, por për të, ai është “një plak” me vetulla të bardha dhe mjekër të bardhë të trashë, tha ajo për CNN më 22 tetor, transmeton Albanian Post.

Ajo shqetësohet se ai do ta rrahë dhe do ta detyrojë të punojë në shtëpinë e tij.

Prindërit e saj thonë se janë të detyruar ta shesin, nuk kanë zgjidhje tjetër.

Për katër vjet, familja e saj jeton në një kamp në provincën veriperëndimore Badghis, pasi u zhvendosën nga tabanët. Deri tani ata jetojnë nga ndihmat humanitare dhe mbijetojnë nga puna të cilën mundohen ta kryejnë vet, por që paguhet shumë pak, disa dollarë në ditë.

Situata është rënduar edhe më shumë pas marrjes së pushtetit nga talebanët më 15 gusht.

Ndërsa ndihma ndërkombëtare zvogëlohet dhe ekonomia e vendit shembet, ata nuk janë në gjendje të përballojnë nevojat bazë për të jetuar, si ushqimi. Babai i Parwana ka shitur edhe vajzën e tij të madhe, para disa muajsh, kur ajo ishte 12 vjeçe.

Parwana është një nga shumë vajzat e reja afgane të shitura në martesë ndërsa kriza humanitare në vend thellohet. Uria ka shtyrë disa familje të marrin vendime të vështira, veçanërisht tani kur dimri po afrohet.

“Dita ditës, numri i familjeve që shesin fëmijët e tyre po rritet”, tha Mohammad Naiem Nazem, një aktivist i të drejtave të njeriut në Badghis. “Mungesa e ushqimit, mungesa e punës, familjet mendojnë se duhet ta bëjnë këtë”.

Një zgjedhje e pamundur

Abdul Malik, babai i Parwanës, nuk mund të fle natën. Përpara shitjes, ai i tha CNN se është “thyer” nga faji, turpi dhe shqetësimi.

Ai ishte përpjekur të shmangte shitjen, kishte udhëtuar për në kryeqytetin provincial Qala-e-Naw për të kërkuar punë, por pa sukses. Madje duke marrë hua “shumë para” nga të afërmit dhe gruaja e tij uishte lutur banorëve të tjerë të kampit për ushqim.

Por ai ndjeu se nuk kishte zgjidhje tjetër, nëse dëshirote të ushqejë familjen e tij.

“Ne jemi tetë anëtarë të familjes. Duhet ta shes për të mbajtur gjallë anëtarët e tjerë të familjes”, thotë ai.

Paratë nga shitja e Parwana do ta mbajnë familjen vetëm për disa muaj, përpara se Malik të gjejë një zgjidhje tjetër.

Parwana e vogël, shpresonte se mos prindërit e sajë po ndryshonin mendje. Ajo ëndërronte të bëhej mësuese dhe nuk donte të hiqte dorë nga arsimimi. Por, lutjet e saj ishin të kota.

Më 24 tetor, Qorban, blerësi, i cili ka vetëm një emër, mbërriti në shtëpinë e saj dhe i dorëzoi 200 mijë afganë (rreth 2,200 dollarë) në formën e deleve, tokës dhe parave të gatshme tek babai i Parwanas.

Qorban nuk e përshkroi shitjen si martesë, duke thënë se ai tashmë kishte një grua që do të kujdesej për Parwana sikur të ishte një nga fëmijët e tyre.

“(Parwana) ishte e lirë, dhe babai i saj ishte shumë i varfër dhe ai kishte nevojë për para”, tha Qorban. “Ajo do të punojë në shtëpinë time. Unë nuk do ta rrah. Do ta trajtoj si një anëtar të familjes. Do të jem i sjellshëm”.

Parwana, e veshur me një mbulesë të zezë, me një kurorë me lule shumëngjyrëshe rreth qafës së saj, fshehu fytyrën dhe psherërinte, ndërsa babai i saj duke qarë i tha Qorbanit: “Kjo është nusja juaj. Ju lutemi kujdesuni për të – ju jeni përgjegjës për të tani, ju lutem mos e rrihni”.

Qorban pranoi, më pas e kapi krahun e Parwanës dhe e nxori nga dera. Ndërsa ata largoheshin, babai i saj mbetime sy nga porta. Parwana tërhiqste zvarrë këmbët e saj në tokë, duke u përpjekur të ndalte ecjen por, ishte e kotë. Ajo u tërhoq zvarrë në makinën e pritjes, e cila filloj ngadalë të lëvizte.

‘Absolutisht kataklizmike’

Që nga marrja e pushtetit nga Talibanët, histori si ajo e Parwanas kanë qenë në rritje.

Megjithëse martesa me fëmijë nën 15 vjeç është e paligjshme në mbarë vendin, ajo është praktikuar për vite me rradhë, veçanërisht në pjesët më rurale të Afganistanit. Dhe ka filluar të përhapet që nga gushti, e nxitur nga uria dhe dëshpërimi.

Sipas një raporti të Kombeve të Bashkuara, të publikuar këtë javë, më shumë se gjysma e popullsisë po përballet me pasiguri akute ushqimore. Dhe më shumë se 3 milionë fëmijë nën moshën 5 vjeç do të përballen me kequshqyerje akute në muajt e ardhshëm. Gjatë gjithë kohe, çmimet e ushqimeve po rriten, bankave po u mbarojnë paratë dhe punëtorët nuk paguhen.

Gati 677 mijë njerëz janë zhvendosur këtë vit për shkak të luftimeve, sipas Zyrës së OKB-së për Koordinimin e Çështjeve Humanitare (UNOCHA). Shumë prej tyre jetojnë në tenda dhe kasolle në kampet e zhvendosjes së brendshme, si familja e Parwana.

“Është absolutisht kataklizmike”, tha Heather Barr, drejtoreshë e asociuar e divizionit të të drejtave të grave në Human Rights Watch.

“Ne nuk kemi muaj apo javë në dispozicion për të frenuar këtë emergjencë, ne jemi tashmë në emergjencë”.

Problemi është veçanërisht i mprehtë për vajzat afgane, të cilat kanë qëndruar në shtëpi dhe kanë parë vëllezërit e tyre të kthehen në shkollën e mesme që nga marrja e pushtetit nga Talebanët.

Talebanët thanë se janë duke punuar në një plan për të lejuar edhe vajzat të kthehen, por nuk kanë thënë se kur mund të ndodhë kjo apo çfarë kushtesh mund të vendosen.

Pasiguria e kombinuar me varfërinë në rritje ka shtyrë shumë vajza në tregun e martesës.

“Për sa kohë që një vajzë është në shkollë, familja e saj investohet në të ardhmen e saj”, tha Barr.

“Sapo një vajzë bie jashtë arsimit, atëherë befas bëhet shumë më e mundshme që ajo të martohet”.

Dhe sapo një vajzë shitet si nuse, shanset e saj për të vazhduar arsimin ose për të ndjekur një rrugë të pavarur janë afër zeros.

Në vend të kësaj, ajo përballet me një të ardhme shumë më të errët. Pa akses në shërbimet kontraceptive ose të shëndetit riprodhues, gati 10 përqind e vajzave afgane të moshës 15 deri në 19 vjeç lindin çdo vit, sipas Fondit të OKB-së për Popullsinë (UNFPA).

Shumica janë shumë të reja për të qenë në gjendje të pranojnë seksin dhe të përballen me komplikime gjatë lindjes për shkak të trupave të tyre të pazhvilluar. Shkalla e vdekshmërisë së lidhur me shtatzëninë për vajzat e moshës 15 deri në 19 vjeç është më shumë se dyfishi i normës për gratë e moshës 20 deri në 24 vjeç, sipas UNFPA.

“Nuk dua të lë prindërit e mi”.

Magul, një vajzë 10-vjeçare në provincën fqinje Ghor, qan çdo ditë ndërsa përgatitet t’i shitet një burri 70-vjeçar për të shlyer borxhet e familjes së saj.

Prindërit e saj kishin marrë hua 200 mijë afganë (2 mijë e 200 dollarë) nga një fqinj në fshatin e tyre – por pa një punë apo kursime, ata nuk kanë asnjë mënyrë për t’i kthyer paratë.

Blerësi e kishte tërhequr zvarrë babanë e Magulit, Ibrahimin, në një burg taleban dhe e kërcënoi se do ta burgoste për mos shlyerjen e borxhit ndaj tij.

Ibrahimi, i cili mban vetëm një emër, tha se i premtoi blerësit se do ta paguante brenda një muaji. Por tani koha ka mbaruar.

“Nuk di çfarë të bëj”, tha Ibrahimi. “Edhe sikur të mos i jap vajzat, ai do t’i marrë”.

Nëna e Magulit, Gul Afroz, ndihet po aq e pafuqishme. “Po i lutem Zotit që kalojnë këto ditë të këqija”, tha ajo.

Ashtu si Qorban, blerësi pretendoi se ai nuk do ta keqtrajtonte Magulin dhe se ajo thjeshtë do ta ndihmonte me gatimin dhe pastrimin në shtëpinë e tij.

Por siguritë tingëllojnë të zbrazëta përballë kërcënimeve të tij kundër familjes së Magulit.

“Unë me të vërtetë nuk e dua atë. Nëse më bëjnë të shkoj, do të vras ​​veten”, tha Magul, duke qarë ndërsa rrinte ulur në dyshemenë e shtëpisë së saj. “Nuk dua të lë prindërit e mi”.

Kjo është një situatë gati normale për një familje nëntë anëtarëshe në provincën Ghor që shet dy vajza të moshës 4 dhe 9 vjeç.

Babai nuk ka punë, si shumica në kampin e zhvendosjes – por ai përballet me një paaftësi edhe më të madhe.

Ai është i përgatitur t’i shesë vajzat për 100 mijë afganë (rreth 1 mijë e 100 dollarë) secila. Zaiton, 4-vjeçarja, me balluke dhe sy të mëdhenj kafe, tha se e di pse po ndodh kjo: “Sepse jemi një familje e varfër dhe nuk kemi ushqim për të ngrënë”.

Gjyshja e tyre, Rokhshana, është e shqetësuar.

“Nëse kemi ushqim dhe ka dikush që të na ndihmojë, nuk do ta bënim kurrë këtë”, tha Rokhshana mes lotësh. “Nuk kemi zgjidhje”.

Udhëheqësit lokalë të talebanëve në Badghis thonë se ata planifikojnë të shpërndajnë ushqime për të ndaluar familjet që të shesin vajzat e tyre.

“Sapo të zbatojmë këtë plan, nëse ata vazhdojnë të shesin fëmijët e tyre, ne do t’i fusim në burg”, tha Mawlawai Jalaludin, një zëdhënës nga Departamenti i Drejtësisë i Talibanëve, pa dhënë detaje.

Por problemi shtrihet përtej Badghis. Dhe me afrimin e dimrit, si talibanët ashtu edhe grupet humanitare po kërkojnë më shumë ndihmë, duke shpresuar se kjo mund të frenojë rritjen e martesave të fëmijëve.

Marrja e shpejtë e Afganistanit nga talebanët, ndërsa Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj u tërhoqën, e shtyu komunitetin ndërkombëtar të ndalonte ndihmën për zhvillim, para që kishin qenë jetike në mbështetjen e ekonomisë dhe shërbimeve kryesore të vendit.

Vendet dhe institucionet shumëpalëshe kanë hezituar të ripërtërijnë premtimet, nga frika se mos legjitimojnë talebanët si udhëheqës të Afganistanit.

Me ekonominë e vendit pranë kolapsit, donatorët e OKB-së premtuan më shumë se 1 miliard dollarë ndihmë humanitare në shtator, nga të cilat 606 milionë dollarë do të plotësonin nevojat më urgjente të afganëve.

Por më pak se gjysma e atyre fondeve të premtuara janë marrë, me disa shtete anëtare që nuk kanë paguar ende, sipas një zëdhënësi të UNOCHA.

Disa nga familjet dhe ekspertët e CNN folën me zhgënjim të shprehur për mungesën e ndihmës gjatë orës më të vështirë të vendit.

Isabelle Moussard Carlsen, e zyrës në UNOCHA, theksoi se punonjësit e ndihmës humanitare ishin ende në terren, duke ofruar ndihmë dhe duke mbështetur spitalet – por kjo nuk mjafton.

“Duke mos liruar fondet (zhvilluese) që ata po mbajnë nga qeveria talebane, janë të cenuarit, janë të varfërit, janë këto vajza të reja që vuajnë”, tha Carlsen.

Barr dhe Carlsen pranuan nevojën që liderët botërorë t’i mbajnë talebanët përgjegjës për shkeljet e të drejtave të njeriut – por ata paralajmëruan se sa më gjatë që Afganistani të kalojë pa ndihmë zhvillimore ose pa likuiditet të injektuar, aq më shumë familje përballen me vdekjen nga uria dhe aq më shumë vajza ka të ngjarë të jenë shitur.

Talibanët gjithashtu kanë bërë apel për ndihmë. “Talibanët po u kërkojnë agjencive të ndihmës që të kthehen në Afganistan dhe t’i ndihmojnë këta njerëz”, tha një drejtor taleban i një kampi të zhvendosjes së brendshme në provincën Ghor.

“Unë po i kërkoj komunitetit ndërkombëtar dhe agjencive humanitare, përpara se të vijë dimri, lutemi të vijnë dhe të ndihmojnë”.

Në kampin e zhvendosjes afgane në provincën Badghis, Malik nuk ka asnjë iluzion se çfarë do të thotë shitja për vajzën e tij – ose çfarë do të thotë situata e zymtë për të ardhmen e familjes së tij.

Qorban tha se do ta përdorë vajzën e tij si punëtore dhe jo nuse, por Malik e di se nuk ka kontroll mbi atë se çfarë mund t’i ndodhë asajë.

“Plaku më tha: ‘unë po paguaj për vajzën. Nuk është puna jote çfarë po bëj unë me të, kjo është puna ime”, tha Malik për CNN.

Paralajmërimi ogurzi rëndon shumë mbi të teksa mendon ditët e zymta që vijnë. I ftohti po zvarritet dhe bora tashmë ka filluar të mbulojë pjesë të vendit. Kur të mbarojnë paratë nga shitja e Parwanës, ai do të kthehet në shesh, me tre vajza dhe një djalë që ende ka në shtëpi për të kërkuar mbështetje.

“Siç mund ta shoh, ne nuk kemi të ardhme – e ardhmja jonë është e shkatërruar”, tha ai. “Do të më duhet të shes një vajzë tjetër nëse gjendja ime financiare nuk përmirësohet, ndoshta 2-vjeçaren”.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.