Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Rishi Sunak, ka arritur një marrëveshje të re me Bashkimin Evropian mbi rregullat tregtare pas Brexit për Irlandën e Veriut.

Ai tha se kjo do të hapte rrugën për një kapitull të ri në marrëdhëniet e Londrës me bllokun.

Duke qëndruar përkrah Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në një konferencë shtypi në Windsor të hënën, Sunak tha se të dy palët kishin rënë dakord të lehtësonin rregullat tregtare për Irlandën e Veriut dhe t’u jepnin ligjvënësve të saj më shumë kontroll mbi ligjet që duhet të ndjekin.

“Kam kënaqësinë të raportoj se tani kemi bërë një përparim vendimtar”, tha Sunak, duke shtuar se ata kishin rënë dakord të ndryshonin marrëveshjen origjinale, të njohur si Protokolli i Irlandës së Veriut, për të krijuar “Kornizën e Re Windsor”.

“Ky është fillimi i një kapitulli të ri në marrëdhënien tonë”.

Çfarë ka në marrëveshje?

Mallrat që tregtohen midis Irlandës së Veriut dhe pjesës tjetër të Mbretërisë së Bashkuar dhe që janë të destinuara të qëndrojnë në tregun e Irlandës së Veriut do të lëvizin përmes një korsie “të gjelbër” dhe do të jenë të lira nga kontrollet doganore.

Marrëveshja e re mbi rregullat tregtare pas Brexit ka “hequr çdo ndjenjë të një kufiri në Detin Irlandez”.

Në një përpjekje për të adresuar deficitin demokratik brenda protokollit, asambleja e transferuar e Stormont të Irlandës së Veriut do të fuqizohet për të parandaluar zbatimin e ligjeve të reja të BE-së, subjekt i marrëveshjes nga Londra dhe Brukseli.

Von der Leyen tha se marrëveshja është për t’u siguruar që i njëjti ushqim dhe ilaç të jetë i disponueshëm në Irlandën e Veriut dhe Britaninë e Madhe.

Sipas marrëveshjes së re “njerëzit që dërgojnë pako te miqtë ose familjarët ose bëjnë blerjet e tyre në internet nuk do të duhet të plotësojnë asnjë dokument doganor”, tha Sunak.

Pse është e rëndësishme?

Marrëveshja historike vjen pas më shumë se një viti bisedimesh të tensionuara mbi Protokollin e Irlandës së Veriut.

Protokolli, i cili është pjesë e marrëveshjes së Britanisë me Bashkimin Evropian për t’u larguar nga blloku në vitin 2020, krijoi një kufi tregtar de facto midis Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut në detin irlandez.

Pakti e mbajti provincën në tregun e vetëm evropian për mallrat fizike dhe i nënshtrohej rregullave doganore të ndryshme se pjesa tjetër e MB-së, duke zemëruar sindikalistët pro-MB atje dhe euroskeptikët në Londër.

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar kishte kërcënuar një rishikim të njëanshëm të protokollit nëse BE-ja nuk pranonte ndryshime të përgjithshme, duke përkeqësuar marrëdhëniet diplomatike dhe duke rrezikuar një luftë më të gjerë tregtare.

Çfarë shkruhet në marrëveshjen e rënë dakord mes Mbretërisë së Bashkuar dhe BE-së për Irlandën e Veriut?