Lajme

BiH/”Ne nuk kemi mundësi të bëjmë asgjë”


“Ne nuk kemi mundësi të bëjmë asgjë”.

Kështu u shpreh diplomati austriak, Valentin Inzko, në një intervistë me “The Associated Press”, të hënën e 26 korrikut, lidhur me situatën e Bosnje dhe Hercegovinës dhe rolin e Përfaqësuesit të lartë të OKB-së.

Valentin Inzko, i cili pritet të japë dorëheqjen javën e ardhshme nga përfaqësuesi i lartë, ruan mendimin se qëndrimi praktik i bashkësisë ndërkombëtare, i miratuar pak më shumë se një dekadë më parë për të promovuar autonominë lokale, nuk ka arritur të prodhojë unitetin e synuar.

Kjo, sipas tij, sepse pjesërisht udhëheqësit politikë boshnjakë “nuk janë të sinqertë”.

“Fuqitë perëndimore duhet të miratojnë një qasje të re, për të promovuar pajtimin në Bosnjën e fragmentuar politikisht për të parandaluar udhëheqësit nativistë që ta kthejnë shtetin ballkanik në një djerrinë të shkretë”, nënvizoi Inzko.

Për diplomatin, kur flitet për vlerat evropiane, ndonjëherë mbesin biseda boshe. Ai mori si shembull fushën e sundimit të ligjit.

“Askush nga politikanët nuk po e merr seriozisht çështjen e sundimit të ligjit… Shumica e politikanëve nuk duan të ketë një sundim të ligjit”, tha Inzko ndër të tjera.

Sipas eksperiencës së tij, ai flet për një qasje të re më të rekomandueshme.

Zyra e Përfaqësuesit të Lartë, të cilën Inzko e ka udhëhequr që nga viti 2009, u akuzua për drejtimin e zbatimit të marrëveshjes së paqes që i dha fund luftës shkatërruese ndëretnike të Bosnjës në vitet 1992-95.

Marrëveshja e ndërmjetësuar nga SHBA-të, e Dejtonit, krijoi dy njësi qeverisëse të ndara në Bosnjë – një e drejtuar nga serbët e Bosnjës dhe një tjetër e dominuar nga boshnjakët dhe kroatët e vendit.

Të dyja entitetet janë të lidhura nga institucione të përbashkëta dhe të gjitha veprimet e ndërmarra në një nivel kombëtar duhet të arrihen me konsensus të tre grupeve etnike.

Institucionet nën sulm

Në vitet e pasluftës, komuniteti ndërkombëtar e mbajti Bosnjën në një linjë reformash, duke bërë presion ndaj udhëheqësve të saj për të pranuar kompromise të dhimbshme në këmbim të mbështetjes financiare.

Paraardhësit e Inzko-s përdorën fuqitë e gjera që marrëveshja e paqes i dha përfaqësuesit të lartë për të imponuar ligje ose për të shkarkuar zyrtarë që minonin ekuilibrin e brishtë etnik të pasluftës, përfshirë gjyqtarë, nëpunës civilë dhe anëtarë të parlamentit.

Por, deri në vitin 2009, “bashkësia ndërkombëtare vendosi që prania e Zyrës së Përfaqësuesit të Lartë duhet të zvogëlohet, se duhet të ketë më pak Dejton dhe më shumë Bruksel”, tha Inzko.

Sipas diplomatit, politika ka dështuar në mënyrë spektakolare. Gjatë gjithë kohës së tij, në Bosnjë, Inzko tha se institucionet e përbashkëta të shtetit ishin “vazhdimisht nën sulm”.

Që nga viti 2015, serbët e Bosnjës kanë sfiduar autoritetin e Gjykatës Kushtetuese të Bosnjës, por Inzko luftoi përpjekjet e tyre të përsëritura për të përjashtuar tre gjykatës të huaj, të zgjedhur nga Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut, të cilët shërbejnë në bankën e saj sipas kushteve të marrëveshjes së paqes.

Serbët e Bosnjës, në veçanti, kanë përdorur faktorin ndërkombëtar për të vënë në dyshim ekzistencën e vazhdueshme të vendit, duke nxitur tensionet etnike dhe minimizuar ose mohuar krimet e kryera nga serbët etnikë gjatë luftës.

“Gjysmë milion njerëz janë larguar nga Bosnja në 15 vitet e fundit, shumë prej të cilëve janë nga më intelektualët dhe ne nuk duam që Bosnja të jetë një vend bosh ku jetojnë vetëm politikanë dhe pensionistë”, tha Inzko në përmbyllje të intervistës.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore