BE-ja ka një problem serioz me spiunët: nuk arrin t’i kapë ato

Ashtu siç dihet Brukseli është i mbushur me spiunë. Ata po qëndrojnë në hije dhe po ngrenë duart në dhomën e shtypit në konferencat e Bashkimit Evropian.

Që muret kanë veshë ka qenë prej kohësh një fakt i jetës së Brukselit.

Por lufta kundër spiunazhit po merr një vëmendje të përtërirë pasi spiunët e BE-së po dyfishojnë përpjekjet e tyre përballë armiqësisë ruse, spiunazhit kinez dhe rikthimit të gjeopolitikës së Fuqive të Mëdha.

Askush nuk e di vërtet se sa spiunë po veprojnë në kryeqytetin e BE-së.

Kur zyrtarët belgë të sigurisë detyrohen të japin një numër, ata bëjnë shaka se, nëse dikush mund ta zbulojë, do të ishin të kënaqur ta dinin.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Australia kërkojnë që njerëzit që punojnë për interesa të huaja të regjistrohen, duke ofruar të paktën një paraqitje të shkurtër të përpjekjeve për të ndikuar në procesin politik.

Belgjika jo.

Brukseli pret jo vetëm institucionet e BE-së dhe NATO-n, por edhe rreth 100 organizata të tjera ndërkombëtare dhe 300 misione të huaja diplomatike.

Së bashku, këta punësojnë rreth 26 mijë diplomatë të regjistruar, sipas ministrisë belge të Punëve të Jashtme – secili një spiun i mundshëm.

Për një të dënuar, një pasaportë diplomatike është mbulesa përfundimtare.

Jo vetëm që fërkimi i shpatullave me zyrtarët e lartë dhe nxjerrja e informacionit është pjesë e përshkrimit të punës, por diplomatët mbrohen gjithashtu nga ndjekja penale sipas Konventës së Vjenës.

Zyrtarët belg të sigurisë vlerësojnë se, në disa ambasada, midis 10 dhe 20 për qind e diplomatëve janë oficerë të inteligjencës.

Punët në akademi ose grupet e mendimit – vende ku njerëzit paguhen për të marrë dhe analizuar informacion – janë gjithashtu mbulime tërheqëse.

Universiteti i Brukselit mbylli Institutin Konfuci, një program i gjuhës dhe kulturës kineze, në vitin 2019 pasi drejtori i institutit u akuzua për spiunazh për Pekinin.

Belgjika përjashtoi gjithashtu një doktorant kinez në vitin 2021, sepse puna e tij akademike ishte një mbulesë për punën e tij të inteligjencës, sipas mediave belge.

Gazetaria është një tjetër mbulesë e mirë – duke ofruar qasje në një sërë ngjarjesh dhe mundësish për shtyp, si dhe një justifikim i mirë për të qenë kurioz dhe komod me zyrtarët kryesorë.

Sipas shërbimeve belge të sigurisë, një në pesë gazetarë kinezë që punojnë në Bruksel dyshohet se janë oficerë të inteligjencës.

Në të vërtetë, aq shumë spiunë kinezë dyshohen se veprojnë në Bruksel, saqë disa e trajtojnë atë si një lloj shakaje.

Në pjesën më të madhe, kapja e spiunëve varet nga qeveria belge.

Komisioni Evropian, Këshilli Evropian, Parlamenti Evropian dhe NATO kanë secili zyrën e tyre të sigurisë, duke punuar në parandalimin e spiunëve që të depërtojnë në ndërtesat e tyre dhe të kenë qasje në dokumente të ndjeshme.

Por nuk ka asnjë agjenci zyrtare të inteligjencës të BE-së, apo edhe një organizatë ombrellë për të koordinuar 27 shërbimet kombëtare të spiunazhit të bllokut – ndryshe nga, të themi, forcat e policisë kombëtare, ku Europol luan një rol koordinues.

Disa kanë kërkuar që Evropa të krijojë përgjigjen e saj ndaj CIA-s, një organ i vetëm që koordinon përpjekjet e spiunazhit të bllokut, por kjo mbetet në rastin më të mirë një mundësi e largët.

Koordinimi në nivel të BE-së nuk ka gjasa të ndodhë së shpejti.

Pjesa më e madhe e përgjegjësisë bie mbi Shërbimin belg të Sigurimit Shtetëror dhe kolegët ushtarakë në Shërbimin e Përgjithshëm të Inteligjencës dhe Sigurisë – të cilët punojnë me 120 shërbime nga 80 vende në gjuetinë e tyre të spiunëve.

Belgjika ka një histori të gjatë të ndjekjes së spiunëve

Në vitet 1960, Presidenti Charles de Gaulle tërhoqi Francën nga struktura e komandës ushtarake të NATO-s, duke e detyruar aleancën e mbrojtjes transatlantike të zhvendoste selinë e saj në Bruksel.

Nga frika e ndikimit sovjetik, Shtetet e Bashkuara këmbëngulën që Belgjika të rriste përpjekjet e saj kundërzbulimit.

Sigurimi shtetëror belg e rriti gjashtëfish fuqinë e tij punëtore, me kabinetin belg që tha në atë kohë se donte të parandalonte që Brukseli të bëhej “një qendër e rëndësishme spiunazhi”.

Megjithatë, Brukseli konsiderohej ende një shesh lojërash për spiunët – veçanërisht pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, kur kundërzbulimi u bë më pak prioritet.

Kjo e la Belgjikën të papërgatitur kur u përball me një skandal të madh spiunazhi në vitin 2003, pasi pajisjet e përgjimit u zbuluan në ndërtesën Justus Lipsius të Këshillit Evropian.

Që atëherë, thirrjet për investime shtesë janë rritur: nga vetë shërbimi i sigurimit shtetëror, autoritetet gjyqësore belge, Parlamenti Evropian dhe disa politikanë belgë.

Dhe janë gjetur para të reja për përpjekjet e kundërzbulimit.

Agresioni i Rusisë që nga viti 2014 ka rritur ndërgjegjësimin për rreziqet dhe shpenzimet janë rritur si përgjigje.

Pas një periudhe në të cilën agjencia i dha përparësi kundër-terrorizmit – pas sulmeve terroriste në Paris dhe Bruksel në 2015 dhe 2016 – fokusi tani është kthyer në kundërzbulim.

Qeveria belge ka thënë se synon ta bëjë Brukselin një “mjedis operativ armiqësor” për spiunët e huaj, sipas strategjisë së saj të fundit të sigurisë kombëtare.

Në fillim të këtij viti, Belgjika miratoi një ligj që u jep zyrtarëve të sigurisë më shumë liri veprimi gjatë hetimeve të tyre.

Ministri i Drejtësisë Vincent Van Quickenborne, i ngarkuar për sigurinë e shtetit, tha se ligji do t’u japë atyre “më shumë autoritet për intervistat, metoda më ndërhyrëse, por gjithmonë nën autoritetin e ligjit”.

Ai do të lejojë, për shembull, burime të shërbimeve të sigurimit shtetëror të marrin pjesë në demonstratat e ndaluara për të mbajtur një sy në objektivin e tyre.

Shërbimi shtetëror belg i sigurisë do të dyfishojë stafin e tij në 1 mijë persona deri në vitin 2024, në një investim të quajtur “historik” nga qeveria.

Se sa prej tyre do të punojnë në kundërzbulim është konfidenciale.

Van Quickenborne gjithashtu pritet të paraqesë një ligj të ri duke e bërë ndjekjen më të lehtë duke zgjeruar përkufizimin e spiunimit.

Spiunazhi në vetvete nuk klasifikohet si krim në Belgjikë.

Vetëm duke i komunikuar informacione të klasifikuara me interes kyç kombëtar një fuqie armiqësore ose të huaj, spiunët e vënë veten në rrezik të ndjekjes penale.

Ish-diplomati belg, Osëald Gantois, për shembull, u hetua për rrjedhje informacioni tek shërbimet sekrete ruse, por u dënua vetëm në vitin 2018 për shoqërim të paligjshëm me qëllim të falsifikimit.

Disa, megjithatë, shqetësohen se përpjekjet e Belgjikës janë ende shumë të vogla.

Dënimet për spiunazh shpesh bëhen tituj si në SHBA ashtu edhe në vendet e tjera të BE-së.

Pak para verës, Estonia dënoi një grua me më shumë se tetë vjet, duke e shpallur fajtore për spiunim për Kinën.

Një ushtar rezervë gjerman u dënua për përcjelljen e informacionit në Moskë.

Dhe në Stokholm, dy suedezë janë aktualisht në gjyq për spiunazh për Rusinë.

Belgjika ka një qasje më të qetë, për një sërë arsyesh.

Së pari, në pamundësi për të ndjekur penalisht dhe ende me fonde të kufizuara, agjentët e kundërzbulimit belg duhet të kenë përparësi.

Sa më shumë para të shpenzoni, aq më shumë spiunë do të gjeni dhe kështu më shumë para do të duhet të shpenzoni përsëri.

Pra, ndërsa spiunimi nga vendet “jomiqësore”, si Rusia, Irani apo Kina, merr më shumë shqyrtim, agjentët e kundërzbulimit belg kanë ende gjasa të mbyllin një sy ndaj spiunazhit nga aleatët.

Marrë nga “POLITICO”, përshtatur për Albanian Post 

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com