Banka Botërore: Transformimi i bujqësisë, sfidë kritike për Ballkanin Perëndimor

Ballkani Perëndimor, një rajon i pasur me histori dhe kulturë, përballet me një sfidë kritike: transformimin e sektorit të tij bujqësor për të përmbushur standardet moderne mjedisore dhe ekonomike.

Një raport i fundit i Bankës Botërore hedh dritë mbi hapat e nevojshëm për të arritur këtë transformim.

Sektori bujqësor në këto vende nuk është vetëm një shtyllë ekonomike, por edhe një komponent thelbësor i jetesës rurale, duke e bërë qëndrueshmërinë e tij jetike për të ardhmen e rajonit.

Një rrugë drejt bujqësisë së qëndrueshme

Rekomandimet kryesore përfshijnë përmirësimin e kuadrit rregullator, rritjen e mbështetjes për bujqësinë, për klimën dhe përdorimin e teknologjive digjitale.

Sektori i bujqësisë në vendet e Ballkanit Perëndimor– Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia – ka pësuar ndryshime të rëndësishme.

Ndërsa kontributi i sektorit në PBB është ulur, ai mbetet një burim kyç i të ardhurave, punësimit dhe sigurisë ushqimore, veçanërisht në zonat rurale.

Megjithatë, sektori është i rrënuar nga sfidat strukturore, adoptimi i ngadalshëm i praktikave të gjelbra dhe ndikimet e ndryshimeve klimatike.

Raporti thekson se pavarësisht nga emetimet e ulëta absolute të gazeve serrë (GHG), emetimet për frymë në Ballkan janë të krahasueshme me ato në BE.

Ky paradoks është për shkak të përdorimit të ulët të kimikateve dhe prodhimit të bimëve dhe blegtorisë me intensitet të ulët.

Fatkeqësisht, investimi i pamjaftueshëm në teknologjitë e bujqësisë inteligjente ndaj klimës (CSA) pengon më tej përparimin.

Barrierat për gjelbërimin e bujqësisë

Tranzicioni në bujqësi më të gjelbër përballet me disa pengesa.

Kufizimet strukturore, boshllëqet e politikave, kapaciteti i dobët institucional dhe financimi i pamjaftueshëm janë barriera të rëndësishme.

Buxhetet bujqësore përdoren kryesisht për pagesa direkte për fermat, me mbështetje të kufizuar.

Këta faktorë ngadalësojnë adoptimin e praktikave të qëndrueshme dhe pengojnë përafrimin e sektorit me standardet e BE-së.

Raporti i Bankës Botërore nënvizon rëndësinë e përafrimit të politikave bujqësore me objektivat mjedisore dhe klimatike të BE-së.

Duke nxjerrë mësime nga praktikat e suksesshme globale dhe të BE-së, raporti ofron një udhërrëfyes për rritjen e konkurrencës dhe qëndrueshmërisë bujqësore të rajonit.

Rekomandime të përshtatura për çdo vend

Raporti ofron rekomandime specifike për çdo vend të Ballkanit Perëndimor për të adresuar sfidat dhe mundësitë e tyre unike.

Për Shqipërinë, fokusi duhet të jetë në produktet bujqësore me vlerë të lartë, përmirësimi i tregjeve të kredisë bujqësore dhe përmirësimi i infrastrukturës.

Maqedonia e Veriut duhet të zgjerojë iniciativat digjitale të bujqësisë, të rrisë gamën e masave agro-mjedisore dhe të promovojë angazhimin e sektorit privat në shërbimet këshillimore.

Mali i Zi mund të përdorë lidhjen bujqësi-turizëm, të rrisë financimin për infrastrukturën e CSA dhe të përmirësojë sistemet e monitorimit dhe këshillimit.

Bosnja dhe Hercegovina duhet të krijojë një agjenci funksionale pagese, të zhvillojë sisteme digjitale bujqësore dhe të promovojë agropylltarinë dhe turizmin e bazuar në natyrë.

Serbia duhet të përshpejtojë krijimin e sistemeve digjitale bujqësore dhe të përmirësojë standardet e sigurisë ushqimore.

Së fundi, Kosova duhet të zhvillojë institucionet bujqësore, të zgjerojë rregulloret e sigurisë ushqimore dhe të rrisë mbështetjen për praktikat dhe infrastrukturën e qëndrueshme.

Kalimi nga Strategjia në Veprim

Banka Botërore thekson se kjo nuk është vetëm e nevojshme për qëndrueshmërinë mjedisore, por edhe vendimtare për konkurrencën dhe produktivitetin e sektorit.

Për të arritur këto qëllime, raporti rekomandon përmirësimin e kornizave rregullatore dhe institucionale për të mbështetur praktikat e CSA, rritjen e mbështetjes buxhetore dhe masat agro-mjedisore, investimin në teknologjitë dhe praktikat e përshtatjes dhe zbutjes së klimës, dhe rritjen e transferimit të njohurive dhe sistemeve të inovacionit për të mbështetur bujqësinë e qëndrueshme.

Udhëtimi drejt bujqësisë së qëndrueshme është kompleks, por imperativ.

Duke miratuar rekomandimet e raportit, vendet e Ballkanit mund të sigurojnë që sektorët e tyre bujqësor të mbeten elastik, konkurrues dhe të përafruar me standardet e BE-së, duke siguruar kështu një të ardhme më të gjelbër dhe më të begatë.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.