Jetesë & Stil

Balenat ndihmojnë në ftohjen e Tokës


Kafshët më të mëdha në botë janë jashtëzakonisht të mira në marrjen e dioksidit të karbonit nga atmosfera.

Balenat, veçanërisht balena e ballinës, janë ndër krijesat më të mëdha në Tokë. Trupat e tyre janë rezerva të mëdha karboni dhe prania e tyre në oqean formon ekosistemet përreth tyre.

Nga thellësitë e oqeanit, këto krijesa po ndihmojnë gjithashtu për të përcaktuar temperaturën e planetit. Kjo është diçka që vetëm kohët e fundit kemi filluar ta vlerësojmë.

Njerëzit kanë vrarë balena për shekuj me radhë. Trupat e tyre na sigurojnë gjithçka, nga mishi tek vaji. Rekordi më i hershëm i balenave tregtare ishte në 1 mijë. Që nga ajo kohë, dhjetëra miliona balena janë vrarë. Ekspertët besojnë se popullatat mund të kenë rënë nga diku midis 66% dhe 90%.

Kur balenat vdesin, ato zhyten në fund të oqeanit. I gjithë karboni që është ruajtur në trupat e tyre të mëdhenj transferohet nga ujërat sipërfaqësorë në detin e thellë, ku mbetet për shekuj ose më shumë.

Andrew Pershing, një shkencëtar detar në Universitetin e Maine, vlerëson se gjatë balenave të Shekullit të 20-të, ato shtuan rreth 70 milion tonë dioksid karboni në atmosferë.

“Kjo është shumë, por 15 milion makina e bëjnë këtë në një vit të vetëm. SHBA aktualisht ka 236 milion makina,” thotë ai.

Por balenat nuk janë të vlefshme vetëm në vdekje. Jashtëqitjet që prodhojnë këta gjitarë janë çuditërisht të rëndësishme për klimën.

Balenat ushqehen në oqeanin e thellë, pastaj kthehen në sipërfaqe për të marrë frymë. Fekalet e tyre të pasura me hekur krijojnë kushtet e përsosura të rritjes për fitoplanktonin.

Këto krijesa mund të jenë mikroskopike. Por, të marra së bashku, fitoplanktoni ka një ndikim të madh në atmosferën e planetit. Ato kapin rreth 40% të të gjithë CO2 të prodhuar, katër herë mbi sasinë e kapur nga pylli i Amazonës. /AlbanianPost.com

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.

/Albanianpost.com


Lajmet kryesore