Azia po bëhet bërthamore, ndërsa klima dhe situata në Ukrainë zbehin kujtimin e Fukushimës

Më shumë se një dekadë pasi fatkeqësia e Fukushimës shkatërroi besimin në energjinë bërthamore, Azia po kalon një rilindje bërthamore.

Nga Kina në Korenë e Jugut dhe Japoni, vendet aziatike po nxitojnë të kthehen në burimin e energjisë me karbon të ulët, pasi një krizë klimatike përshpejtuese, rritja e çmimeve të energjisë dhe shqetësimet për sigurinë energjetike eklipsojnë frikën e mëparshme të sigurisë.

Japonia ka filluar rifillimin e centraleve bërthamore që kanë qenë të papunë që nga fatkeqësia e vitit 2011, me kryeministrin Fumio Kishida, që u zotua të vërë në funksion të paktën nëntë reaktorë deri në dimër,  për të përmbushur nevojat në rritje të vendit për energji.

Në Korenë e Jugut, presidenti i sapozgjedhur Yoon Seok-yeol, ka rifilluar ndërtimin e dy reaktorëve dhe ka zgjatur jetëgjatësinë e atyre tashmë në funksion, duke anuluar premtimin e paraardhësit të tij Moon Jae-in, për të hequr gradualisht energjinë bërthamore.

Kina, e cila prezantoi një moratorium njëvjeçar për centralet e reja bërthamore pas fatkeqësisë së Fukushimës, ka të paktën 52 reaktorë bërthamorë në ndërtim ose të planifikuar – më shumë se pjesa tjetër e botës së bashku – me propozime për më shumë se 150 të tjerë, sipas Shoqatës Botërore Bërthamore, e cila përfaqëson industrinë.

India dhe Pakistani, që të dyja kanë plane ambicioze për të zgjeruar kapacitetin e tyre tashmë të konsiderueshëm bërthamor dhe nisën operacionet ose hapën terren në projekte të reja bërthamore në muajt e fundit.

Edhe Tajvani, ku ndjenjat anti-bërthamore të Azisë mbeten më të ngulitura, ka parë zbutjen e rezistencës pas një sërë ndërprerjesh dhe shqetësimesh në rritje për sigurinë e ardhshme të energjisë të ishullit të vetëqeverisur.

Ringjallja bërthamore shënon një ndryshim dramatik në prioritetet pasi ngjarjet ekstreme të motit, duke përfshirë një valë të nxehti rekord në Evropë dhe luftën në Ukrainë, nënvizojnë nevojën për të siguruar energji të pastër dhe të bollshme për prosperitetin e ardhshëm të rajonit.

“Me çmimet e gazit natyror në nivele rekord, energjia bërthamore duket të jetë e vetmja mundësi e shpejtë për të shpëtuar nga ndërprerjet dhe inflacioni i energjisë”, Ahn Se Hyun, nënkryetar për çështjet ndërkombëtare dhe drejtor i Qendrës për Studime Strategjike të Sigurisë së Energjisë në Universitetin e Seul, tha për Al Jazeera.

Edhe përpara Fukushimës, energjia bërthamore nuk ishte pa polemika në rajon, pavarësisht se zakonisht prodhonte shumë më pak karbon sesa lëndët djegëse fosile dhe ofronte prodhim më të besueshëm se era, dielli, qymyri ose gazi.

Skandalet që variojnë nga zbulimi i komponentëve nën standard e deri te inspektimet e dobëta dhe keqbërjet e korporatave dëmtuan imazhin e industrisë.

Magazinimi i mbetjeve bërthamore mbetet një dhimbje koke politike dhe mjedisore, me teknologjinë për riciklimin e karburantit të shpenzuar ende në fillimet e saj, ndërsa fantazma e një shkrirje bërthamore duket e madhe në imagjinatën e publikut edhe me përparimet e sigurisë në reaktorët e gjeneratës së re.

Ndërsa energjia bërthamore vlerësohet se prodhon vetëm një të dhjetën më shumë karbon sesa qymyri, disa aktivistë mjedisorë argumentojnë se ajo ende prodhon emetime të papranueshme të larta krahasuar me burimet e rinovueshme si dielli dhe era.

Shkarkimi dhe publikimi i teksteve nga Albanian Post nuk lejohet pa përmendur burimin. Faleminderit për respektimin e etikës së profesionit të gazetarit.